Çinili köşk'te görülen Timurlu çini sanatı etkileri

Timurlu çini sanatının, özellikle Osmanlı sanatı ve bir ölçüde Karamanlı sanatı ile olan ilişkisini XV. yüzyıl Türk sanatında görülen önemli bir olgu ile ifade etmek mümkündür. Timurlu sanatı ile olan bu beraberlik en çok çini sanatında varlığını duyurmuştur. Orta Asyadan İran üzerinden Anadoluya gelen eski Türk mimari geleneğini günümüze kadar ulaştıran ve İstanbuldaki tek temsilcisi olan Çinili Köşk, yazılar, geometrik ve bitkisel süslemeleriyle Timurlu ve Karamanlı sanatı etkileşimini göstermekte ve bunun Osmanlı çini sanatına yansımasıyla dikkati çekmektedir.

The effects of Timurid tile art seen ın tiled pavilion

It is possible that relationship between The Timurid tile art and Ottoman and to some extent Karaman art somehow is expressed with an important concept that was seen in the 15th Century of Turkish art. This unity with The Timurid art has made his existence known in the tile art most. Tiled Pavilion bringing old Turkish architecture tradition that comes from The Central Asia to Anatolia through Iran to present and which is its only representative in İstanbul shows Timurid and Karaman art interaction by inscriptions, geometrical and botanical ornaments and attracts attention with its reflection to Ottoman tile art.

PDF

___

BABİNGER, Franz: Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı, (İngilizce baskısından çeviren: Dost Körpe), İstanbul, 2002.
CANTAY, Tanju: XV. Yüzyıl Osmanlı Sanatında Görülen Timurlu Sanatı Etkileri, Uluğ Bey ve Çevresi Uluslararası Sempozyumu Bildirileri (Ankara 30 Mayıs - 1 Haziran 1994), Ankara, 1996.
ELDEM, Sedad Hakkı: Köşkler ve Kasırlar, 2 Cilt, (Devlet Güzel Sanatlar Akademisi), İstanbul, 1968-1974.
EYİCE, Semavi: Çinili Köşk, İslam Ansiklopedisi TDV., 8. Cilt, İstanbul, 1993.
GOLOMBEK, Lisa-Donald Wilber: The Timurid Architecture of Iran and Turan, 1. Cilt, Princeton Nj, 1988.
KOÇU, Reşad Ekrem: Çinili Köşk, İstanbul Ansiklopedisi, VII. Cilt, İstanbul, 1965.
KOMAROFF, Linda: Persian Verses of Gold and Silver: The Inscritions on Timurid Metalwork, Timurid Art and Culture, Iran and Central Asia in The Fifteenth Century, Leiden, 1992.
LENTZ, Thomas W. and Glenn D. Lowry: Timur And The Princely Vision, Persian Art and Culture In The Fifteenth Century, Washington, 1989.
MEİNECKE, Michael: Fayencedekorationen Seldschukischer Sakralbauten in Kleinasien, Vol. 1, Tübingen, 1976.
NECİPOĞLU, Gülru: 15. ve 16. Yüzyılda Topkapı Sarayı: Mimari, Tören ve İktidar, (Çev. Ruşen Sezer), İstanbul, 2007.
ROGERS, J.M.: Islamic Art and Design 1500-1700, Londra, 1983.
SÜMER, Faruk: Karaman-oğulları (Karamanlılar), Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, (Çev. M. Akif Erdoğru), Sayı: 100, İstanbul, 1996.
TAESCHNER, Franz: Die Yeşil Cami in Brussa Ihre Historischen und Ihre Künstler, Der Islam, 20, Berlin, 1932.
VARDAR, Kadriye Figen: Timurlu Çini Sanatının Çağı ve Çevresi İçinde Değerlendirilmesi, (İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Bilim Dalı Doktora Tezi ve İstanbul Üniversitesi Araştırma Fonu tarafından desteklenen T-438/270697 sayılı Doktora Tezi Projesi, 2001, 2 cilt). Bkz. https://tez.yok.gov.tr/ulusaltezmerkezi
YETKİN, Şerare: Anadoluda Türk Çini Sanatının Gelişmesi, İstanbul, 1986.