Sivas İli Zara İlçesi Ağızlarında Kullanılan Deyimler Üzerine Bir İnceleme

dışında ifade eden kalıplaşmış ifadelerdir. Türkçenin zenginlik kaynaklarındanolan deyimler, dile canlılık ve akıcılık katan önemli unsurlardandır.Bu durum standart Türkçede olduğu gibi Anadolu ağızlarında daböyledir. Türkçe ile ilgili pek çok sorunun aydınlanmasında ağızlar bizlereönemli veriler sunmaktadır. Bu verilerden yararlanabileceğimiz alanlardanbiri de Anadolu Ağızlarında kullanılan deyimlerdir. Deyimler sayesindekültürümüzün pek çok öğesini görme imkânı bulabilmekteyiz. Deyimlerincelendiğinde o toplumun yaşam tarzı, gelenekleri, görenekleri, inançlarıile ilgili birçok husus ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmamızda Sivas ili Zarailçesi ağzında kullanılan ancak standart Türkçede yer almayan deyimlerele alınacaktır. “beli bıħını ġırılmaħ” çok yorulmak, takati kesilmek, perişanolmak; “arsuz it eti yemiş” söylenilen hiçbir sözü umursamayan, laftananlamayan kişi; “ḵúlekden aħdarmaħ” bir kimseye söylemedik laf bırakmamak,ağzına geleni söylemek vb. Ele alınan deyimler daha çok şekilbilgisi, söz dizimi ve anlam bakımından değerlendirilecektir. Bu çalışmalarsonucunda elde edilecek sonuçlar sayısal verilerle ortaya konacak ve buveriler üzerinde bir değerlendirme yapılacaktır.

An Analysis on the Idioms Used in Zara District-Sivas Province

İdioms are stereotyped statements that describe a concept, an action or a case, and generally they wrest from the true meaning.  Being wealthy sources of Turkish language, idioms are important elements contributin to language in sense of vividness and fluidity.  This situation is the same in the Anatolian dialects as it is in the standard Turkish. Anatolian dialects offer important inputs that enlighten on many matters regarding the Turkish language. İdioms are one of the fields from which we can benefit within these inputs. Due to idioms, we are able to see many of the components of our culture. When analyzing idioms, many aspects regarding the lifestyle, traditions, customs and beliefs of the community come to light. In this study, we will discuss idioms that are used in Sivas province Zara district but are not used in the standard Turkish language. For example “beli bıħını ġırılmaħ” to be all beat up, to languish, to become miserable; “arsuz it eti yemiş” one who does not listen to reason; “ḵúlekden aħdarmaħ” to call someone every name in the book etc. The idioms we discuss will be evaluated from the morphological, syntactical and etymological point of view. In the end of these studies, the results will be presented as numeral inputs which will be evaluated.

___

  • Güven, Ömer, Sivas İili Zara İlçesi Ağızlarında Kullanılan Deyimler Üzerine Bir İnceleme, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt/Sayı: 55, (2016-2), İstanbul 2016, s. 35-50.