Relationship with External Debt Burdens and Economic Growth in Turkey:Causality Analysis Between 1970-2017
In this study, we examined the relationship between Turkey's external debt burdens and economic growth in three parts.Firstly, the changes in Turkey's foreign debt burden were looked over periodically. Later, some studies which are focus on the effects of external debt on economic growth were examined in the literature. In the last part of the study, causality analyses were conducted to define relationship between economic growth and external debt burdens by using annual data between 1970-2017. In the analysis, the variables of Real GDP ($, Base year 2010), private sector long term foreign debt stock, public sector long term foreign debt stock, short term foreign debt stock and total foreign debt stock were used. After the variables used in the study were made stationary, causality analyses were made among the variables.As a result of the causality analysis, a bidirectional causality was determined between the Real GDP and the long-term external debt stock of the private sector. In other words, the Real GDP and private sector long-term external debt stock mutually affect each other, it means when one increases or decreases, the other increases and decreases. Turkey a dynamic country which have young population and high consumption demand is in need of external debt to finance private sector investment. In addition, a unidirectional causality was determined from Real GDP to all other variables. In other words, the increase in real GDP is the reason for the increase of other foreign debt burdens. It means that when Turkey's economy grow, Turkey's long-term external public debt burden, total short-term external debt burden and total external debt burden are increase.
Türkiye'de Dış Borç Yükümlükleri ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1970-2017 Dönemi Nedensellik Analizi
Türkiye'de dış borç yükümlükleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi incelediği bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmada ilk olarak Türkiye'nin dış borç yükündeki değişimler dönemsel olarak incelenmiştir. Daha sonra literatürde yer alan dış borcun ekonomik büyüme üzerindeki etkilerine sorgulayan bazı çalışmalar incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde 1970-2017 yıllarıarasındaki yıllık veriler kullanılarak ekonomik büyüme ile dış borç yükleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için nedensellik analizleri yapılmıştır. Analizde Reel GSYH ($, Baz yıl 2010), özel sektör uzun vadeli dış borç stoku, kamu kesimi uzun vadeli dış borç stoku, kısa vadeli dış borç stoku ve toplam dış borç stoku değişkenleri kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan değişkenler durağan hale getirildikten sonra değişkenler arasında nedensellik analizleri yapılmıştır.Nedensellik analizi sonucunda Reel GSYHile özel sektörün uzun vadeli dış borç stoku arasında çift yönlü bir nedensellik belirlenmiştir. Diğer bir deyişle Reel GSYH ve özel sektör uzun vadeli dış borç stoku karşılıklı olarak birbirini etkilemektedir yani biri arttığında veya azaldığında diğeri artıp azalmaktadır. Türkiye genç nüfusa ve yüksek tüketim talebine sahip dinamik bir ülke özel sektör yatırımlarını finanse etmek için dış borca ihtiyaçduymaktadır. Yapılan diğer nedensellik analizlerinde Reel GSYH'den diğer tüm değişkenlere doğru tek yönlü bir nedensellik belirlenmiştir. Bir başka deyişle Reel GSYH'deki artışın, diğer dış borç yüklerinin artmasının sebebi olduğu tespit edilmiştir. Bunun anlamı Türkiye ekonomisi büyüdüğünde Türkiye'nin uzun vadeli dış kamu borç yükü, toplam kısa vadeli dış borç yükü ve toplam dış borç yükü artmaktadır.
___
Adıyaman, A. T. (2006). Dış Borçlarımız ve Ekonomik Etkileri. Sayıştay Dergisi. 62, 21-45. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423911618.pdfAkdiş, M. (2003). Türkiye'nin Borç Gelişimi Sorunlar Öneriler.Active Bankacılık ve Finans Dergisi.30, 62-76.
Ay, A. & Karaçor, Z. (2006). Sonrası Dönemde Türkiye Ekonomisinde Krizden Büyümeye Geçiş Üzerine Bir Tartışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.16,71-72.
Bal, H. (2001). Uluslararası Finansman, Dış Borç Yönetimi ve Türkiye.İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği.
BDDK (2001). Yıllık Rapor. https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Kurum_Bilgileri/ Yillik_Raporlar/4783bddk_yillik_rapor_2001.pdf
BDDK (2010), Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi.Çalışma Tebliği.
Celasun M. & Rodrik D. (1989). Turkish Experience with Debt: Macroeconomic Policy and Performance. http://www.nber.org/chapters/c7526.pdf
Çapık, E. & Kösekahyaoğlu, L. (2019). Türkiye'de Dış Borç-Büyüme İlişkisi: 1985-2018 Dönemi Üzerine Bir İnceleme. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD),11(21),411-427. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.596685
Çöğürcü, İ. & Çoban, O. (2011). Dış Borç Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1980-2009),KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 13(21), 133-149. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kmusekad/issue/10215/125562#article_cite
Duman, D. (2013), 1929 Dünya Ekonomi Krizi ve Ulusal Ekonomiyi Güçlendirme Mücadelesinde Kadınlar. Turkish Studies -International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(5), 211-224. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4502
Ertem, B. (2013), İkinci Dünya Savaşı Sırasında Türkiye-Sovyetler Birliği İlişkileri Ve Türkiye’nin Amerika Birleşik Devletleri İle Yakınlaşmasına Etkileri, Turkish Studies -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,8(7), 157-183, http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5406
Göçer. İ. (2015). Ekonometri.Lider Yayınları.
Granger, C.W. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods. Econometrica,37(3), 424-438. doi:10.2307/1912791
Gujarati, D.N. (2004). Basic Econometrics,Fourth Edition,The McGraw−Hill Companies.
Gujarati, D. N. (2005).Temel Ekonometri.Literatür Yayıncılık.
Gürdal, T. & Yavuz, H. (2015). Türkiye’de Dış Borçlanma-Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1990-2013 Dönemi,Maliye Dergisi,168. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/09/168-09.pdf
İpek, E. & Yaşar, B. K. (2008). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Dış Borç İlişkisi.Uluslararası Sermaye Hareketleri ve Gelişmekte Olan Piyasalar Uluslararası Sempozyumu. Balıkesir, Türkiye.
Javed, Z. H. & Şahinöz, A. (2005). External Debt: Some Experience fromTurkish Economy. Journal of Applied Sciences. 5(2), 363-367. http://dx.doi.org/10.3923/jas.2005.363.367
Karagöl, E. (2002). The Causality Analysis of External Debt Service and GNP: The Case of Turkey. Central Bank Review.Volume 1, 39-64. https://core.ac.uk/download/pdf/6462848.pdf
Karluk, R. (2002). Türkiye Ekonomisi. Beta Yayınları.
Kazgan, G. (2002). Tazminattan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi.İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Kepenek Y. & Yentürk N. (2005). Türkiye Ekonomisi.Remzi Yayınevi.
Korkmaz, E., Yeniçağ Gazetesi: Atatürk Döneminde Tam Bağımsız Ekonomi (2). https://www.yenicaggazetesi.com.tr/ataturk-doneminde-tam-bagimsiz-ekonomi-2-44855yy.htm
Koyuncu, F. T. & Tekeli, S. (2010). 1990 Sonrası Dönemde Türkiye’de Dış Borç Stoku Üzerinde Etkili Olan Ekonomik Faktörlerin Analizi. Ekonomi Bilimler Dergisi.2(1), 125-126.
Kutlar, A. (2009). Uygulamalı Ekonometri. Nobel Yayın Dağıtım.
Küçük, C. & Ertüzün, T. "Düyûn-i Umûmiyye", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/duyun-i-umumiyye
Özçelik, M. Türkiye -IMF İlişkileri, Konya Ticaret Odası. http://www.kto.org.tr/d/file/turkiye---imf-iliskileri.pdf
Özdemir Gündüz, F. & Çelikay, F. (2020). Kamu Borç Yükünün Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Seçilmiş Ülkeler Örnekleminde Bir İnceleme, Maliye Dergisi, 177,247-275.
Öztürk, S. & Çınar. U. (2018). Kamu Dış Borçlanması ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Türkiye Üzerine Ampirik Bir Uygulama (1975-2016). Sosyal Bilimler Metinleri Yıl: 2018, 01.https://www.researchgate.net/publication/341386749_Kamu_Dis_Borclanmasi_ve_Ekonomik_Buyume_Iliskisi_Turkiye_Uzerine_Ampirik_Bir_Uygulama_1975-2016
Sakal, M. (2003). Türkiye’de Mali Disiplin Sorunu: Kamu Açıkları ve Borçlanmanın Sürdürülebilirliği (1988-2000 Dönem Analizi).Gazi Kitabevi.
Şahin, H. (2002). Türkiye Ekonomisi, Tarihsel Gelişimi-Bugünkü Durumu.Ezgi Kitabevi Yayınları.
Turhan, T. (2019). Kamu Borcunun Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Türkiye İçin Eşbütünleşme Analizi,Maliye Dergisi, 177, 1-27.
Ünsal, H. (2004). Kamu Finansman Aracı Olarak Dış Borçlanma ve 1994 sonrası Türkiye Uygulaması. İktisat İşletme ve Finans.19(219), 93-106.
Wijnbergen, S. V. Anand, R. Chhibber, A. & Rocha, R. (1992). External Debt Fiscal Policy and Sustainable Growth in Turkey. The Johns Hopkins University Press. http://documents.worldbank.org/curated/en/884471468779122941/pdf/multi-page.pdf
Yeldan, E. (2001). Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi-Bölüşüm, Birikim ve Büyüme.İletişim Yayınları.
Yeldan, E. (2002). İstikrar Kim İçin? Kriz İdaresi Üzerine Değerlendirmeler. http://yeldane.bilkent.edu.tr/Birikim2002Kasim.pdf
Yücel, F. (2014). Cumhuriyet Türkiye’sinin Sanayileşmede İlk Önemli Adımı: Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı 1934-1938, EMO Yayın No: EK/2014/588.https://ttgv.org.tr/content/docs/cumhuriyet-turkiyesinin-sanayilesme-oykusu-1.pdf
- ISSN: 2667-5625
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Türkiye’de Eğitim Sektöründe Duygusal Emek İle İlgili Yapılan Çalışmalar ÜzerineBir İçerik Analizi
İş Dünyasında Liderlerin Gözüyle Takipçiler:Tipoloji Belirleme Üzerine Bir Olgubilim Araştırması
Ekonomik Büyüme, Politika Faiz Oranları veGSYHİlişkisi:2006-20019 Türkiye Ekonomisi Örneği
Finansal Gelişmeyi Etkileyen Değişkenler Türk Konseyi Üyesi Ülkeler Üzerine Bir Araştırma
ZAFER ADIGÜZEL, Hicran Hamza ÇELİKYAY
Siyasal Kültür Çerçevesinde Türkiye’de Demokrasi Kültürünün Gelişimi Üzerine Genel Bir Değerlendirme