TANZİMATÇI DÜŞÜNCENİN KAYNAĞI SEFİRLER

Osmanlı Devleti, 17. Yüzyıldan itibaren zenginleşen ve güçlenen Avrupa devletlerinin birçok bakımdan gerisinde kaldı. Savaş alanındaki başarısızlıklar nedeniyle önce askeri alanda ıslahatlar yapıldı. Ancak devletin güç kaybetmesinin önüne geçilemedi. Osmanlı devleti 18. Yüzyılın sonuna doğru her alanda Avrupa'nın üstünlüğünü kabul etmek zorunda kaldı. Bu nedenle gerek askeri alanda yapılan gerekse 3. Selim devrinde başlayan çok yönlü reform çalışmalarının ilham aldığı en önemli yer Avrupa uygarlığı oldu. Yirmisekiz Mehmet Çelebi ile beraber yurtdışı görevlere gönderilen elçilerin artık Avrupa'yı askeri, idari, iktisadi, ictimai ve ilmi alanda tanıma gibi ödevleri vardı. 1793 yılında Avrupa'da daimi elçiliklerin açılmasıyla Avrupa medeniyetinin gelişmesi yakından takip edilmeye başlandı. Avrupa'ya gönderilen elçiler, Osmanlı devletinin geri kalma sebeplerini daha derinlemesine irdeledikleri eserler yazdılar. Bu görevlilerin bir kısmı padişahlara reform önerileri sundular. Önemli bir kısmı da ülkeye döndükten sonra yaptıkları görevlerde bizzat bu reform çalışmalarını yürüttüler. Avrupa'ya gönderilen sefirlerin medeniyet algısı, Osmanlı bürokratlarında bir zihniyet değişikliğine yol açtı. Bundan sonra yürütülecek bütün reform çalışmalarının mahiyeti ve çerçevesi Tanzimat'tan önceki 100 yıllık süreçte bu sefirler tarafından oluşturuldu. Tanzimat Fermanı'nın ilan edilmesiyle yenileşme ve modernleşme artık bir devlet politikası haline geldi

THE SOURCE OF REFORMIST IDEA; AMBASSADORS

The Ottoman Empire has lagged behind the strengthened and enriched European Countries in many respects since the 17th century. Initially, reforms were made in the military due to the failure on the battlefield, but it could not prevent the State losing power. The Ottoman Empire had to accept the superiority of Europe in all areas towards the end of the 18th century. Therefore both the reforms in the military and the multiple reform efforts that started in the 3rd Selim era were mostly inspired by The European civilization. From then on, the ambassadors sent abroad with 28 Mehmet Çelebi had duties like recognizing Europe in military, administrative, economic, communal and scientific areas. The development of European civilization was started to be observed with the opening of permanent embassies in Europe in 1793. The ambassadors sent to Europe wrote works in which they explicated the reasons why the Ottoman Empire lagged behind. Some of these officials presented reform proposals to sultans. The major part of them personally carried out the reform efforts after coming back to the country. The perception of civilization of the ambassadors sent to Europe led to a change of mind in Ottoman bureaucrats. The nature and the scope of all reform efforts which were going to be carried out from then on were created by these officials in the 100 year period before Tanzimat. With the proclamation of Tanzimat, the innovation and modernization has become a state policy

___

  • Afyoncu, E. (2014). Tanzimat Öncesi Araştırma Rehberi, Yeditepe Yayınevi, İstanbul.
  • Ahmet Azmi Efendi, (1888). Berlin Sefaretnamesi, EbuzziyaMatbası, İstanbul.
  • Ahmet Resmi Efendi, (1980). Viyana ve Berlin Seyahatnameleri, Hzy:Bedriye Atsız, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul.
  • Ahmet Resmi Efendi, (2011). Hulasatü’l İtibar, Derl: Osman Köksal, Gazi Kitabevi, Ankara. Ahmet Vasıf Efendi Sefaretnamesi, http://www.historystudies.net/Makaleler/251036078_16%20Ethan%20L.%20 Menchinger.pdf(Erişim Tarihi:22.06.2015)
  • Altuniş-Gürsoy, B. (2006). Türk Modernleşmesinde Sefir ve Sefaretnamelerin Rolü, Ahmet Yesevi Üniversitesi, Bilig Dergisinde yayımlanan makale, sayı:36, 139-165.
  • Ata, R. (2014). Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat, Mütefekkir, Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, Sayı:1, 159-173 Bailey, F. E. (2006). Palmerston ve Osmanlı Reformu 1834-1839, Tanzimat,Derl:Halil İnalcık- Mehmet Seyitdanlıoğlu, s.217-257, Phoenix Yayınevi, Ankara.
  • Bay, A. (2014). Abdülkerim Paşa’nın Rusya Sefareti ve Sefaretnamesi, Gece Kitaplığı.
  • Berkes, N. (2013). Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapıkredi Yayınları, Ankara. Bozkurt, G. (2010). Batı Hukukunun Türkiye’de benimsenmesi, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
  • Çetinsaya, G. (2014). Kalemiye’den Mülkiye’ye Tanzimat Zihniyeti, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt;1 s.54-71, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Ebubekir Ratıb Efendi, (2012). Nemçe Sefaretnamesi, Derl:Abdullah Uçman, Kitabevi, İstanbul.