Ersan ERSOY

Geçmişten günümüze Türk toplumunun yaşayan mimarları: Ahiler

Ahilik, geliştirdiği felsefe ve yeşerttiği değerler ile sadece Anadoluda ticaretin anayasasını değil, sosyal ve kültürel hayatın da mimarlığını ya- parak, Türk toplumunun gelişmesine katkı sağlamış ve günümüze kadar ulaşan örnek bir kurum ve model olma özelliğini kazanmıştır. Özellikle Türk toplumunun geçiş sürecinde olduğu bir dönemde Ahilik, halkın eğiti- minde, şehirlileşmesinde, ekonomik örgütlenmesinde ve yeni şartlara uyumunda etkin bir vazife üstlenmiştir. Ahilik kurumu, geçmişten günü- müze toplumsal hayatın bütün yönlerinde önemli işlevleri ve tesirleri bu- lunduğu için tarih kadar sosyolojinin de inceleme konusunu teşkil etmek- tedir. Bu makalede Ahilik kültürüne ve değerlerine sosyolojik bir bakış açısıyla yaklaşılacak ve Türk kültüründeki yeri değerlendirilecektir.

Akhis as influential architects in Turkish society from past to present

Akhism, with the philosophy it developed and with the values it caused to leaf out, not only it did establish the law constitution of commerce in Ana- tolia and become the architecture of social and cultural life, but also it con- tributed to the development of Turkish society, and thus gained the charac- teristics of being a guide institution and became a model for many till pre- sent day. While Akhism has had various important functions and influence in social life from past to the present, it is also a research topic of soci- ology as well as for history. In this study, the culture and the values of Ak- hism are approached and evaluated with a sociological perspective.

PDF

___

Altıntaş, Ayten - Doğan, Hanzade, Osmanlı Esnaf Tabibinin Ahlak Eğiti- mi ve Değerleri, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S. 146, s. 59-83, 2003.
Altuner, Nuran, Manzum Bir Fütuhname, 2. Uluslararası Ahilik Kültürü Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 23-30, Kırşehir, 1999.
Anadol, Cemal, Türk-İslâm Medeniyetinde Ahilik Kültürü ve Fütüvvet- nameler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1991.
Arıcı, Kadir, Bir Sivil Toplum Kuruluşu Olarak Anadolu Ahiliği (Ahi- yan-ı Rum), 2. Uluslararası Ahilik Kültürü Sempozyumu Bildirileri, Kül- tür Bakanlığı Yayınları, s. 38-47, Kırşehir, 1999.
Bauman, Zygmunt, Bireyselleşmiş Toplum, Çev.: Yavuz Alogan), Ay- rıntı Yayınları, İstanbul, 2005.
Bayram, Mikail, Türkiye Selçukluları Döneminde Bilimsel Ortam ve Ahiliğin Doğuşuna Etkisi, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 10, s. 1-11, Konya, Güz 2001.
Bilgiseven, Amiran K., Din Sosyolojisi, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1985.
Bilgiseven, Amiran K., Sosyolojik Açıdan İslamiyet ve İslâmî Kavram- lar, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1992.
Bodur, Hüsnü Ezber, Ahilik ve Türk Girişimcilik Kültürünün Oluşu- muna Katkıları, 2. Uluslararası Ahilik Kültürü Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 59-64, Kırşehir, 1999.
Çağatay, Neşet, Bir Türk Kurumu Olan Ahilik, Türk Tarih Kurumu Ba- sımevi, Ankara, 1989.
Ekinci, Yusuf, Ahilik, Sistem Ofset, Ankara, 1993.
Çalışkan, Yaşar - İkiz Lütfi, Kültür, Sanat ve Medeniyetimizde Ahilik, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1998.
Demir, Galip, Osmanlı Devletinin Kuruluşu ve Ahilik, Ahilik Kültürünü Araştırma ve Eğitim Vakfı Yayınları, İstanbul, 2000.
Doğru, Halime, 16. Yüzyılda Sultanönü Sancağında Ahiler ve Ahi Zavi- yeleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1991.
Durak, İbrahim - Yücel, Atilla, Ahiliğin Sosyo-Ekonomik Etkileri ve Günümüze Yansımaları, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Y., C. 15, S. 2, s. 151-168, 2010.
Erdem, Ekrem, Ahilik, Ahlakla Kalitenin Buluştuğu bir Örgütlenme Mo- deli, Kayseri Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği, Kayseri, 2004.
Güllülü, Sabahattin, Ahi Birlikleri, Ötüken Yayınevi, İstanbul, 1977.
İnalcık, Halil, Ahilik, Toplum, Devlet, 2. Uluslararası Ahilik Kültürü Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 641, Kırşehir, 1999.
İnalcık, Halil, Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu ve İnkişafı Dev- rinde Türkiyenin İktisadi Vaziyeti, Belleten, Cilt: 15, Sayı: 60, 1951.
Kala, Ahmet, Fütuvvet ve Ahiliğin Doğuşu, Türk Dünyası Araştırma- ları Dergisi, Sayı: 65, s. 275, 1990.
Kazıcı, Ziya, Ahilik, İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Ya- yınları, İstanbul, 1988.
Köprülü, Fuad, Osmanlı Devletinin Kuruluşu, Ötüken Yayınları, İs- tanbul, 1986.
Niray, Nasir, Anadolu Ahiliginin Sosyo-Ekonomik Yönleri, Gazi Üni- versitesi Türk Kültürü ve Haci Bektaş Velî Araştırma Dergisi, S. 24, s. 7- 15, Ankara, Kış 2002.
Ocak, Ahmet Yaşar, Osmanlı Devletinin Kuruluşunda Ahilik ve Şeyh Edebali: Problematik Açıdan Bir Sorgulama, 2. Uluslararası Ahilik Kültü- rü Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 247, Kırşehir, 1999.
Özerkmen, Necmettin, Ahiliğin Tarihsel ve Toplumsal Temelleri ve Temel Toplumsal Fonksiyonları Sosyolojik Yaklaşım, Ankara Üniversite- si Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, S. 44, s. 57-78, Ankara, 2002.
Soykut, Refik, Orta Yol Ahilik, Türk Esnaf ve Sanatkârlar Konfederas- yonu Eğitim Yayınları, Ankara, 1971.
Şeker, Mehmet, İbn Batutaya Göre Anadolunun Sosyal-Kültürel ve İk- tisadi Hayatı ile Ahilik, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2001.
Şen, Murat, Osmanlı Devletinde Sosyal Güvenlik: Ahi Birlikleri, Lon- calar ve Vakıflar, Çimento İşveren Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 6, s. 18-40, Güz 2002.
Tabakoğlu Ahmet, Türk İktisat Tarihi, Dergâh Yayınları, İstanbul, 1994.
Tatar, Taner, Türk Yönetim Sistemi, Turan Yayıncılık, İstanbul, 1997.
Tatar, Taner, Türk Fikir ve İman Zemininde Yeşeren Kurum, Ahilik, Malatya Belediyesi Kültür Yayınları, Malatya, 2002.
Ülgener, Sabri, İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası, Der Yayınları, İstanbul, 1981.