Zeynep Sedef VAROL, Hediye Aslı DAVAS, Meltem ÇİÇEKLİOĞLU, Meral TÜRK

Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde varis sıklığının ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi

Amaç: Çalışmanın amacı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi (EÜTF) hemşirelerinin Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Birimi’nde (ÇASAGÜB) yapılan periyodik muayenelerinde tespit edilen varis sıklığını ve ilişkili faktörleri değerlendirmektir. Yöntem: Kesitsel olarak planlanan araştırma EÜTF’de ÇASAGÜB’ün 2015 yılında periyodik muayene yaptığı 1056 hemşirenin kayıtları ile yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak ÇASAGÜB’ün periyodik muayene formu kullanılmıştır. Bulgular: Tüm hemşirelerde varis sıklığı %37.3’tür. Kadın hemşirelerde erkek hemşirelere göre varis sıklığı istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksektir. Tek değişkenli analizlerde varis sıklığı kadrolu çalışanlarda, cerrahi birimlerde, aylık çalışma saati 160 üstü olanlarda, vardiyalı çalışanlarda, hafta sonu, gece ve icap nöbeti olanlarda anlamlı olarak yüksek saptanmıştır. Çok değişkenli analizlerde aylık çalışma saati 160 üstü olanlarda varis görülme ihtimali, 160 ve altı saat çalışanlara göre 1.65 kat, icap nöbeti ve hafta sonu nöbeti tutanlarda ise 1.81 ve 1.65 kat fazladır. Sonuç: Bu araştırmada çalışma saatlerinin, vardiyalı çalışmanın ve ergonomik koşulların literatürle uyumlu bir şekilde varis riskini arttırdığı gösterilmiştir. Çalışma saatlerinin ve vardiyaların yasal sınırlara göre düzenlenmesi hemşirelerde varis sıklığını azaltacak en önemli önlemlerden biridir.

Anahtar Kelimeler:

hemşire, varis, sağlık çalışanları, çalışan sağlığı

Evaluation of varicosis prevalence and associated factors among nurses working in a university hospital: A cross-sectional study

Objective: The aim of the study was to evaluate the varicosis prevalence and related factors among Ege University Medical Faculty (EUMF) nurses, as determined in the periodic examinations conducted by the Employee Health and Safety Unit (EHSU). Method: This cross-sectional study was carried out with the records of 1056 nurses, from EHSU’s periodic examinations at EUMF in 2015. Data were collected using the EHSU periodic examination form. Results: Varicosis prevalence of nurses was 37.3%. Varicosis prevalence of female nurses was significantly higher than male nurses. In univariate analysis, the prevalence of varicosis was found to be significantly higher in nurses who: were tenured, worked at surgical units, worked over 160 monthly hours, worked in shifts, had duty on weekends, nights and in necessity times. In multivariate analysis, the likelihood ratio of varicose was 1.65 times higher in nurses who worked over 160 monthly hours than those who worked 160 hours and below, and 1.81 and 1.65 times higher in nurses who had duty on weekends and in necessity times, respectively. Conclusion: This study has shown that working long hours, unusual shift patterns and ergonomic conditions increase the risk of varicosis, consistent with literature. Regulation of working hours and shifts according to legal boundaries is one of the most important measures to reduce the varicosis prevalence of nurses.

Keywords:

Nurse, varicosis, healthcare workers, occupational health,

PDF

___

1. Nicolaides A, Allegra C, Bergan J, et all. Management of chronic venous disorders of the lower limbs guidelines according to scientific evidence. International angiology 2008;27(1):1-59.
2. Meissner MH, Moneta G, Burnand K, et al. The hemodynamics and diagnosis of venous disease. J Vasc Surg 2007;46(6):4-24. 3. Beebe-Dimmer JL, Pfeifer JR, Engle JS, Schottenfeld D. The epidemiology of chronic venous insufficiency and varicose veins. Ann Epidemiol 2005;15(3):175-184.
4. Sudoł-szopińska I, Bogdan A, Szopiński T, et al. Prevalence of Chronic Venous Disorders Among Employees Working in Prolonged Sitting and Standing Postures. Int J Occup Saf Ergon 2011;17(2):165-173.
5. Martanegara C, Ekowati RAR, Djajakusumah TM. Frequency of Chronic Venous Disease among Nurses. Althea Medical Journal 2015;2(1):58-62.
6. Government of Alberta. Handbook of Occupational Hazards and Controls for Laboratory Workers. In:Government of Alberta [online]. Available at: https://work.alberta.ca/documents/OHS-WSA-handbook-laboratory-workers.pdf. Accessed July 1, 2018.
7. Ziegler S, Eckhardt G, Stoger R, Machula J, Rudiger HW. High prevalence of chronic venous disease in hospital employees. Wien Klin Wochenschr 2003;115(15-16):575-579.
8. Sarıçam H. İş Sağlığı Ve Güvenliği Kapsamında Hemşirelerin Karşılaştığı Risk ve Tehlikelerin İş Stresi Düzeyleri Üzerine Etkisi. DEÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İzmir-2012.
9. Türk M, Davas A, Zencir M, Tutuş M, Canıvar C. SES Eğitimciler Programı, Eğitim Notları 3. SES Yayınları, 2015.
10. Diken A, Yalçınkaya A, Aksoy E. Prevalence, presentation and occupational risk factors of chronic venous disease in nurses. Phlebology 2015;31(2):111-117.
11. Alçeli̇k A, Deni̇z F, Yeşi̇ldal D, ve ark. AİBÜ Tıp Fakültesi Hastanesinde görev yapan hemşirelerin sağlık sorunları ve yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005;4(2), 55-65.
12. Temmuz SE. Pamukkale Üni̇versi̇te Hastanesi̇nde Çalışan Hemşi̇re ve Tekni̇syenleri̇n Mesleki̇ Ri̇sk Algısının Beli̇rlenmesi̇. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Denizli-2014.
13. Sharif Nia H, Chan YH, Haghdoost AA, Soleimani MA, Beheshti Z, Bahrami N. Varicose veins of the legs among nurses: Occupational and demographic characteristics. Int J Nurs Pract 2015;21(3):313-320.
14. Mishra N, Solanki SL, Mishra S. Lower Limb Varicose Veins Among Nurses : a Cross Sectional Study in. Int J Cur Res Rev 2015;7(24):51-55.
15. Scott TE, LaMorte WW, Gorin DR, Menzoian JO. Risk factors for chronic venous insufficiency: A dual case-control study. J Vasc Surg 1995;22(5):622-628.
16. Tüchsen F, Krause N, Hannerz H, Burr H, Kristensen TS, Kristensen S. Standing at work and varicose veins. Scandinavian journal of work, environment & health 2000;26(5):414-420.
17. Nilsson K, Larsson US. Conceptions of gender--a study of female and male head nurses’ statements. J Nurs Manag 2005;13:179-186.
18. Barett S, Henle S. Men in Nursing: their influence in a female dominated career. J Leadersh Instr 2014;13(2):10-13.
19. Allaert FA, Cazaubon M, Causse C, Lecomte Y, Urbinelli R. Venous disease and ergonomics of female employment. Int Angiol 2005;24(3):265-271.
20. Waters TR, Dick RB. Evidence of health risks associated with prolonged standing at work and intervention effectiveness. Rehabilitation Nursing 2015;40(3), 148-165.
21. Erding L, Shuyan C, Weiwei Z, Ying Y. Influencing factors for lower extremity varicose veins in female nurses in East China. Biomedical Research 2017;28(20), 9039-9045.
22. Çil G. Hastanede Çalışan Hemşirelerin İş Güvenliği Düzeyinin Saptanması. Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı. Yüksek Lisans Tezi. Lefkoşa-2016.
23. Özdemir E. Hemşirelerde Varis Belirti ve Yakınmalarının İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Derg 2006;22(19):19-35.
24. Gülser N, Öztürk L, Top MŞ, Asil T, Balci K, Çelik Y. Vardiyalı Çalışanlarda Huzursuz Bacaklar Sendromu ve Subjektif Uyku Kalitesi. Noropsikiyatri Ars 2012;49(4):281-285.
25. Demoss C, Mcgrail M, Haus E, Crain AL, Asche SE. Health and Performance Factors in Health Care Shift Workers. J Occup Env Med 2004;46(12):1278-1281.
26. Ak F. Vardiyalı çalışmanın hemşirelerin fiziksel sağlığı üzerine etkileri. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği ABD. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul-2007.
27. Bonet-Porqueras R, Moliné-Pallarés A, Olona-Cabases M. The night shift: a risk factor for health and quality of life in nursing staff. Enfermería Clínica 2009;19(2):76-82.
28. Çam OM. Hemşireleri Mesleki Yaşamları Nasıl Etkiliyor? Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Derg 1992;8(1):65-72.
29. Rotenberg L, Griep RH, Fischer FM, Fonseca MDJ, Landsbergis P. Working at night and work ability among nursing personnel: When precarious employment makes the difference. Int Arch Occup Environ Health 2009;82(7):877-885.
30. Green-mckenzie AJ. Commentary for the Then and Now Forum: The Healthy Worker Effect. J Occup Environ Med 2017;59(3):335-346.