YAVUZ SULTAN SELİM’İN ŞİİR ANLAYIŞI

Klâsik Türk Edebiyatı şâirleri; şiirlerini kaleme alırken din, tasavvuf, mitoloji,sosyal hayat, akli ve nakli ilimler gibi birçok kaynaktan faydalanır. Şâirler, bukaynaklardan hareketle şâir tabiatlarının el verdiği ölçüde ve geleneğin onlara müsaadeettiği sınırlar dahilinde varlığı yorumlar. Bu yorum, yalnızca dış varlığa değil zamanzaman kendi tabiatlarına, şâirliklerine; şiire, beliğ söze ve ifadeye yönelik de olabilir.Bazı şâirler bunları divanlarının dibacelerinde, kaleme aldıkları muhtelif mensureserlerde aktarırken bazıları da -Selîmî gibi- mesele hakkındaki görüşlerini yalnızcaşiirleri vasıtasıyla söylemeyi tercih ederler. İşte bu çalışmada Yavuz Sultan Selîm’inDivan’ından ve ona ait olduğu düşünülen Türkçe şiirlerinden hareketle onun şiir(söz) ve şâir hakkındaki görüşleri aktarılmaya çalışılmıştır.

“Selim I’s Understandıng of Poetry”

While writing their poems, classical Turkish literature poets take advantage of many sources like religion, mysticism, mythology, social life, positive and İslamic sciences etc. Poets, taking stem from these sources, interpret the notion of existence to the extent permitted by their nature and tradition. This interpretation may not be aimed only to “outer” existence, it may also point to their inner nature, their poetry, poetry in general or eloquent words and expression. Some poets may express these by putting them in their Divans’ preambles or miscellaneous writings they wrote; while others -like Selîmî- had only chance to express their views in this matter by putting them in their poems. In this study, Selim I’s views on poetry (word) and poet have been tried to be conveyed based on his Divan and his Turkish poems which are thought to belong to him.

PDF

___

AYDIN, Seda, Destâvîz-i Dâniş (Yavuz Sultan Selîm Dîvânı’nın Şerhi) Tenkitli Metin ve İnceleme (S. 180-366), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2016.
CANIM, Rıdvan, Latîfî Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara 2000.
EMECEN, Feridun, “Mercidâbık Muharebesi” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2004, XXIX, 174- 176.
HÜSEYİN HÜSNÜ, Divan-ı Yavuz Sultan Selîm, Kitapçı Arakel, İstanbul 1306.
İPEKTEN, Haluk, Divan Edebiyatında Edebi Muhitler, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1996.
KARTAL, Ahmet - Mehmet Mahur Tulum (haz.), Mertol Tulum Kitabı, Sivrihisar Belediyesi Yayınları, İstanbul 2017.
PALA, İskender, Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü, İstanbul 2004.
HORN, Paul (haz.), Sultan Selîm, Dîvân-ı Belâgat-unvân-ı Sultân Selîm Hân-ı Evvel, Matba’a-i Devletî, Berlin 1904.
SUBAŞI, Hüsrev, Yavuz Sultan Selim’in Türkçe Şiirleri ve Bunlara Yapılan Nazireler, Marmara Üniversitesi Yüksek İslam Enstitüsü Öğretim Üyeliği Tezi, İstanbul 1982.
TARLAN, Ali Nihad, Yavuz Sultan Selîm Divanı, Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul 1946.
TERZİ, Beyza, Destâvîz-i Dâniş (Yavuz Sultan Selîm Dîvânı’nın Şerhi) Tenkitli Metin ve İnceleme (S. I-180), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2016.
TOLASA, Harun, Sehî, Lâtîfî ve Âşık Çelebi Tezkirelerine Göre 16. Yüzyılda Edebiyat Araştırma ve Eleştirisi, Ankara 2002.
UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, Ankara 1975, II.
YILDIRIM, Recep (haz.), Yavuz Sultan Selîm Divanı -Divân-ı Selîmî-, Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü Yayınları, İstanbul 2016.