ZEREFŞAN VADİSİ ÖZBEKLERİNDE DÜĞÜN GELENKLERİ VE DÜĞÜNLERDE İCRA EDİLEN TÜRKÜLER

Düğün törenleriyle ilgili gelenekler yüzyıllar boyunca kuşaktan kuşağa geçerek hayatını sürdürmektedir. Özbek halkının nikâh düğünü törenleriyle ile ilgili örf adetleri, gelenek görenekleri ve düğün türküleri diğer merasimlere nazaran daha yoğun ve zengindir. Zerefşan vadisinde yaşayan Özbek düğün törenlerinin kendine özgü yönleri ve bu törenlerin farklı kısımlarında icra edilen türkülerinin poetik özellikleri bu güne kadar bilimsel araştırma konusu olmamıştır. İşte bu yüzden de makalede Zerefşan vadisindeki Cizzah ve Semerkant vilayetlerinde yoğun halde yaşayan Özbeklerin düğün törenleri incelenmiştir. Makalede halk bilimi materyallerini derleme ve inceleme yöntemlerinden yararlanılarak konu aydınlatılmaya çalışılmıştır.

The Songs Whish Are Sung by The Uzbeks at The Weddings in Zarafshan Valley

Customs connected with wedding have been cherished as a national heritage of our people for a long time. Between Uzbek people customs, traditions, ceremonies and songs connected with wedding are different from other family ceremonies. Peculiarities of weddings of Uzbek people who live in Zarafshan oasis and poetics of songs which are sung in those ceremonies haven t separately learnt yet. That s why in this article we investigate folklore of customs and traditions of weddings of Uzbek people who live in Zarafshan oasis in Jizzakh and Samarkand

___

  • “Ak Elma Kızıl Elma”, Muzayyana ALEVİYE (Haz.) Özbek Halk Koşıkları, Fen Yay., Taşkent 1972. ALEVİYE Muzayyana, Özbek Halk Merasim Koşıkları, Fen Yay., Taşkent 1974.
  • “Astanesi Tilladan”, M. MİRZAYEVA, A. MUSAKULOV. (Haz.) Toy Merasim Koşıkları, Fen Yay., Taşkent 1992.
  • “Ay Aldıda Bir Yulduz”, Mamatkul CORAYEV (Haz.), Özbek Halk Merasim Koşıkları, Taşkent 2000.
  • BARATOVA Ş., “Özbek Halk Yar-Yarlarınıng Janr Hususiyetleri”, Özbek Tili ve Edebiyatı Dergisi, S:2 (1998), s.46-48.
  • CORAYEV Mamatkul, HUDAYKULOVA Latife, Merasimname: Özbek Halkınıng Urf-Adet ve Merasimleri Hakıda Kıskaça Malumatname, “Özbekistan Milliy Kutuphanesi” Yay., Taşkent 2008.
  • DEVLETOV S., Kaşkaderya Vahası Özbek Toy Merasim Folklori, Özbekistan Fenler Akademisi, Dil ve Edebiyat Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Taşkent 1966.
  • GADJIBEKOVA S., “O Nekotorıh Religiozno-Magiçeskih Predstavleniyah, Svyazannıh s Pişşeyi Pişevimi Produktami U Narodov Yujnogo Dagestana”, Vestnik Dagestanskogo Nauçnogo Sentra. S:32 (2008), s. 57-58.
  • HUDAYKULOVA Latife, Surhanderya Toy Merasim Koşıkları, Özbekistan Fenler Akademisi, Dil ve Edebiyat Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Taşkent 1996.
  • İSMANOVA A., “Fergana Vadisi Özbek Toy Merasim Folklorida Yar-Yar Janrınıng İcra Ornı”, Özbek Tili ve Edebiyatı Dergisi, S:4 (2006), s.68-71.
  • “Kelinay Koşıkları”, A. SABİROV (Haz.), Halk Koşıkları ve Termeleri, “Adabiyot va san’at” Yay., Taşkent 1981.
  • KURANBAYEVA N., Harezm Toy Koşıkları, Özbekistan Fenler Akademisi, Dil ve Edebiyat Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Taşkent 1998.
  • MARDANOVA G., Nur Tola Uy, “Özbekistan ” Yay., Taşkent 2011.
  • MİRZAYEVA S., Özbek Halk Afsun Avraşlarınıng Janr Hususiyetleri ve Bediiyeti, “Istiklal” Yay., Taşkent 2006.
  • Özbegim Yar-Yarları, S. MİRZAYEVA (Haz./Derl.), “Davr” Yay., Andican 2009.
  • ŞANİYAZOV K., Uzbeki-Karluki, Fen Yay., Taşkent 1964.
  • SARIMSAKOV B., “Yar-Yarlar”, Özbek Folklorı Oçerkleri, içinde, Fen Yay., 1. Cilt, Taşkent 1988.
  • TAŞEVA G., XX. Asırda Kaşkaderya Vahası Özbeklerining Nikah Toyı Merasimleri, Özbekistan Fenler Akademisi, Dil ve Edebiyat Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Taşkent 2002.
  • “Tefekkür Çeçekleri”, M. ABİDOVA (Haz.), Özbek Halk Koşıkları. Fen Yay.,Taşkent 1993.
  • “Toy Mübarek Yar-Yar”, A. SAFAROV (Haz.), Toy Merasim Koşıkları, Maneviyat Yay., Taşkent 2000.
  • TURSUNOV R., “Yar-Yarlarnıng Musiki Tabiatı”, Özbek Tili ve Edebiyatı Dergisi, S:1 (1990), s.59-62.
  • “Yar-Yarlar”, Bakican TOHLİYEV, B. ŞERALİYEV, Hulkar ALİKULOVA (Haz./Derl.) Özbek Halk Koşıkları, “Istiklal” Yay., Taşkent 2009.