Gazanfer Ergüneş, Burcu Aksüt, Samet Kaya Dursun

Tokat İli Hayvansal Atık Biyogaz Potansiyelinin Belirlenmesi

Dünya nüfusunun artması ve teknolojinin sürekli gelişmesiyle birlikte enerji talepleri de artmaya devam etmektedir. Genel olarak küresel enerji ihtiyacı fosil kaynaklı yakıtlarla karşılanmaktadır. Fosil kökenli enerji kaynaklarının tükenebilir olması, çevreye olan olumsuz etkileri ve enerji ihtiyacının gün geçtikçe artması mevcut kaynakların daha etkin kullanımını, yerli ve yenilebilir enerji kaynaklarına olan yönelimi gerekli kılmıştır. Yenilenebilir enerji kaynaklarından birisi olan biyogaz üretiminde organik atıkların kullanılıyor olması hem atıkların tarımsal değerlerinin artırılması, hem de atıklardan enerji kazanılması bakımından önemlidir. Biyogaz üretiminde kullanılan organik atıkların başında hayvansal atıklar gelmektedir. Bu çalışmada, Tokat ilinde hayvansal atıklarından elde edilebilecek biyogaz potansiyelinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca bağlı olarak, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün güncel verileri kullanılarak hayvan varlığına göre atık miktarları ve biyogaz potansiyeli belirlenmiştir. Ayrıca, elde edilebilecek biyogazın enerji eşdeğeri hesaplanmıştır. Tokat ilinde 2021 yılına ait verilerle yapılan çalışmada 303.952 adet büyükbaş, 511.457 adet küçükbaş ve 247.333 adet kanatlı hayvan varlığı bulunmaktadır. Tokat ilinde yıllık yaklaşık 245.988 ton katı atık elde edilmekte olup, bu atıklar hayvancılık işletmeleri için büyük sorun oluşturmaktadır. 2021 yılına ait hayvancılık verileriyle yapılan çalışmada, hayvansal atıklardan üretilebilecek biyogaz miktarı yaklaşık 49 milyon m3/yıl olarak hesaplanmıştır. En yüksek biyogaz potansiyeline sahip ilçeler sırasıyla Merkez, Turhal ve Zile’dir. 2021 yılında üretilen biyogazın enerji eşdeğeri 292.000 MWh/yıl olarak hesaplanmıştır.

Determination of Biogas Potential from Animal Waste in Tokat Province

With the increase in the world population and the continuous development of technology, energy demands continue to increase. In general, the global energy needs are met by fossil sourced fuels. Depleting nature of fossil energy sources, their negative impacts on environment, increasing energy demands have led the efficient use of energy sources and the shift to local and renewable energy resources. Biogas is a renewable energy resource. Since organic wastes are used in biogas production, biogas offers a significant way of elimination of wastes and a source of energy. Animal wastes are the primary source of biogas. In this study, it is aimed to determine the biogas potential of Tokat province from animal wastes. Depending on this purpose, the amount of waste and biogas that can be obtained from animal waste and the energy potential that can be produced have been revealed by using the current data of the Provincial Directorate of Agriculture and Forestry. Energy equivalents of the biogas that can be obtained were also calculated. According to 2021 data, there are 303.952 cattle, 511.457 sheep and 247.333 poultry in Tokat province. Annually, 245.988 tons solid animal waste are obtained in Tokat province. In this study, conducted with the 2021 data of Tokat province, the amount of biogas that can be produced from animal wastes was calculated as 49 million m3/year. Districts with the greatest biogas potential are Merkez, Turhal and Zile respectively in 2021. The energy equivalent of biogas produced has been calculated as 292.000 MWh/year

PDF

___

Abdeshahian P, Lim JS, Ho WS, Hashim H, Lee CT. 2016. Potential of biogas pro-duction from farm animal waste in Malaysia. Renew Sustain Energy Rev2016;60:714e23.http://dx.doi.org/10.1016/j.rser
Aksay MV, Tabak A. 2022. Mapping of biogas potential of animal and agricultural wastes Aksu Y. 2019. Amasya ilindeki hayvansal atıkların biyogaz potansiyelinin belirlenmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı, Tokat.
Aktaş T, Özer B, Soyak G, Ertürk MC. 2015. Tekirdağ ili’nde hayvansal atık kaynaklı biyogazdan elektrik üretim potansiyelinin belirlenmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 11 (1), 69-74.
Anonim. 2022. Tokat ili hayvancılık istatistikleri. TC. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tokat il Tarım ve Orman Müdürlüğü Baran MF, Lüle F, Gökdoğan O. 2017. Adıyaman ilinin hayvansal atıklardan elde edilebilecek enerji potansiyeli. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 4(3), 245–249.
Başçetinçelik A, Öztürk H, Karaca C. 2007. Türkiye’de tarımsal biyokütleden enerji üretim olanakları. https://www.mmo.org.tr/sites/
Çanka Kılıç F. 2011. Biyogaz, önemi, genel durumu ve Türkiye’ deki yeri. Müh. Mak. Dergisi, 52(617): 94-106.
DBFZ, 2011. Türkiye’de Hayvansal Atıkların Biyogaz Yoluyla Kaynak Verimliliği Esasında ve İklim Dostu Kullanımı Projesi. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara.
Demir Yetiş A, Gazigil L, Yetiş R, Çelikezen B. 2019. Hayvansal atık kaynaklı biyogaz potansiyeli: Bitlis örneği. Academic Platform Journal of Engineering and Science 7-1, 74-78.
Deviren H, İlkılıç C, Aydın S. 2017. Biyogaz Üretiminde Kullanılabilen Materyaller ve Biyogazın Kullanım Alanları. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi 7 (2/2). in Turkey. Biomass Conversion and Biorefinery.
Koçer Nacar, N. , Öner, C. ve Sugözü, İ. 2006. Türkiye’de hayvancılık potansiyeli ve biyogaz üretimi. fırat üniversitesi, Doğu Anadolu Araştırmaları Merkezi, Doğu Anadolu Araştırmaları s 17-20.
Konuk M. 2019. Tokat ilindeki hayvansal atıkların biyogaz potansiyelinin belirlenmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı, Tokat.
Köttner M. 2003. Dry fermentation - a new method for biological treatment in ecological sanitation systems (ecosan) for biogas and fertilizer production from stackable biomass suitable for semiarid climates. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc
Onurbaş Avcıoğlu A, Türker U. 2012. Status and potential of biogas energy from animal wastes in turkey. Renewable and Sustainable Energy Reviews 16: 1557-1561.
Polat Bulut A, Topal-Canbaz G. 2019. Hayvan atıklarından Sivas ili biyogaz potansiyelinin araştırılması. Karaelmas Fen ve Müh. Derg. 9(1):1-10.
Türkmenler, H., Varınca, K., Can, R. 2014. Biyogaz Çalıştayı sonuç Raporu, Adıyaman Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Erişim linki: http://cevre.adiyaman.edu.tr/Files/cevre/etkinlikler/2014060 3_Biyogaz_Calistayi/ADYU _Biyogaz_Calistay_Sonuc_Raporu.pdf.
Yağlı H, Koç Y. 2019. Hayvan Gübresinden Biyogaz Üretim Potansiyelinin Belirlenmesi: Adana İli Örnek Hesaplama. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 34 (3), s 35-48.
Yokuş İ, Onurbaş-Avcıoğlu A. 2012. Sivas ilindeki hayvansal atıklardan biyogaz potansiyelinin belirlenmesi. 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, s 488-498, Samsun.
Yokuş İ. 2011. Sivas ilindeki hayvansal atıkların biyogaz potansiyeli. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makinaları Anabilim Dalı, Ankara