Presenteizmin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Adana İlinde Faaliyet Gösteren Yiyecek-İçecek İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma

Presenteizm, bir kişinin kendini fiziken ya da ruhen iyi hissetmemesine rağmen yaptığı işe devam etmesi sonucu ortaya çıkan bir olumsuzluktur. Örgütsel Bağlılık ise örgüt ile çalışanlarının değer ve çıkarlarının birleşmesi olarak ifade edilebilir. Bu doğrultuda çalışmada Adana İlinde faaliyet gösteren Yiyecek-İçecek İşletmelerinde istihdam edilen iş görenin maruz kaldığı Presenteizm durumunun Örgütsel Bağlılık düzeyleri üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığının ortaya konması amaçlanmıştır. Alan araştırmasında nicel desen tercih edilmiş ve veriler anket tekniğiyle toplanmıştır. Veri analizinde frekans, güvenilirlik, faktör, korelasyon ve regresyon analiz teknikleri kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucu presenteizmin örgütsel bağlılık ile herhangi bir anlamlılık ilişkisi tespit edilemezken, örgütsel bağlılığın alt boyutu olan normatif bağlılığın üzerinde negatif ve anlamlı yönde bir etkisi tespit edilmiştir.

The Effect of Presenteeism on Organizational Commitment: A Research on Food- Beverage Business Perating in Adana Province

Presenteeism is a negativity that occurs as a result of a person continuing her work even though she does not feel well physically or mentally. Organizational Commitment, on the other hand, can be expressed as the union of the values and interests of the organization and its employees. In this direction, in this study, it is aimed to reveal whether the presenteeism situation that the employee employed in the Food and Beverage Businesses operating in Adana has any effect on the levels of Organizational Commitment. Quantitative design was preferred in the field research and the data were collected by questionnaire technique. Frequency, reliability, factor, correlation and regression analysis techniques were used in data analysis. As a result of the analysis, no significant relationship between presenteeism and organizational commitment could be determined, but a negative and significant effect on normative commitment, which is a subdimension of organizational commitment, was determined.

PDF

___

Allen, N. J. and Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 63(1), 1-18.
Ağırbaş, S. ve Yıldızhan, Ç. (2019). Presenteizm ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Spor Genel Müdürlüğü Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Business and Management Studies: An International Journal, 7(4): 1291-1310.
Arronsson, G. and Gustafsson, K. (2005). Sickness Presenteeism: Prevalence, Attendance- Pressure Factors, and an Outline of a Model for Research, JOEM, 9(47): 958-966.
Balay, Refik. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Baysal, İ. A., Baysal, G., Aksu, G. ve Aksu, N. (2014). Presenteeism (işte varolmama sorunu) ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Adnan Menderes Üniversitesi akademik personeli üzerinde bir uygulama. Electronic Journal of Vocational Colleges - Bürokon Özel Sayısı, 134-152.
Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Coleman Daniel F., Gregory P. Irving, Christine L. Cooper (1999). Another Look at the Locus of Control- Organizational Commitment Relationship: It Depends on the Form of Commitment. Journal of Organizational Behavior, 20, 995-1001.
Coşkun, Ö. (2012). İki işyerinde işe devamsızlık ve kendini işe verememede etkili faktörlerin değerlendirilmesi. (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çetin, M. Ö. (2004). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Çiftçi, B. (2010). İşte Var Olamama Sorunu ve İşletmelerin Uygulayabileceği Çözüm Önerileri. Çalışma ve Toplum Dergisi, 1(1), 153-174.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Erbaş, K. (2017). Presenteizm ile duygusal bağlılık arasındaki ilişki: seyahat acentaları üzerine bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Gül, H. (2002). Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(1), 37-56.
Janssens, H., Clays, E., Clerqo, B.D., Bacquer, D.D., Casini, F.K. and Braeckman, L. (2016). Association between Psychosocial Characteristics of Work and Presenteeism: A Cross-Sectional Study. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 29(2), 331-344.
Johns, G. (2010). Presenteizm in the workplace: a review and research agenda. Journal of Organizational Behavior, 31, 520-526.
Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Kaya, N. ve Selçuk, S. (2007). Bireysel başarı güdüsü organizasyonel bağlılığı nasıl etkiler?. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(2), 175-190.
Kaygın E., Kerse G. ve Yılmaz T. (2017). Kamu Çalışanlarında Örgütsel Bağlılık ve Presenteeism Arasındaki İlişki: Kars İli Örneği, Obsudman Akademik Dergisi, 3(6), 181-204.
KIM, J., Suh, E.E., Ju, S., Choo, H., Bae, H. and Choi, H. (2016). Sickness Experiences of Korean Registered Nurses at Work: A Qualitative Study on Presenteeism. Asian Nursing Research, 10, 32- 38.
Kendir E., Arslan E. ve Özçelik Bozkurt H. (2018) Devam Bağlılığı, Presenteeism ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(4), 1029-1046.
Koçoğlu, M. (2007). İşletmelerde Presenteeism Sorunu ve İnsan Kaynakları Yönetimi Çerçevesinde Mücadele Yöntemleri, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul.
Koopman, C., Pelletier, K.R., Murray, J.F., Sharda, C.E., Berger, M. L., Turpin, R.S., Hackleman, P., Gibson, P., Holmes, D.M., and Ba, T.B. (2002). Stanford presenteeism scale: health status and employee productivity. JOEM, 44(1), 14-20.
Meyer, J.P. and Allen, N.J. (1991). A three-components conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
Meyer, J. P. and Allen, N. J. (1984). Testing the side-best theory of organizational commitment: Some methodological considerations. Journal of Applied Psychology, 69(3), 372-378.
Mooi, E. and Sarstedt, M. (2011). A Concise Guide to Market Research the Process, Data and Methods Using IBM SPSS Statistics. Berlin: Springer.
Monojit C. and Tilley, C. J. (2002) Sickness, Absenteeism, Presenteeism, and Sick Pay, Oxford Economic Papers, 54, 669-687.
Mowday, R. T. and Porter, L. W., and Steers, R. M. (1982). Employee-organization linkages: The psychology of commitment, absenteeism, and turnover. New York: Academic Press.
Mowday, R. T. (1998). Reflections on the study and relevance of organizational commitment. Human Resource Management Review, 8(4), 387-401.
Özdamar, K. (2011). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Özdemir, N. ve Yılmaz, E. (2019). Algılanan Hizmetkâr Liderliğin Presentizm (Edimsizlik) Üzerindeki Etkisi: Frigya Bölgesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30(3), 198-209.
Özmen, G. (2011), Presenteeism ile örgütsel bağ ilişkisi: Tekstil çalışanları üzerine bir araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Eskişehir.
Porter, L.W., Steers, R.M., Mowday, R.T. and Boulian, P.V. (1974) Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Turnover among Psychiatric Technicians. Journal of Applied Psychology, 59, 603-609.
Puig-Ribera, A., McKenna, J., Gilson, N. and Brown, W.J. (2008). Measuring presenteesim in Catalan employees: linguistic adaptation and validation. International Journal of Workplace Health Management. 1, 198–208.
Randall, D.M. (1990). The consequences of organizational commitment: methodological investigation. Journal of Organizational Behavior. 11, 361-378.
Rantanen, I. and Tuominen, R. (2011). Relative Magnitude of Presenteeism and Absenteeism and Work-Related Factors Affecting Them Among Health Care Professionals. Int Arch Occup Environ Health, 84, 225–230.
Sanderson, K., Tilse, E., Nicholson, J., Oldenburg, B. and Graves, N. (2007). Which presenteeism measures are more sensitive to depression and anxiety?. Journal of Affective Disorders, 101, 65-74.
Şahin, S. (2016). İş görenlerin örgütsel bağlılık düzeylerinin presenteeismdeki rolü: Otel işletmelerinde bir uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Seçkin A.İ. ve Çakmak Y.Y. (2019), Presenteizm ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Spor Genel Müdürlüğü Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, BMIJ, 7(4): 1291-1310.
Sosyal Güvenlik Kurumu. (2021). SGK İstatistik Yıllıkları. Erişim Adresi http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari (Erişim tarihi: 19.07.2021)
Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayınevi. Turpin, R. S., Ozminkowski, R. J., Sharda, C. E., Collins, J. J., Berger, M. L., Billotti, G. M., Baase,
C. M., Olson, M. J. and Nicholson, S. (2004). Reliability and validity of the Stanford presenteeism scale. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 46, 1123–1133.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
Yıldız, H. ve Yıldız, B. (2013). İş Yaşamında Presenteeism (Sözde Var Olma) Olgusu: Sağlık ve Verimlilik Açısından Önemi. 7. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi, 27-29 Eylül, Konya, 819- 830.
Zeffane, R. (1994). Patterns of Organizational Commitment and Perceived Management Style: A Comparison of Public and Private Sector Employees, Human Relations, 47(8): 977-1010.