XVI. yüzyılda Söğüt Yörükleri

Yörüklerin dar alanda konar-göçerlik yapmaları ve yarı-yerleşik bir hayat yaşamaları boy yapılarının kısmen bozulmasına neden olmuştur. Buna rağmen, bölgede Karaca Koyunlular, Çulluyan Yörükleri ve Karacalar gibi büyük grupları görmek mümkündür. Bu gruplardan bazıları nüfus artışının etkisiyle Batı Anadolu’nun farklı sancaklarına dağılmıştır. Batı Anadolu’nun farklı sancaklarında rastlanan gruplardan biri de Söğüt Yörükleri’dir. Söğüt Yörükleri, Hüdavendigâr sancağının hemen hemen bütün kazaları ile Biga, Karasi ve Kocaeli sancaklarının bazı kazalarında görülmektedir. Hüdavendigâr ve Biga sancağında bulunan grupların hukukî nizamları ve vergilerine dair açıklamaların yer aldığı kanunnâmede Söğüt Yörükleri’nin tarihî yakınlıkları açıkça görülmektedir. Bunların aralarındaki tarihî ilişki, hukukî nizamları, yaylak-kışlak mahalleri ile nüfus ve ekonomik yapıları bu araştırmanın konusunu teşkil etmektedir.

Sögüt Yoruks (XVI. Century)

That Yoruks had a nomadic life on a narrow space and hed a half-settled life, led to partial degradation of the family size structure. Nevertheless, in this region it is possible to see large groups like Karaca Koyunlular, Çulluyan Yörüks and Karacas. With the effect of population growth, some of these groups spreaded to different sanjaks in western Anatolia. One of the groups found in different sanjaks of Western Anatolia is Sö¤üt Yoruks. Sö¤üt Yoruks can be seen in almost all of the towns in Hüdavendigar sanjak as well as in some towns of Biga, Karasi and Kocaeli sanjaks. Historical closeness of Sö¤üt Yoruks can clearly be seen in law book in which explanations about legal statute and taxes of groups located in Hüdavendigar and Biga sanjaks are stated. Their historical relationship, legal statutes, the places they locate, their population and economic structure are themain concern of this study.

___

I. Arşiv Belgeleri

Başbakanlık Osmanlı Arşivleri Tahrir Defterleri (BOA. TD.): 59, 113, 166, 1020, 1024.

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadîme Arşivi Tahrir Defterleri (KKA. TD.): 79, 570, 585.

II. Araştırma ve İncelemeler

BARKAN, Ömer Lütfi-Enver Meriçli (1998): Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri I, Ankara.

DÜZBAKAR, Ömer (2003/1): “Hüdavendiğar Sahasında Konar-Göçerler”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl. 4, Sayı. 4.

GÜLTEN, Sadullah (2008): XVI. Yüzyılda Batı Anadolu’da Yörükler, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.

GÜNDÜZ, Tufan (2003): “Osmanlı Ekonomisi İçinde Konar-Göçerler”, Kâzım Yaşar Kopraman’a Armağan, Ankara.

GÜNDÜZ, Tufan (1997): Anadolu’da Türkmen Aşiretleri Bozulus Türkmenleri (1540–1640), Ankara.

İNALCIK, Halil (1996): “The Yürüks: Their Origins, Expansion and Economic Role”, Oriental Carpet and Textile Studies, London.

SÜMER, Faruk (1949–1950): “XVI. Asırda Anadolu, Suriye ve Irak’ta Yaşayan Türk Aşiretlerine Umumî Bir Bakış,” İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, C. XI, S. 1-4.

SÜMER, Faruk (1994): “Yörükler”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, S. 85.

ŞAHİN, İlhan (2006): Osmanlı Döneminde Konar-Göçerler, İstanbul.