Doğu sorunu çerçevesinde Balkan savaşlarının felsefi ve kültürel arka planı

Siyasi literatüre Osmanlı Devletinin Batılı büyük devletlerce paylaşılamaması olarak giren Doğu Sorunu, yüzyıllarca Batılı politikacı ve mütefekkirlerce tartışılmıştır. Batılı devletler arasındaki rekabetten faydalanan Osmanlı Devleti, ömrünü yüzyıl daha devam ettirmiştir. Politik bir mesele olan Doğu Sorununun bir de felsefi ve kültürel boyutları vardır. Balkan Savaşlarında da görülebilen felsefi ve kültürel arka plan, Osmanlı Devletinin tasfiyesinde önemli rol oynamıştır. Nitekim, Balkan Savaşları sırasında sık sık felsefi ve kültürel motifler dünya kamuoyunu meşgul etmişti.

The philosophical and cultural background of balkan wars within the scope of Eastern question

Eastern question, that mentioned as the sharing Ottoman s not to being share by western countries in political literature, has been a question of debate for centuries among western politicians and thinkers. Ottoman Empire, taking advantage of the competition among western countries, sustained its existence for another century. Eastern question, which is a political issue, has also philosophical and cultural dimensions. Philosophical and cultural background, which can be seen in Balkan Wars too, played a significant role in eliminating Ottoman Empire. Thus, philosophical and cultural motifs often kept the public opinion busy during Balkan Wars.

PDF

___

Arşiv Belgeleri
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA).
Gazeteler
Haber Türk, Hürriyet, Sabah, Servet-i Fünun, Milliyet, Tanin, The New York Times, The Day Book Chicago, The Sun.
Eserler
AKŞİN, Sina: Balkan Savaşlarının Dünya Tarihindeki Yeri, 90. Yılında Balkan Savaşları ve Lüleburgaz Muharebeleri Ulusal Sempozyum, Lüleburgaz, 2004.
AKSEKİ, Ahmet Hamdi: Bulgaristan Mektupları, (Yay. Haz. Ferhat Koca), Rağbet Yayınları, İstanbul, 2000.
AKYÜZ, Yahya: Balkan Savaşlarının Eğitimsel Nedenleri ve Sonuçları, 90. Yılında Balkan Savaşları ve Lüleburgaz Muharebeleri Ulusal Sempozyumu, Lüleburgaz, 2004.
ALP, İlker: Belge ve Fotoğraflarla Bulgar Mezalimi (1878-1989), Trakya Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1990.
ARMAOĞLU, Fahir, 19. Yüzyıl Siyasi Tarih, TTK, Ankara, 1997
ARSLAN, Nebahat Oran, FİDAN, Fadimana, Balkan Savaşları Sonrasında Yunanistanda Kalan Türk Esirler Meselesi, III. Uluslararası Türk Şöleni Sempozyumu Bildiriler, Erzurum, 2012.
ANDONYAN, Aram, Balkan Savaşları, Aras Yayınları, İstanbul, 1999.
AYDIN, Mahir, Osmanlı Eyaletinden Üçüncü Bulgar Çarlığına, Kitabevi Yayıncılık, İstanbul, 1996.
BARDAKÇI, İlhan: İmparatorluğun Yağması, Türk Edebiyatı Vakfı, İstanbul, 2004.
BARDAKÇI, İlhan: Bir İmparatorluğun Yağması, Akans-Türk Matbaacılık, Ankara, 1974
BARTLETT, Ellis Ashmead: Türklerin Rumeliye Vedası, (Çev. Görkem Şengüm), İz Yayınları, İstanbul, 2012.
BARTH, Hans: Ey Türk Uyan Sultan II. Abdülhamit, Batı Diplomasisi ve Ermeni Meselesi, Tarih Encümeni Yayınları, İstanbul, 2003.
BAYUR, Yusuf Hikmet: Türk İnkılap Tarihi, TTK, C. II, Ankara, 1983.
BEYKES, Niyazi: Türkiyede Çağdaşlaşma, (Yay. Haz. Ahmet Kuyaş), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2002.
BON, Gustave Le: Cihan Muvazenesinin Bozulması, (Mütercimler: Ali Reşad, Galip Ata), Kanaat Kütüphanesi, İstanbul, 1339.
BROWNING, Oscar: A History of the Modern World, Cassel and Company, London, 1912.
CRAMPTON, R.J., Bulgaristan Tarihi, Jeopolitika Yay., İstanbul, 2007.
DE REDCLIFFE, Viscount Stratford, The Eastern Question, Beadeuey, Agnew, & Co., London, 1881.
DİNÇ, Güney: Mehmed Nail Beyin Derlediği Kartpostallarla Balkan Savaşı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2008.
DJUVARA, T.G., Türkiyeyi Parçalama Planları 100 Plan Haçlı Taasubu-Türkiye Düşmanlığı, (Tercüme: Yakup Üstün), TDV Yay., Ankara, 1993.
DUGGAN, Stephen Pierce Hayden: Eastern Question A Study In Diplomacy, The Colombia University Press, London, 1902.
DURHAM, M. Edith: The Struggle for Scutari, London, 1914.
EMERSON, James: The History of Modern Greece, II, London, 1830.
FELDMANN, Wilhelm: İstanbulda Savaş Günleri, Selis Kitaplar, İstanbul, 2004.
FINLAY, George: History of the Grek Revolution, I, William Blackwood and Sons, London, 1861.
FREEMAN, Edward A., The Ottoman Power in Europe, Mcmillan Co, London, 1877.
FREEMAN, Edward A., The Eastern Question in Its Historical Bearings An Address, Manchester, 1876.
GANDEV, Hristo, The Bulgarian People During The 15 th Century, Sofia Press, Sofia, 1987.
GAZELLİ, Cemal: Türk Katilleri, Yeni Turan Matbaası, İstanbul, 1331.
GIBBONS, Herbert Adams: New Map Of Europe a Study Of Contemporary European National Movements And Wars 1911-1914, Duckworth & Co., London, 1914.
GLADSTONE, William Ewart: Bulgarian Horrors and The Question of The East, William Clowes And Sons, London, 1876.
HATİPOĞLU, M. Murat: Türk Yunan İlişkilerinin 101 Yılı (1821-1922), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1988.
HENTY, G.A., In Greek Waters A Story Of The Grecian War Of Independence (1821-1827), Charles Scribners Sons, New York, 1902.
KARABEKİR, Kazım: Edirne Hatıraları, (Yay. Haz. Ziver Öktem), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2009.
LOTI, Pierre: Can Çekişen Türkiye, (Haz. Fikret Şahoğlu), Tercüman Yayınları, İstanbul, Tarihsiz.
LOZAN, Stephane: Balkan Acıları, Kastaş Yayınları, İstanbul, 1990.
MACDONALD, John: Turkey and The Eastern Question, Dodge Publishing, New York, 1912.
MACKENZIE, G. Muir, A. P. Irby, Travels in the Slavonic Provinces of Turkey-in-Europe, London, 1877.
MARRIOTT, J.A.R., The Eastern Question An Historical Study In European Diplomacy, Clarendon Press, London, 1917.
Mahmut Muhtar Paşa, Balkan Savaşı 3. Kolordu ve 2. Doğu Ordusu- nun Muharebeleri, Güncel Yayınları, İstanbul, 2003.
Mahmut Muhtar Paşa (1867-1935), Balkan Harbi Hezimeti, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Sayı: 5, İstanbul, 1985.
Mahmut Muhtar Paşa-Fazlı Necip, Rumeliyi Neden Kaybettik, (Haz. Nurer Uğurlu), Örgün Yayıncılık, İstanbul, 2007.
MARX, Karl ve ENGELS, Friedrich: Doğu Sorunu, (Çev. Yurdakul Financı), Sol Yayınları, İstanbul, 1977.
MAZOWER, Mark: Selanik Hayaletler Şehri Hıristiyanlar, Müslümalar, Yahudiler (1430-1950), (Çev. Gül Güven), Yapı Kredi Yay., İstanbul, 2004.
MİLAS, Herkül, Yunan Ulusunun Doğuşu, İletişim Yayınları, İstanbul, 1999.
OKYAR, Fethi: Üç Devirde Bir Adam, Tercüman Yayınları, İstanbul, 1980.
ORTAYLI, İlber: İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2004.
ÖZTUNA, Yılmaz: Avrupa Türkiyesini Kaybımız, Babıali Yayımcılık, İstanbul, 2006.
PANARETOFF, Stephen: Near Eastern Affairs and Conditions, Macmillian Compony, New York, 1922.
PEARS, Sir Edwin: Forty Years in Constantinople, The Anchor Press, London, 1916.
Profesor WHITE, Hilafet Siyaseti Türklük Siyaseti, (Mütercim: Habil Adam), Şemsi Matbaası, İstanbul, 1331.
QUATAERT, Donald: The Ottoman Empire 1700-1922, Cambridge University Press, New York, 2005.
ROSE, J. Holland: The Origins of the War 1871-1914, New York, 1915.
SLOANE, William M.: The Balkans A Laboratory of History, Eaton & Mains, New York, 1914.
SMİTH, Michael Llewellyn: Yunan Düşü, (Çev. Halim İnal), Ayraç Yayınları, Ankara, 2002.
ŞİMŞİR, Bilal: Atatürk ve Afganistan, Asam, Ankara, 2002.
TSANOFFÜ, Vladamir A.: Reports and Letters of American Missionaries 1858-1918, Sofia, 1919.
TROÇKİ, Leon: Balkan Savaşları, (Çev. Tansel Güney), Arba Yayınları, İstanbul, 1995.
THOMSON, H.C.: The Outgoing Turk Impressions of a Journey Through The Western Balkans, London, 1897.
Türkiye Diyanet İslam Ansiklopedisi, Cilt: 4, İstanbul, 1991.
TUNCER, Hüner: Doğu Sorunu ve Büyük Güçler 1853-1878, Ümit Yayınları, Ankara, 2003.
ULUSAN, Şayan: Şark Meselesinden Sevre Türkiye, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, VIII/18-19, Bahar-Güz, 2009.
VİLLARİ, Luigi: The Present Conditions of the Balkans and of European Responsibilities by Various Writers, The Balkan Question, London, 1905.
VOPİCKA, Charles J.: Secrets Of The Balkans, Rand Mcnally & Company, Chicago, 1921.