Dilek ÖZMEN, Aynur Ç. ÇETİNKAYA, Dilek ERGİN, Nesrin ŞEN, Dündar Pınar ERBAY

Lise öğrencilerinin yeme alışkanlıkları ve beden ağırlığını denetleme davranışları

Ergenlik çağında bedende görülen hızlı büyüme ve değişim nedeniyle beslenme gereksinimleri artmaktadır. Bu nedenle ergenlerde sağlıklı beslenme yaşamsal bir önem taşımaktadır. Bu araştırmada, lise öğrencilerinin yeme alışkanlıklarının ve beden ağırlığını denetleme davranışlarının saptanması amaçlanmıştır. Bu araştırma, Manisa il merkezinde bulunan bütün liselerin (6 devlet, 3 özel) onuncu sınıf öğrencilerinde yürütülmüş kesitsel bir araştırmadır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen 26 sorulu soru formu 2146 öğrenci tarafından doldurulmuştur. Araştırmada öğrencilerin %34,0’ının düzenli kahvaltı yapma alışkanlığının olmadığı, %38,3’ünün düzenli öğle yeme alışkanlığı olmadığı, %6,5’inin düzenli akşam yemeği yeme alışkanlığının olmadığı, %36,7’sinin şişmanlamaktan çok korktuğu, %6,5’inin diyet yaptığı, %39,4’ünün düzenli spor yapma alışkanlığının olmadığı ve %59,1’inin abur cubur yediği belirlenmiştir. Bu araştırmada lise öğrencilerinde yemek öğünlerini atlamanın yaygın görülen bir beslenme alışkanlığı olduğu ve birçok ergenin günlük üç öğün düzenli yemek yemediği görülmüştür. Diğer yandan lise öğrencilerinde düzenli egzersiz yapma alışkanlığının bulunmadığı görülmüştür. Bu araştırmanın bulguları ergenlerde yeme alışkanlıklarını ve düzenli egzersiz yapmayı içeren sağlıklı bir yaşam biçimini desteklemeye gereksinim bulunduğunu düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kesitsel çalışmalar, Veri toplama, Beslenme alışkanlığı, Anketler, Beslenme değerlendirmesi, Öğrenciler, Vücut ağırlığı

PDF

___

1. Baysal A. Genel Beslenme, 9. Basım, Hatipoğlu Yayınları, 1995, Ankara
2. Dölekoğlu CÖ, Yurdakul O. Adana ilinde hane halkının beslenme düzeyleri ve etkili faktörlerin logit analizi ile belirlenmesi, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 2004; 8: 62-86.
3. Baysal A. Gençliğin Belenme Sorunları, Aile ve Toplum Dergisi, Eylül-Aralık 1993, 1 (3).
4. Tezcan S, Aslan D, Esin A, Mutlu MF, Nalbantoğlu B, Şenoğuz M, Şentürk Ç, Zümrütbaş AE. Ankara’da bir ilköğretim okulunda 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının ve durumunun saptanması araştırması, 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Diyarbakır, 23-28 Eylül 2002, 733-5.
5. Kann L, Kinchen SA, Williams BI, Ross JG, Lowry R, Kolbe L. Youth Risk Behaviour Surveillance - United States, 1999, MMWR (Mortality and Morbidity Weekly Report) 2000; 49: 1-31.
6. Aslan D, Gürtan E, Hacım A, Karaca N, Şenol E, Yıldırım E. Ankara’da Eryaman Sağlık Ocağı bölgesinde bir lisenin ikinci sınıfında okuyan kız öğrencilerin beslenme durumlarının ve bazı antropometrik ölçümlerinin değerlendirmeleri, C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 2003; 25 (2):55-62.
7. Önder FO, Kurdoğlu M, Oğuz G, Özben B, Atilla S, Oral SN. Gülveren Lisesi son sınıf öğrencilerinin bazı beslenme alışkanlıklarının saptanması ve bunun malnütrisyon prevelansı ile olan ilişkisi, Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni, 2000, 21 (1).
8. Mazıcıoğlu M, Öztürk A. Üniversite 3. ve 4. sınıf öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler, Erciyes Tıp Dergisi, 2003; 25 (4): 172-8.
9. Pastore DR, Fisher M, Friedman SB. Abnormalities in weight status, eating attitudes, and eating behaviors among urban high school students: correlations with self esteem and anxiety. J Adolesc Health 1996; 18 (5): 312-9.
10. Bingöl D, Bağlars I, Kılıç S, İri HM, Arınkan A. Ergenlerde beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite durumu, MASCO, Poster Bildiri, 16-17 Mayıs 2006, İstanbul.
11. Süzek H, Arı Z, Uyanık BS. Muğla’da yaşayan 6-15 yaş okul çocuklarında kilo fazlalığı ve obezite prevelansı, Türk Biyokimya Dergisi, 2005; 30 (4): 290-5.
12. Janssen J, Katzmarzyk PT, Boyce WF, King MA, Pickett W. Overweight and obesity in Canadian adolescent and their associations with dietary habits and physical activity patterns, Journal of Adolescent Health, 2004; 35: 360-7.
13. Sakamaki R, Toyama K, Amamoto R, Liu CJ, Shinfuku N. Nutritional konwledge, food habits and health attitude of Chinese university students -a cross sectional study-, Nutrition Journal, 2005; 4 (4):1-5.
14. Tomori M, Rus-Makovec M. Eating behavior, depression, and self-esteem in high school students, Journal of Adolescent Health, 2000; 26 (5): 361-7.
15. Rodriquez A, Novalbos JP, Martinez JM, Ruiz MA, Fernandez JR, Jimenez D. Eating disorders and altered eating behaviors in adolescents of normal weight in a Spanish city, Journal of Adolescent Health, 2001; 28: 338-45
16. Ercan O, Alikaşifoğlu M, Erginöz E, Kaymak AD, Birol Hİ, Aktuğlu Ç, Öztürk B, Uysal Ö, İtler Ö. İstanbul lise gençlerinde riskli davranışların sıklığı ve cinsiyete göre dağılımı (Cerrahpaşa Gençlik Sağlığı Araştırması 2000), Türk Pediatri Arşivi, 2001; 36 (4):199-211.
17. Yannakoulia M, Karayiannis D, Terzidou M. Kokkevi, A, Sidossis, LS. Nutrition- related habits of Greek adolescents, European Journal of Clinical Nurition, 2004; 58: 580-6.
18. Fonseca H, Gaspar de Matos M. Perception of overweight and obesity among Portuguese adolescents: an overview of associated factors, European Journal of Public Health, 2005; 15 (3): 323-8.
19. Kara B, Hatun Ş, Aydoğan M, Babaoğlu K, Gökalp AS. Kocaeli ilindeki lise öğrencilerinde sağlık açısından riskli davranışların değerlendirilmesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 2003; 46 (1): 30-7.