1920-1930’lu Yıllarda Kırgızistan’da Sovyet Repressiya Siyasetinin Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Sovyet rejimi 1917’de kurulduktan hemen sonra baskı tedbirlerini uygulamaya başlamıştır.Repressiya siyaseti Sovyet hükümetinin kuruluşundan 1950’lere kadar devametmiştir. 1937-1938 yılları repressiya siyasetinin en yüksek seviyeye ulaştığı bir dönemolarak bilinmektedir. Baskı, hükümet görevlilerini, asker görevlilerini ve memurları, teknikelemanları, aydınları olduğu kadar bazı milli toplulukları, işçiler ve köylüleri gibi sıradaninsanları da hedef almıştır. SSCB’nin bir parçası olan Kırgız toplumu da Stalincibaskı siyasetinden etkilenmiştir. Tutuklanan kişilerin aile üyeleri doğrudan veya dolaylıolarak siyasi şiddetten etkilenmişlerdir. "Halk düşmanlarının" çocuklarına yönelik ayrımcılıkve kısıtlamalar uzun yıllar boyunca devam etmiştir. Sovyet döneminde Kırgızistan’daböyle aile tecrübe örnekleri ve akrabaların acı çekmesi ile ilgili durumlar birhayli çoktur. Makalede 1920-1930’lu yıllarda Sovyet baskı siyasetinin icraası ve onunbaskısına maruz kalan aile çocuklarının hayatına olumsuz etkileri Kırgızistan örneğindeele alınacaktır. Bu bağlamda konu, arşiv belgeleri, bilimsel eserler ve sözlü bilgiler ışığındadeğerlendirilmeye çalışılacaktır

Impact of Soviet Repression Policy on Children in between 1920 and 1930 in Kyrgyzstan

Soviet regime began to apply repressive measures as soon as seizing power in 1917. Purges continued from establishment of Soviet government into the 1950s, and 1937- 38 years are known as the peak wave of repression policy. Repression targeted government officials, military and civil servants, technical employees, intelligentsia as well as ordinary people like some national groups, workers and peasants. As part of the USSR, Kyrgyz society had also been influenced from Stalinist repression policy. Family members of arrested people had been affected directly or indirectly by the political violence. Discrimination and restrictions against children of “enemies of people” had continued for many years. There are many cases of such family experiences and suffering of relatives in Kyrgyzstan during Soviet period. This article deals with implementation of Soviet repression policy in 1920-30s and it’s negative consequences to children of repressed families and their life in case of Kyrgyzstan. The problem will be evaluated in the light of archival documents, scientific works and oral testimonies.

PDF

___

K9. Külbara Duşenaliyeva, 1924 doğumlu. Görüşme tarihive yeri: 08.08.2008, Bişkek.
K8. Çolpon Kazakbayeva, 1926 doğumlu. Görüşme tarihi ve yeri: 10.09.2006, Bişkek.
K7. Kastarkül Şabdanaliyeva, 1929 doğumlu. Görüşme tarihi ve yeri: 04.12.2006, Bişkek.
K6. Magrifa Rahimova, 1929 doğumlu. Görüşme tarihi ve yeri: 10.03.2007, Bişkek.
K5. Ubaydulda Ümötaliyev, Görüşme tarihi ve yeri: 20.03.2007, Narın bölgesi.
K4. Toktogul Saadaşov, 1942 doğumlu. Görüşme tarihi ve yeri: 08.09.2008, Isık-Göl bölgesi.
K3. Asankul Alımbayev, 1927doğumlu.Görüşme tarihi ve yeri: 22.03.2006, Bişkek.
K2. Tokoybek Alımkulov, 1935 doğumlu. Görüşme tarihi ve yeri: 09.09.2008, Isık-Göl bölgesi.
d) Kaynak Kişi Listesi K1. İsa Umarov, 1926 doğumlu. Görüşme tarihi ve yeri: 09.09.2008, Isık-Göl bölgesi.
https://ru.wikipedia.org, 20.06.2015
http://www.kubanmemo.ru, 10.06.2015
Tınıstanov Tendik, “Atadan Kalgan Tuyak”, Kasım Tınıstanov’un torunu. (yazar C. İsabayeva), Kırgız Tuusu gazetesi, sayı 32, 2004.
Osmonova Raya, “Menin Bagımdı Khrushchev Açkan”, (yazar Mamat Sabırov), Agım gazetesi, sayı 19, 2004.
İsakeeva Larisa “İsakeev’din Tarıhıy İrbiti Kaçan Kelet?” (yazar Keldibek Nazirov), Agım gazetesi, sayı 7, 2009.
c) Süreli yayınlarda makaleler ve internet siteleri Belekova Nuriya, “Bilimdüü Ölsö Kagazda Atı Kalaar”, (yazar C. Dıykanova), Erkin-Too gazetesi, sayı 38, 2003.
The Littlest Enemies. Children in the Shadow of the GULAG [2008]. Translated and edited by D. HOFFMAN, Bloomington: Indiana University.
KUROMIYA Hiroaki [2013]. “Overview of the Great Purge”, Perspectives on Modern World History, Stalin’s Great Purge, (Ed. Noah Berlatsky), Michigan: Greenhaven.
KUROMIYA Hiroaki [2007]. The voices of the Dead: Stalin's Great Terror in the 1930s, New Haven and London: Yale University Press.
KURMANOV Z.-PLOSKİH V.-BEGALİYEV S.-NOGOYBAYEVA Ç.-SOROKİNA Z. [1992]. Abdıkerim SıdıkovNatsiyonalnıy Lider, Bişkek: Kırgızstan.
KOKAYSL P.-USMANOV A. [2012]. İstoriya Kırgızstana Glazami Oçevidtsev, Praha: Nostalgie.
GOLFO Alexopoulos [2008], “Stalin and the Politics of Kinship: Practices of Collective Punishment, 1920s-1940s”, Comparative Studies in Society and History, Vol. 50, No. 1, (Jan., 2008), pp. 91-117.
BABEROWSKİ Jörg [2014]. Vıjjennaya Zemlya Stalinskoe Tsarstvo Nasiliya, (Almancadan Rusçaya çeviren L. Pantina), Moskova: Politiçeskaya Entsiklopediya.
AYTMATOVA Roza [2007]. Tarıhtın Aktay Baraktarı, Bişkek: Biyiktik.
b) Eserler Abdıkadır Orozbekov-Kırgızstandın Birinçi cana Çıgaan Mamleket Başçısı [2009]. Ed. K. ABDIKADIROV, Bişkek: Biyiktik.
Ukrayna Kherson Bölgesi Devlet Arşivi (UKBDA], fon. 4033, liste. 5, dosya. 233.
Oş Bölgesel Devlet Arşivi, (OBDA] fon. 1, liste 1, dosya. 192
Kırgızistan Cumhuriyeti Merkez Devlet Arşivi (KC MDA], fon. 21, liste. 15, dosya. 39.
a) Arşiv belgeleri Kırgızistan Cumhuriyeti Siyasi Belgeler Merkez Devlet Arşivi (KC SB MDA), fon. 10, liste. 1, 97. Ve 363. dosyalar.