Türkçede artzamanlı sözvarlığı boyutuyla: Yazuk / yazık' kelimesi ve soydaşları üzerine

Bu makalede; Türkçede doğru yoldan ayrılmak anlamına gelen az- kelimesini ve bu kelimeden türeyen, yoldan çıkmış anlamındaki azak / azuk kelimesiyle, suç-günah anlamına gelen yazuk / yazık kelimeleri- ni ele aldık. Bu kelimeleri tarihi ve çağdaş şiveler ile çeşitli açıklama ve görüşleri göz önüne alarak değerlendirdik.

Turkish existence of such under diachronic size: On the word yazuk / yazık and its derivatives

In this article; Turkish az- which means stray derived from the word and the words, rebellious meaning azak / azuk word, crimesinmeaning yazuk / yazık words we have considered. These words and opinions of the historical and contemporary explanation by considering a variety of dialects and evaluated.

___

  • Açıkgöz, Özkan, “Din Değiştiren Türkler Benliklerini Yitirirlerken İslâm’a Girenler Nasıl Türk Olarak Kalabildiler?”, Türk Dünyası Araştırma- ları Dergisi, Sayı: 126, s. 79-88, Haziran 2000.
  • Açıkgöz, Özkan, “Türk Müslümanlığı’nın En Belirgin Vasıfları”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 148, s. 159-178, Şubat 2004.
  • Akgül, Muhittin, “Mukattaa Harfleri ve Kur’ân İ’cazındaki Yeri”, S.A.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 14, s. 49-65, Sakarya, 2006.
  • Aksan, Doğan, En Eski Türkçenin İzlerinde, İstanbul, 2000.
  • Aksan, Doğan, “Kavram Alanı Kelime Ailesi İlişkileri ve Türk Yazı Dili- nin Eskiliği Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1971, TDK Yay., Ankara, 1989.
  • Arat, Reşid Rahmeti, Eski Türk Şiiri, Ankara, 1991.
  • Arık, Feda Şamil, “Eski Türk Ceza Hukukuna Dair Notlar Suçlar ve Ce- zalar”, A.Ü. D.T.C.F. Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 28, 1996.
  • Artun, Erman, “Anadolu İnanç Önderlerini Besleyen Eski İnanç Sis- temleri, Dinler, İnanışlar”, Uluslararası Türk Dünyası İnanç Önderleri Kongresi Bildirileri, Türksev Yay., s. 25-39, Ankara, 2002.
  • Avcı, Mustafa, “Töre Cinayetlerinin Tarihi Kökenleri”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 158, s. 119-144, Eylül-Ekim 2005.
  • Aydın, Erhan, “S. Gerard Clauson’un Etimolojik Sözlüğünde Yenisey Yazıtlarıyla İlgili Veriler”, Turkish Studies, Cilt: 4/ 4, Yaz 2009.
  • Aydın, Erhan, “Uybat VI (E 98) Yazıtında Geçen ‘Azıglıg’ Kelimesi Üze- rine Bir Anlamlandırma Denemesi”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belle- ten, s. 15-20, 2007/II.
  • Aydın, Mehmet, “Şamanizmin Eski Türk Dinî Hayatı İle İlişkisi”, Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı: 28, s. 89-100, 2003.
  • Aydın, Mehmet, “Türklerin Dinî Tarihi Üzerine Bir Değerlendirme”, S. Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 4, Güz 1997.
  • Aydüz, Davut, “Hurûf-u Mukattaa”, Yeni Ümit Dergisi, Sayı: 71, s. 42- 45, Ocak-Şubat-Mart 2006.
  • Banguoğlu, Tahsin, Türkçenin Grameri, TDK Yay., Ankara, 2007.
  • Bayat, Fuzuli, “Irk Bitig Metninin Poetik Yapısı”, H.Ü. Türkiyat Araştır- maları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 4, Bahar 2006.
  • Caferoğlu, Ahmet, Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, İstanbul, 1993.
  • Caner, Cantürk, “Kutadgu Bilig’de Türk Yönetim Felsefesi”, Türk Dün- yası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 137, s.139-144, Nisan 2002.
  • Çağatay, Saadet, ‘Türkçe Dini Tâbirler’, Necati Lugal Armağanı, Anka- ra, 1968.
  • Çağatay, Saadet, “Altay Türklerinde Kıyamet Anlayışı”, A.Ü. Türkoloji Dergisi, Cilt: 7, 1977.
  • Çağatay, Saadet, “Codex Cumanicus Sözlüğünün Basılışı Dolayısıy- la”, A.Ü. D.T.C.F. Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 5, 1944.
  • Çobanoğlu, Özkul, “Kağanlık ve Kamlık Kurumları Arasındaki Çekiş- menin Türk Mitolojisine Yansıması Problematiğinde Yöntem Sorunları”, Bilig, Sayı: 27, Güz 2003.
  • Dalkesen, Nilgün, “İslâm Öncesi Devirlerde Orta Asya’da Değişen Ka- dın-Erkek İlişkileri”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 7/2, s. 441-449, 2008.
  • Donuk, Abdülkadir; “Eski Türklerde Hükümdarın Vazifeleri ve Vasıf- ları”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 17, Nisan 1982.
  • Donuk, Abdülkadir, “Eski Türk Dini Şamanizm Mi İdi?”, Türk Dünya- sı Tarih Kültür Dergisi, Sayı: 14, s. 9-11, Şubat 1988.
  • Eberhard, Wolfram, Çin’in Şimal Komşuları, (çev. N. Uluğtuğ), Ankara, 1996.
  • Ergan, Nevin Güngör, “Bozkır Türklerinde Sosyal Kontrol”, Polis Bilim- leri Dergisi, Cilt: I, Sayı: 3, s. 1-8, Nisan 1999.
  • Ergin, Muharrem, Dede Korkut Kitabı I, TDK Yay., Ankara, 2008.
  • Ergin, Muharrem, Gök Türk Abideleri, İstanbul, 2005.
  • Ersoylu, Halil, “Kutadgu Bilig’deki Arapça ve Farsça Kelimeler”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 27, s. 121-138, Aralık 1983.
  • Fazâ’il el Etrâk, (haz. R. Şeşen), T.K.A.E. Yay., Ankara, 1988.
  • Gabain, A. Von., Eski Türkçenin Grameri, (çev. M. Akalın), Ankara, 2007.
  • Gömeç, Saadettin, “Kök Türkçe Kaynaklarda geçen Boy ve Kavim Ad- ları: Azlar”, TTK Belleten, 58/221, Ankara, 1994.
  • Gömeç, Saadettin, “Şamanizm ve Eski Türk Dini”, P.A.Ü. Eğitim Fak. Dergisi, Sayı: 4, 1998.
  • Gözütok, Avni, “Rabgûzî, Kısasu’l-Enbiyâ: XIX. Yüzyıla Ait Bir Kazan Yazması”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 37, Erzu- rum, 2008.
  • Görkaş, İrfan, “Köktürk Kitabelerinde Tanrı-İnsan Münasebetleri”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı: 117, s. 111-122, Aralık 1998.
  • İbn Fazlan Seyahatnâmesi, (haz. R. Şeşen), İstanbul, 1995.
  • İnan, Abdülkadir, Makaleler ve İncelemeler, c. I-II, Ankara, 1998.
  • Kafesoğlu, İbrahim, Türk Millî Kültürü, İstanbul, 2005.
  • Kalafat, Yaşar, “Türk Adının İlahî Muhtevasına Dair”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, (Faruk Sümer Armağanı), Sayı: 100, s. 97-112, Şu- bat 1996.
  • Kaşgarlı Mahmut, Divanü Lügati’t-Türk, (Haz. Besim Atalay), I-III, An- kara, 2006.
  • Kitapçı, Zekeriya, Türkistan’da Müslüman Olan İlk Türk Hükümdarla- rı, TDAV Yay., İstanbul, 1988.
  • Korkmaz, Zeynep, Türkiye Türkçesi Grameri, TDK Yay., Ankara, 2009.
  • Küçük, Salim, “Türk Kültüründe Donlarına Göre Atlara Verilen Adlar ve Nişanları”, Turkish Studies, Cilt: 4/8, Sonbahar 2009.
  • Ligeti, L., Attilâ ve Hunları, (tr. Şerif Baştav), Ankara, 1982.
  • Ligeti, L., Bilinmeyen İç-Asya, (çev. S. Karatay), Ankara, 1998.
  • Muhammed bin Hamza, Satır-Arası Kur’an Tercümesi, (haz. Ahmet To- paloğlu), Cilt: II, (Sözlük), İstanbul, 1978.
  • Ögel, Bahaeddin, Türklerde Devlet Anlayışı, Ankara, 1982.
  • Ögel, Bahaeddin, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, Kömen Yay., An- kara, 1979.
  • Ögel, Bahaeddin, Türk Kültür Tarihi, Ankara, 1984.
  • Ögel, Bahaeddin, Türk Mitolojisi I, Ankara, 1998.
  • Ögel, Bahaeddin, Türk Mitolojisi II, Ankara, 2002.
  • Pamir, Aybars, “Orta-Asya Türk Hukukunda ‘Töre’ Kavramı”, A.Ü. Hu- kuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 58, Sayı: 2, 2009.
  • Rasonyi, Laszlo, Tarihte Türklük, 4. baskı, Ankara, 1996.
  • Sevinç, Necdet, “İslâm Öncesi Türk Hukuku”, Türk Dünyası Araştır- maları Dergisi, Sayı: 6, s. 161-184, Haziran 1980.
  • Sümer, Faruk, Türk Devletleri Tarihinde Şahıs Adları I, TDAV Yay., İs- tanbul, 1999.
  • Şahin, İbrahim, “Divanü Lügati’t-Türk’te Geçen Uç Şehrinin Yeri ve Anlamı”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 19, 2008.
  • Şeşen, Ramazan, İslâm Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri, Ankara, 2001.
  • Tanyu, Hikmet, “Türk Töresi Üzerinde Yeni Bir Araştırma”, A.Ü. İlâhi- yat Fakültesi Dergisi, Cilt: 23, 1978.
  • Tarama Sözlüğü, TDK Yay., Cilt: I-VII, Ankara, 1996.
  • Taşağıl, Ahmet, Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları, Ankara, 2004.
  • Taşağıl, Ahmet, Gök Türkler I, Ankara, 1995.
  • Tavkul, Ufuk, “Codex Cumanicus ve Karaçay-Malkar Türkçesi’, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı: 15, Bahar 2003.
  • Tavukçu, Orhan, “Şeyyâd Hamza’nın Bilinmeyen Bir Şiiri Münasebe- tiyle”, Central Asian Studies, (Prof. Dr. Mustafa Canpolat Armağanı), Cilt: 10-1, 2005.
  • Tekin, Talat, “Eski Türk Yazıtlarında Yanlış Yorumlanan Bir Kelime Üzerine”, Turkish Studies, (çev. Erdem Uçar), Cilt: 1/2, Sonbahar 2006.
  • Tekin, Talât, Orhon Yazıtları, TDK Yay., Ankara, 2010.
  • Tutar, Adem, İslâm Öncesi Türk Devlet Geleneğinde Adalet Anlayışı, Cilt: II, Ankara, 2002.
  • Useev, Nurdin, “Esizime Mi Sizime Mi”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 34, s. 1-8, Erzurum, 2007.
  • User-Şirin, Hatice, Köktürk ve Ötüken Uygur Kağanlığı Yazıtları, (Söz Varlığı İncelemesi), Kömen Yayınları, Konya, 2009.
  • (User), Şirin, Hatice, “Şine Usu Yazıtında Kayıtlı ‘T(A)T(A)R(I)G: (A)Y(I) Td(I)M’ Cümlesi Üzerine”, International Journal of Central Asian Studies, Cilt: 12, 2008.
  • Yakut, Esra, “Eski Türklerde Hukuk”, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 3, Eskişehir, 2002.
  • Yardımcı, Mehmet, “Âşık Figanî’de Klasik Türk Şiirinin Etkileri”, Folk- lor / Edebiyat, Sayı: 20, 1994/4, ayrı basım.
  • Yaylagül, Özen, “Türk Runik Harfli Metinlerde Metal Fiiller”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, s. 36, Mart 2005.
  • Yılmaz, Hacı, “Bilinmeyen Bir Koyunbaba Menâkıbnâmesi Üzerine”, Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı: 11, 1999.
  • Yudahin, K.K., Kırgız Sözlüğü, (çev. A. Taymas), Cilt: I-II, Ankara, 1998.
  • Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig, (çev. Raşid Rahmeti Arat), İstanbul, 2006.