Ayhan DAĞDEVİREN, Hafize TEMİZ, Tuğba TAVŞANOĞLU, Burak ŞİRİN

Ilgaz Mutfak Kültürü

Bu araştırmanın amacı, Ilgaz ilçesinin mutfak kültürünü analiz etmek ve Ilgaz ilçesinin gastronomi turizmi açısından gelişimine katkıda bulunmaktır. Araştırmanın örneklemini Ilgaz ilçesinde doğan ve yaşayan 60 yaş ve üstü 11 kadın oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılmıştır. Ses kayıt cihazı ile kaydedilen araştırma verileri, çözümlenerek metin haline dönüştürülmüştür. Araştırma verilerinin analizinde betimsel analiz yaklaşımından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda Ilgaz’ın birçok gastronomik değerinin olduğu ve bunlardan ev yapımı sucuk ve pastırma ile kül çöreğinin unutulmaya yüz tuttuğu, Ilgaz taş fırınlarının tarihinin tam olarak bilinmediği, özellikle Ramazan aylarında bu fırınların aktif olarak kullanıldığı ve hâlâ varlıklarını sürdürdükleri, katılımcıların yemek yapmaya genel olarak 10 yaşın üstünde ve isteyerek başladıkları ortaya çıkmıştır. Ayrıca araştırma sonucunda katılımcıların kış öncesi gıdaları kuruttukları (genellikle fasulye, elma, erik), turşu yaptıkları, ağırlıklı olarak reçel, tarhana, erişte ve perişka yaptıkları belirlenmiştir. Diğer taraftan araştırma sonucunda katılımcıların tümünün geçmişte yer sofralarında yemeklerini yedikleri, K4 dışındaki tüm katılımcıların tek bir tabakta ve tahta kaşıklarla yemeklerini yedikleri bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca katılımcıların çoğunun bayramlarda geleneksel yemek kültürünün devam ettiği görüşünde olduğu, buna karşın düğün ve cenazelerde geleneksel yemek kültürünün devam etmediği görüşünde olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca araştırma sonucunda katılımcıların çoğunun yeni neslin Ilgaz mutfak kültürüne karşı ilgili ve bu kültürü devam ettirme konusunda gayretli oldukları görüşünde olduğu ortaya çıkmıştır.

Ilgaz Cuisine Culture

The aim of this research is to analyze the cuisine culture of Ilgaz district and contribute to the development of Ilgaz district in terms of gastronomy tourism. The sample of the research consists of 11 women aged 60 and over, born and living in Ilgaz district. Structured interview method was used to collect research data. The research data recorded by the voice recorder were analyzed and converted into text. Descriptive analysis approach was used in the analysis of research data. As a result of the research it was revealed that Ilgaz has many gastronomic values and among these, home-made sausage and pastrami and kül çöreği are forgotten, the history of Ilgaz stone ovens is not known exactly, especially during Ramadan, these ovens are actively used and still exist, and the participants generally started cooking over the age of 10 and willingly. In addition, as a result of the research, it was determined that the participants dried food (usually beans, apples, plums), pickled, made mainly jam, tarhana, noodle and perişka before winter. On the other hand, as a result of the research, it was found that all of the participants had their meals on the ground tables in the past, and all participants except K4 had their meals on a single plate and wooden spoons. In addition, although it was found that most of the participants thought that traditional food culture continued during the feasts and that traditional food culture did not continue at weddings and funerals. In addition, as a result of the research, it was revealed that most of the participants thought that the new generation is interested in Ilgaz cuisine culture and they are diligent to continue this culture.

PDF

___

Alyakut, Ö. ve Polat Üzümcü, T. (2017). Gastronomi Turizmi Bağlamında Kandıra Beslenme Kültürü ve Unutulmaya Yüz Tutmuş Lezzetleri: Goncaaydın Köyü Örneği, IV. Uluslararası Çoban Mustafa Paşa ve Kocaeli Tarihi Kültürü Sempozyumu, 24-26 Mart 2017. Kocaeli. ss: 1837-1861.
Artun, E. (2001). Adana’da, Törenlere, Adaklara, Özel Günlere Ait İnançlar, Pratikler ve Bunlara Bağlı Mutfak Kültürü. Millî Folklor, 49, 27-37.
Balcı, S., Dağlar, H. ve Gümüşoğlu, Z. (2005). Geçmişten Bugüne Çankırı’da Sofra Adabı ve Yemek Kültürü, Çankırı Valiliği III. Çankırı Kültürü Bilgi Şöleni Bildirileri: Geçmişten Geleceğe Çankırı, 28-29 Eylül 2005. Çankırı. ss: 81-91.
Çakıcı, H. H. ve Zencir, E. (2018). Unutulmaya Yüz Tutmuş Mutfak Kültürleri: Çakırözü Köyü Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(Special issue3), 285-297.
Çakırsipahi, S. (2002). Ilgaz. Ankara: Güner Matbaacılık Ltd. Şti.
Çevik, N. K. (2004). Türk Mutfak Kültürü. http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/halkbilim_ana.php [Erişim Tarihi: 19.03.2020].
Çölbay, Ş. ve Sormaz, Ü. (2015). Konya'da Geçiş Dönemlerinde Yapılan Yöresel Mutfak Uygulamaları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(4), 1729-1736.
Deniz, T. ve Atışman, E. (2017). Kayseri İlinin Gastronomi Turizmine Yönelik Bir SWOT Analizi Çalışması, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(3), 56-65.
Dilek, S. and Keskingöz, H. (2016). SWOT Analysis of Safranbolu City in Terms of Tourism. International Journal of Research in Business and Social Science, 5(1), 54-64.
Durlu Özkaya, F. ve Cömert, M. (2017). Türk Mutfağında Yolculuk. (1. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
Güldemir, O. ve Işık, N. (2011). Nevşehir Mutfak Kültürü ve Yemekleri, 1. Uluslararası Nevşehir Tarih ve Kültür Sempozyumu, Nevşehir Üniversitesi, 16-19 Kasım 2011. Nevşehir. ss: 151-176.
Güler, S. (2010). Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 24-30.
Işık, N., Kılıçarslan, A., Derin, D. Ö. ve Barı, N. (2017). Ilgın Mutfak Kültürü ve Yemekleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (38), 86-94.
Jalis, M. H., Che, D. and Markwell, K. (2014). Utilising Local Cuisine to Market Malaysia as a Tourist Destination. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 144, 102-110.
Karim, S. A. and Chi, C. G. Q. (2010). Culinary Tourism as a Destination Attraction: An Empirical Examination of Destinations’ Food Image, Journal of Hospitality Marketing & Management, 19(6), 531-555.
Kut, G. (2002). Türklerde Yemek Kültürü. http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/Ansiklopedi/T%C3%9CRKLER%20A NS%C4%B0KLOPED%C4%B0S%C4%B0/T4/0940-G%C3%BCnay%20Kut_4.cilt.pdf [Erişim Tarihi: 29.03.2020].
López-Guzmán, T. and Sánchez-Cañizares, S. (2012). Gastronomy, Tourism and Destination Differentiation: A Case Study in Spain. Review of Economics & Finance, 1, 63-72.
Mil, B. (2007). Nitel Araştırma Tekniği Olarak Görüşme, (Editör) Yüksel, A., Mil, B. ve Bilim, Y.: Nitel Araştırma: Neden, Nasıl, Niçin içinde (ss. 3-26) Ankara: Detay Yayıncılık.
Okumus, B., Okumus, F. and McKercher, B. (2007). Incorporating Local and International Cuisines in the Marketing of Tourism Destinations: The Cases of Hong Kong and Turkey. Tourism Management, 28, 253-261.
Özgen, I. (2017). Uluslararası Gastronomiye Genel Bakış, (Editör) Sarıışık, M.: Uluslararası Gastronomi (Temel Özellikler-Örnek Menüler ve Reçeteler) içinde (ss. 1-29), Ankara: Detay Yayıncılık.
Sağır, A. (2012). Bir Yemek Sosyolojisi Denemesi Örneği Olarak Tokat Mutfağı. Electronic Turkish Studies, 7(4), 2675-2695.
Sarı, E. (2011). Kurşunlu Mutfak Kültüründe Keşkek: Geçmişi, Bugünü ve Yarını. Milli Folklor, 23(90), 185-194.
Sürücüoğlu, M. S. ve Özçelik, A. Ö. (2007). Türk Mutfak ve Beslenme Kültürünün Tarihsel Gelişimi, 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu 10-15 Eylül 2007. Ankara. ss: 1289-1310.
Şahin, S. Z. (2019). Çorum Mutfağının Gastronomi Turizmi Potansiyeli. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4), 2550-2565.
Şanlıer, N. (2005). Yerli ve Yabancı Turistlerin Türk Mutfağı Hakkındaki Görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 213-227.
Talas, M. (2005). Tarihi Süreçte Türk Beslenme Kültürü ve Mehmet Eröz’e Göre Türk Yemekleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (18), 273-283.
Tuna, M. ve Özyurt, B. (2018). Ankara’da Gastronomi Turizminin Değerlendirilmesi: Nitel Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(Special issue), 73-87.
Yalçın Çelik, S. D. (2010). Mengen’de Özel Gün Yemekleri. Millî Folklor, 22, 86-127.
Yenipınar, U. ve Kart Gölgeli, Ü. (2015). Yerel Yiyeceklerin Gastronomi Turizmindeki Yeri ve Önemi: Anamur Örneği, I. Avrasya Uluslararası Turizm Kongresi Güncel Konular, Eğilimler ve Göstergeler, 28-30 Mayıs 2015. Konya. ss: 313-328.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (7. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zağralı, E. ve Akbaba, A. (2015). Turistlerin Destinasyon Seçiminde Yöresel Yemeklerin Rolü: İzmir Yarımadası’nı Ziyaret Eden Turistlerin Görüşleri Üzerine Bir Araştırma, Journal of Yaşar University, 10(40), 6633-6644.