TUVA TÜRKÇESİNİN DİYALEKTLERİ

Bugün Rusya Federasyonuna bağlı, özerk bir cumhuriyet olan Tuva Cumhuriyetinde (Tıva Respublika) Tuvaca, Rusça ile birlikte ikinci resmî dil olarak kullanılmaktadır. Edebî dilin dayandığı merkez diyalektin yanı sıra Tuva Cumhuriyeti sınırları içindeki Tuva diyalektleri ve cumhuriyet sınırları dışındaki Tuva Türk- çesi diyalektleri üzerindeki çalışmalar son zamanlarda artmaktadır. Biz bu makalede, Tuva diyalektleriyle ilgili ilk çalışmalar, Tuva diyalektlerinin sınıflandırılması, Tuva diyalektlerinin sınıflandırılması üzerine yeni düşünceler, diyalektlerin ayırıcı özelikleri ve Tuva diyalektleriyle ilgili son çalışmalar üzerinde duracağız.

The Dialects of Tuvan Turkish

Tuvan language is used as a second official language in the Republic of Tuva which is an autonomous republic and depending on Russian Federation. The studies on not only central dialect but also Tuvan dialects within the territory of Republic of Tuva and outside the territory of Republic have increased recently. In this article we will analyze the first studies on Tuvan dialects, classification of Tuvan dialects, the new ideas on the classification of dialects, differential properties of dialects and recent studies on the Tuvan dialects

PDF

___

ARAT R.R., Türk Şivelerinin Tasnifi, Makaleler (Haz. Osman Fikri Sertkaya), Ankara, 1987, s. 69- 149.
BAVUU-SÜRÜN M.V., TSETSEGDAR U., GANSUX H., BAYARSAYHAN B., K voprosu o klassifikatsii dialektov Tuvinskogo yazıka, Sibirskiy Filologiçeskiy Jurnal, Vıpusk 3/2009, s. 158- 164.
BAYARSAYHAN B., O nekotorıh leksiçeskih osobennostyah yazıka Tsengelskih Tuvintsev severozapadnoy Mongolii, Uçeniye Zapiski, Vıpusk XIX, Kızıl, 2002, s. 179-187.
BİÇELDEY K. A., Tıva bijikti bolgaş şın bijilgeni sayzıradır talazı-bile sanaldar, Voprosı Tuvinskogo Yazıkoznaniya, Tuvinskiy Nauçno-İsledovatelskiy İnstitut Yazıka Literaturı i İstorii, Kızıl 1993, s. 40-49.
ÇADAMBA Z. B., Todjinskiy Diyalekt Tuvinskogo Yazıka, Tuvinskoye Knijnoe İzdatelstvo, Kızıl, 1974.
DORJU M. D. Uslovnoe naklonenie glagola v Bay-Tayginskom govore Tuvinskogo yazıka, Gumanı- tarniye İssledovaniye v Tuve, Moskva, 2001, s. 93-98.
HERTEK Y. Ş., Sravnenie dialektnıh materialov sovremennogo tuvinskogo yazıka s materialami N. F. Katanov, Gumanitarnıe İssledovaniya v Tuve, Moskva, 2001, s.79-83.
MONGUŞ D. A., SAT Ş. Ç., Sovet Üyede Tıva Dıldın Xögjüldezi, Kızıl, 1967.
NADELYAYEV V. M., U istokov Tuvinskogo yazıka, İssledovaniya po Tuvinskoy Filologii, Kızıl, 1986, s. 53-63.
PALMBAH A. A., O klassifikatsionnıh priznakah territorialnıh dialektov Tuvinskogo yazıka, Uçeniye Zapiski, Vıpusk XIII, 1968, s. 232.
SAT Ş. Ç., Tıva Diyalektologiya, Tıvanın Nom Ündürer Çeri, Kızıl, 1987.
SEREN P. S., Tere-Holskiy Dialekt Tuvinskogo Yazıka, Abakan, 2006. TEKİN T., Türk Dili ve Diyalektlerinin Yeni Bir Tasnifi, Erdem, c. 5, S. 13, Ankara, 1990, s. 141- 169.
VERNER G. K., K problema proishojdeniya faringalizatsii v Tuvinskom i Tofalarskom yazıkah, Sovetskaya Tyurkologiya, No: 5, 1972, s. 17-24.