GİRİŞİMCİ PAZARLAMA BOYUTLARI İLE FİRMA PERFORMANSI ARASINDAKİ İLİŞKİ VE ETİK LİDERLİK TARZLARININ MODERATÖR ETKİSİ

Belirsizliklerin ve öngörülemez durumların yaşandığı günümüz pazar ortamında, girişimci pazarlama, özellikle kısıtlı kaynaklarla hayatta kalmaya çalışan sahip olan küçük ve orta ölçekli işletmelerin başarı şansını yükseltebilecek önemli bir unsur haline gelmiştir. Yöneticilerin sahip olduğu özellikler, bu işletmelerin stratejilerini belirleme ve uygulama aşamasında doğrudan etki etmektedir. Yöneticilerin görevlerini yerine getirirken ne kadar etik davrandıkları ise birçok araştırmaya konu olmuştur. Bu durum, girişimci pazarlama uygulamalarının, işletmenin performansını etkilemesi boyutunda, yöneticilerin etik liderlik özelliklerinin moderatör rolünü akla getirmektedir. Araştırmada, girişimci pazarlama uygulamaları ile işletme performansı arasındaki ilişki ve yöneticilerin liderlik özelliklerinin bu ilişki üzerindeki aracı rolü incelenmiştir. Araştırma, Kayseri/Türkiye’de faaliyet gösteren üretim firmalarında görev yapan 290 yöneticiye uygulanmıştır. Araştırmada anket yöntemiyle veri toplanmıştır. Analiz aşamasında, girişimci pazarlama boyutları (proaktiflik, fırsat odaklılık, risk yönetimi, yenilik odaklılık, müşteri yoğunluğu, kaynak kullanımı, değer yaratma) ile firma performansı arasındaki ilişkinin incelenmesinde korelasyon analizi kullanılmıştır. Bu ilişkide etik liderlik özelliklerinin (insancıl, adil, ılımlı) aracı rolünün incelenmesinde regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde, girişimci pazarlama boyutlarından fırsat odaklılık, müşteri yoğunluğu, kaynak kullanımı ve değer yaratma ile firma performansı arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Bu boyutlar ile firma performansı arasındaki ilişkide etik liderlik özelliklerinden insancıl liderliğin moderatör etkisi söz konusu iken diğer liderlik özelliklerinin etkisi olmadığı belirlenmiştir. Bununla birlikte fırsat odaklılık, müşteri yoğunluğu, kaynak kullanımı boyutlarında insancıl liderliğin olumsuz moderatör etkisi görülürken değer yaratma boyutunda olumlu etki yarattığı belirlenmiştir. Buna göre, etik değerlere uygun hareket etme boyutunda, yöneticilerin insani değerlere ağırlık vermeleri, işletmecilik ilkelerini ihmal etmelerine ve işletme çıkarları ile çakışabilecek, işletme performansını olumsuz etkileyebilecek sonuçlara yol açabilecektir. Buna karşılık, tüketicilere değer yaratma ve ilişkisel stratejiler geliştirme anlamında insancıl değerlere başvurulabileceği görülmektedir. Dolayısıyla yöneticilerin, girişimci pazarlama stratejilerini uygulama aşamasında, toplumsal beklentiler ile işletme çıkarları arasında dengeyi sağlayacak şekilde davranması önerilmektedir. Böylece tüm çıkar gruplarının beklentilerinin karşılanması söz konusu olabilecektir.

RELATIONSHIP BETWEEN ENTREPRENEURIAL MARKETING DIMENSIONS AND FIRM PERFORMANCE AND MODERATOR EFFECT OF ETHICAL LEADERSHIP STYLES

In today's market environment where uncertainties and unpredictable situations are experienced, entrepreneurial marketing has become an important element that can increase the chances of success of small and medium-sized firms, especially those who are trying to survive with limited resources. The characteristics of managers have a direct impact on the process of determining and implementing the strategies of these firms. It has been the subject of many researches that how ethical they behave when executing their duties. This situation raises the moderator role of the ethical leadership characteristics of managers in the dimension of entrepreneurial marketing practices affecting the firm performance. In this study, the relationship between entrepreneurial marketing practices and firm performance and the moderator role of managers' leadership characteristics on this relationship were examined. The research was applied to 290 managers working in production companies operating in Kayseri/Turkey. Data were collected by survey method. In the analysis phase, correlation analysis was used to examine the relationship between entrepreneurial marketing dimensions (proactiveness, opportunity-focus, calculated risk taking, innovativeness, customer intensity, resource leveraging, value creation) and firm performance. In this relationship, regression analysis was used to examine the moderator role of ethical leadership characteristics (humane, justice, moderation). When the research results are examined, it is seen that there is a significant relationship between opportunity-focus, customer intensity, resource leveraging, value creation and firm performance. In the relationship between these dimensions and the firm performance it has been determined that justice and moderation leadership characteristics have no moderator effect while there is a moderator effect of humane leadership. In addition, while humane leadership has negative moderator effects in terms of opportunity-focus, customer intensity and resource leveraging, has a positive effect on the value creation. Accordingly, in accordance with the ethical values, the fact that managers give weight to human values may results in neglecting the principles of business administration and may interfere with firm interests and may have negative impacts on firm performance. On the other hand, it is seen that human values can be used in terms of creating value and developing relational strategies. Therefore, it is suggested that managers should act in a way to balance the social expectations and business interests in the implementation phase of entrepreneurial marketing strategies, and business interests can have a positive effect on all stakeholders. Thus, it is possible to meet the expectations of all stakeholders.

___

  • Acar, G., Kaya, M. ve Şahin, M.Y. (2012). School Administrators Ethical Leadership Behavior Effects on Physical Education Teachers Organizational Justice Level, Turkish Journal of Sport and Exercise, 14(3), 51-58.
  • Arslantaş, C.C. ve Dursun, M. (2008). Etik Liderlik Davranışının Yöneticiye Duyulan Güven ve Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisinde Etkileşim Adaletinin Dolaylı Rolü, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 111-127.
  • Astuti, R.D., Afiff, A.Z. ve Balqiah, T.E. (2018). Entrepreneurial Marketing and Marketing Strategies of SMEs on Marketing Performance: An Empirical Analysis of Fit. Pertanika Journal of Social Science & Humanities, 26(S), 39-54.
  • Beal, R. (2000). Competing Effectively: Environmental Scanning, Competitive Strategy, and Organizational Performance in Small Manufacturing Firms, Journal of Small Business Management, 38(1), 27-47.
  • Becherer, R.C., Helms, M.M. ve McDonald, J.P. (2012). The Effect of Entrepreneurial Marketing on Outcome Goals in SMEs, New England Journal of Entrepreneurship, 15(1), 7-17.
  • Bjerke, B. ve Hultman, C.M. (2002). EM: The Growth of Small Firms in the New Economic Era. Cheltenham, U.K.: Edward Edgar.
  • Brown, M.E., Treviño, L.K. ve Harrison, D.A. (2005). Ethical Leadership: A Social Learning Perspective for Construct Development and Testing, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97, 117-134.
  • Bulut, Ç., Pırnar, İ., Seçkin Halaç, D. ve Öztürk, A.D. (2013). Girişimsel Pazarlamanın Firma Performansına Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 209- 232.
  • Cristina, S. (2011). The marketing entrepreneurship and the SMEs competitiveness, Journal of Knowledge Management, Economics and Information Technology, 1(2), 1-8.
  • Çalık, M., Altunışık, R. ve Sütütemiz, N. (2013). Bütünleşik Pazarlama İletişimi, Marka Performansı ve Pazar Performansı İlişkisinin İncelenmesi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19), 137-161.
  • Çıraklı, Ü., Uğurluoğlu, Ö., Şantaş, F. ve Çelik, Y. (2014). Etik Liderlik Davranışlarının Örgütsel Adalet Üzerindeki Etkisi: Hastanede Bir Uygulama, İşletme Bilimi Dergisi, 2(2), 53-69.
  • Dal, N.E. ve Dal, V. (2016). Girişimci Pazarlama: Kavramsal Bir Çalışma, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(14), 42-63.
  • Dollinger, M.J. ve Golden, P.A. (1992). Interorganizational and Collective Strategies in Small Firms: Environmental Effects and Performance, Journal of Management, 18(4), 695-715.
  • Eisenbeiss, S.A. (2012). Re-thinking ethical leadership: An interdisciplinary integrative approach, Leadership Quarterly, 23(5), 791-808.
  • Eren, S.S. (2012). Stratejik Esneklik ve Pazar Dinamizminin Girişimsel Pazarlama Odaklılığa Etkisi, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 7(2), 101-112.
  • Eren, M.Ş. ve Kaplan, M. (2014). Kurumsal Yetkinliklerin Örgütsel Performans Üzerindeki Etkileri: Üretim Firmaları Üzerine Bir Araştırma, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40, 175-192.
  • Feng, T., Wang, D., Lawton, A. ve Luo, B.N. (2019). Customer orientation and firm performance: The joint moderating effects of ethical leadership and competitive intensity, Journal of Business Research, 100, 111-121.
  • Gilmore, A. ve Carson, D. (1991). Entrepreneurial Marketing by Networking, New England Journal of Entrepreneurship, 12(2), 31-38.
  • Goll, I. ve Rasheed, A.M.A. (1997). Rational Decision-Making Firm Performance: The Moderating Role of Environment, Strategic Management Journal, 18(7), 583-591.
  • Gorica, K. ve Buhaljoti, A. (2016). Entrepreneurial Marketing: Evidence from SMEs in Albania, American Journal of Marketing Research, 2(2), 46-52.
  • Hacioglu, G., Eren, S.S., Eren, M.S. ve Celikkan, H. (2012). The effect of entrepreneurial marketing on firms’ innovative performance in Turkish SMEs, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 58, 871-878.
  • Hills, G.E., Hultman, C.M. ve Miles, M.P. (2008). The Evolution and Development of Entrepreneurial Marketing, Journal of Small Business Management, 46(1), 99-112.
  • Hisrich, D.R. ve Ramadani, V. (2018). Entrepreneurial marketing. Cheltenham: Edward Elgar.
  • Ionită, D. (2012). Entrepreneurial Marketing: A New Approach for Challenging Times, Management & Marketing Challenges for the Knowledge Society, 7(1), 131-150.
  • Jones, R. ve Rowley, J. (2011). Entrepreneurial Marketing in Small Businesses: a Conceptual Exploration, International Small Business Journal, 29(1), 25-36.
  • Kayapınar, Ö., Ergan, S. ve Yürük Kayapınar, P. (2017). Girişimsel Pazarlama Boyutlarının KOBİ ve Yönetici Profilleri Açısından İncelenmesi: Tekirdağ İlinde Bir Uygulama, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(4), 1-14.
  • Keats, B.W. ve Hitt, M.A. (1988). A Casual Model of Linkages Among Environmental Dimensions, Macro Organizational Characteristics and Performance, Academy of Management Journal, 31(3), 570-598.
  • Kılıçer, T. (2013). Kobi’ler İçin Girişimci Pazarlamanın Anahtarı: Pazarlama İlişki Ağları, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(2), 141-166.
  • Koçak, A. ve Özer, A. (2005). Küçük İşletmeler Pazarlamanın Neresinde?: Pazar Odaklılık ve İlişkisel Pazarlama, Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, 4(14), 14-26.
  • Kraus, S., Harms, R. ve Fink, M. (2010). Entrepreneurial Marketing: Moving beyond Marketing in New Ventures, International Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 11(1), 19-34.
  • Lumpkin, G.T. ve Dess, G.G. (1995). Simplicity as a Strategy Making Process: The Effects of Stage of Organizational Development and Environment on Performance, Academy of Management Journal, 38(5), 1386-1407.
  • Marangoz, M. ve Biber, L. (2007). İşletmelerin Pazar Performansı ile İnsan Kaynakları Uygulamaları Arasındaki İlişkinin Araştırılmasına Yönelik Bir Çalışma, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(2), 202-217.
  • Men, L.R. (2015). The Role of Ethical Leadership in Internal Communication: Influences on Communication Symmetry, Leader Credibility, and Employee Engagement, Public Relations Journal, 9(1), 1-22.
  • Miles, M. P., & Darroch, J. (2006). Large firms, entrepreneurial marketing processes, and the cycle of competitive advantage, European Journal of Marketing, 40(5/6), 485-501.
  • Miller, D. (1983). The correlates of entrepreneurship in three types of firms, Management Science, 29(7), 770–791
  • Morris, M.H., Schindehutte, M. ve La Forge, R.W. (2002). Entrepreneurial Marketing: A construct for Integrating Emerging Entrepreneurship and Marketing Perspectives, Journal of Marketing Theory Practice, 10(4), 1-19.
  • Neely, A. (1999). The performance measurement revolution: why now and what next?, International Journal of Operations & Production Management, 19(2), 205-228.
  • Nwaizugbo, I.C. ve Anukam, A.I. (2014). Scale Enterprises in Imo State Nigeria: Prospects and Challenges, Review of Contemporary Business Research, 3(1), 77-98.
  • Piccolo R.F., Greenbaum R., Denhartog D.N. ve Folger R. (2010). The relationship between ethical leadership and core job characteristics, Journal of Organizational Behavior, 31, 259-278.
  • Rantika, S.D. ve Yustina, A.I. (2017). Effects of Ethical Leadership on Employee Well-Being: The Mediatıng role of Psychological Empowerment, Journal of Indonesian Economy and Business, 32(2), 121-137.
  • Read, S., Dew, N., Sarasvathy, S.D., Song, M. ve Wilbank. R. (2009). Marketing under Uncertainty: The Logic of an Effectual Approach, Journal of Marketing, 73(3), 1-19.
  • Sadiku-Dushi, N., Dana, L-P. ve Ramadani, V. (2019). Entrepreneurial marketing dimensions and SMEs performance, Journal of Business Research, 100, 86-99.
  • Storey, D. J. (1989). Firm performance and size: Explanations from the small firm sectors, Small Business Economics, 1(3), 175-180.
  • Şahin, E. (2013). İlişkisel Pazarlamanın İşletme Performansı Üzerine Etkileri: Yetkili Otomotiv Acenteleri Üzerine Bir Araştırma, (Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Vu, H.N. (2017). Relationships between Entrepreneurial Orientation and Firm Performance: The Role of Family Involvement amongst Small Firms in Vietnam, (PhD Thesis), Massey University, Albany New Zealand.
  • Weiss, Joseph W. (2009). Business Ethics: A Stakeholder and Issues Management Approach with Cases. 5th Ed., Canada: Cengage Learning.
  • Zincir, O ve Özbebek Tunç, A. (2018). Yöneticim Etik Bir Lider Midir?: Beyaz Yaka Çalışanların Algısı Üzerine Bir Çalışma, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 23-47.
Turkish Studies - Economics, Finance, Politics-Cover
  • ISSN: 2667-5625
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ