Küresel doğumda beklenen yaşam beklentisinin ekolojik perspektifle incelenmesi

Amaç: Bu çalışma, yaşam beklentisini (YB) küresel olarak etkileyen demografik olayların, sosyoekonomik farklılıkların, sağlık hizmetlerinin mevcudiyetinin ve çevresel nedenlerin etkilerini anlamak için tasarlanmıştır. Yöntem: 183 ülkenin verileri Birleşmiş Milletler ajanslarından alınmıştır. Tahmin edilen (bağımlı) değişken YB'dir; belirleyiciler ise demografik olaylar, sosyoekonomik faktörler, sağlıkla ilgili faktörler ve çevresel konulardır. Araştırma amaçlarını değerlendirmek için, tanımlayıcı istatistikler, korelasyon analizi ve multiple regressyon analizleri kullanılmıştır. Bulgular: En düşük YB Afrika ülkelerine ait olup, çok çeşitli demografik, sosyoekonomik, sağlık ve çevresel faktörlerle anlamlı düzeyde ilişkilidir (p <0.05). Tam kapsayıcı bağışıklama, daha yüksek gelir ve iyileştirilmiş sanitasyonun YB'yi yükseltmesi beklenmektedir. Bununla birlikte, doğurganlık, HIV yaygınlığının ve karbondioksit emisyonlarının azaltılması yoluyla YB artırılabilir. Sonuç: YB farklı demografik, sosyoekonomik, sağlık ve çevresel faktörlerden etkilenmektedir. HIV enfeksiyonu, doğumlar veemisyonlarının azaltılması yoluyla YB yi yükseltmek için ülke düzeyinde ve küresel olarak çaba gösterilmelidir. Politika yapıcılar üreme kararlarını ilerletmeye, aşı kapsamını artırmaya ve sanitasyonu iyileştirmeye odaklanmalıdır. 

Exploring the determinants of global life expectancy in an ecological perspective

Objective: This study is designed to understand the impacts of demographic events, socioeconomic differentials, health factors’ availability, and environmental reasons which influence life expectancy (LE) globally. Methods: Data of 183 countries were taken from the United Nations agencies. The predicted variable was LE, and the determinants were demographic events, socioeconomic factors, health-related factors, and environmental issues. Descriptive statistics, correlation analysis, and backward multiple regression analysis were used to reach the research objectives. Results: The lowest LEs were found in the African countries; and LE was found significantly associated (p<0.05) with a wide range of demographic, socioeconomic, health, and environmental factors. The necessity of full coverage of immunization, higher income, and improved sanitation are expected to raise LE. However, LE may be increased by way of decreased fertilities, Human Immunodeficiency Virus (HIV) prevalence, and carbon dioxide () emissions. Conclusions: LE is influenced by different demographic, socioeconomic, health, and environmental factors. Country-level and global efforts should be taken to raise LE throughout the reduction of HIV infection, births, and  emissions. The policy-makers should focus on advancing reproductive decisions, increasing immunization coverage, and upturning improved sanitation usage. 

___

  • Dr.K.JOTHYDepartment of Population StudiesAnnamalai UniversityTamil Nadu, Indiadrjothy2005@gmail.com
  • Professor Dr. Mohammad Mainul IslamDepartment of Population Sciences, University of DhakaDhaka-1000, BANGLADESHE-mail: mainul@du.ac.bd
Turkish Journal of Public Health-Cover
  • Başlangıç: 2003
  • Yayıncı: Halk Sağlığı Uzmanları Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler

Hâlâ Göremediklerimiz: Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet Temelli Tıp Yaklaşımı

Yesim YASİN, Erkin AYDEMİR, İrem ŞEVİK, Ezgi ÖZYALÇIN

İlköğretim Birinci sınıf öğrencilerinde diş çürüğü sıklığı ve etkileyen faktörler

Resul BUĞDAYCI, Tayyar ŞAŞMAZ, Cenk ULUDOĞAN, Ahmet Öner KURT, Seva ÖNER, Gülçin YAPICI, Hüseyin GÖKÇE, Fatih ÇOMU

Üniversite öğrencilerinde fazla kiloluluk, obezite ve metabolik sendrom sıklığı üzerine bir çalışma

Hasan Hüseyin ÇAM, Fatma KARASU

Fatsa’da kuaför salonlarında çalışanların kanla bulaşan hastalıklar konusundaki bilgi düzeyleri ve uygulamaları

Yusuf GÜNEY, Şennur DABAK

İkinci basamak bir devlet hastanesinde erişkin bağışıklama ünitesi deneyimi

İrem AKDEMİR KALKAN, Fethiye AKGÜL, Güle ÇINAR, Osman MEMİKOĞLU, Alpay AZAP

Küresel doğumda beklenen yaşam beklentisinin ekolojik perspektifle incelenmesi

Md. Nazrul İslam MONDAL, Abu Naser Muhammad Abdul BAKİ, Md. Nazrul HOQUE, Hafiz T.a. KHAN, Md. Nuruzzaman KHAN

Çocuklarda sağlığın geliştirilmesinde sağlık okuryazarlığının rolü

Tülin ÇOBAN, Hilal ÖZCEBE

Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde varis sıklığının ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi

Zeynep Sedef VAROL, Hediye Aslı DAVAS, Meltem ÇİÇEKLİOĞLU, Meral TÜRK

Büro çalışanlarında sağlığın geliştirilmesi müdahale çalışması; kazanılan deneyimler ve yaşanan güçlükler

Hilal ÖZCEBE, Nazmi BİLİR, Hande KONŞUK ÜNLÜ, Ayşe KİN İŞLER, Şükran Nazan KOŞAR

Mesleki eğitim merkezine devam eden gençlerin sağlık, sosyal, ekonomik durumları ve boyun eğici davranışlar açısından değerlendirilmesi

EMİNE ULU BOTAN, AYŞE YÜKSEL