Taşçı Kerime Derya BEYDAĞ, Hacer KARAOĞLAN

Kendi kendine meme muayenesi eğitiminin öğrencilerin bilgi ve tutumlarına etkisi

Bu çalışma, yurtta kalan kız öğrencilere meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesine (KKMM) ilişkin verilen eğitimin bilgi ve tutumları üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Denizli ili Kredi ve Yurtlar Kurumu Yurdu’nda kalan 200 kız öğrenci örnekleme alınmış; veriler demografik soru formu ve “Meme Kanseri ve Kendi Kendine Meme Muayenesine İlişkin Bilgi Anketi” ile elde edilmiştir. Araştırmanın anketleri, Kasım 2005-Şubat 2006 tarihleri arasında iki kez uygulanmış, kurumdan resmi izin ve öğrencilerin sözlü katılım onayı alınmıştır. İlk soru formu uygulandıktan sonra, araştırmacılar tarafından hazırlanmış olan ve soru formunda sorulan soruların yanıtlarının olduğu KKMM broşürü kullanılarak öğrencilere eğitim verilmiştir. Veriler; yüzdelik hesaplamaları, Kruskal Wallis testi, t testi ve bağımlı gruplarda t testi ile değerlendirilmiştir. Öğrencilerin yaş ortalaması 20,1±1,6’dır. Öğrencilerin %47,5’i eğitim fakültesinde öğrenim görmekte, %58’i KKMM hakkında bilgi almamış, %69,5’i KKMM yapmamakta, %21,5’i ise arada sırada KKMM yapmaktadır. Öğrencilerin %50’si KKMM’nin nasıl yapıldığını bilmediği, %7,5’i ailesinde meme kanserli birey olduğunu ve %6’sı kendisinde meme ile ilgili bir rahatsızlık olduğunu ifade etmiştir. Öğrencilerin, KKMM’ne yönelik bilgi alma durumu, bilginin nereden alındığı, KKMM yapma durumu ve KKMM yapma sıklığı ile eğitim öncesi ve sonrasında bilgi düzeyi puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p

Anahtar Kelimeler:

Sağlık davranışı, Kadın, Sağlık bilgisi, tutumları, uygulamaları, Anketler, Öğrenciler, Kendi kendine meme muayenesi

PDF

___

1. Tuna A. Üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesini öğrenmelerinde akran eğitim modelinin etkinliğinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2002.

2. Kırdök E, Budakoğlu Iİ, Maral I., Hekimdışı kadın sağlık personelinin meme kanseri hakkındaki bilgi ve davranışları. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2004; 14 (4):43-47.

3. Demirhan H, Özen İ, Bostancı M, Zincir M. Pamukkale Üniversitesi Kredi ve Yurtlar Kurumu kız öğrencilerinde kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bir araştırma. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2002; 12 (3): 81-84.

4. Aydıntuğ S. Meme kanserinde erken tanı. STED. 2004; 13 (6):226-229.

5. Harris J., Morrow M., Norton L. Malingnant Tumors of the Breast Cancer Principles. Practice of Oncology, Ed: Devita J., Vircent t., at all, Phidelphia, 1997; s: 1557.

6. Uzun Ö, Karabulut N, Karaman Z. Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi ve uygulamaları, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004; 7 (1):33-41.

7. Aygin D, Uludağ C, Şahin S. Gençlerin meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu. 2004; 7 (4):1-6.

8. Mikhail B.I., Petro-Nustas W.I., Transcultural adaptation of Champion’s Health Belief Model Scales. Journal of Nursing Scholarship. 2001; 33 (2):159-165.

9. Stilman M.J., Women’s health beliefs about breast cancer and breast self-examination, Nursing Research. 1997; 26 (2):121-127.

10. Şimşek Ş, Tuğ T. Memenin İyi Huylu Tümörleri: Fibroadenomlar. STED. 2002; 11 (3):102-105.

11. Nahcivan NÖ, Seçginli S. Meme kanserinde erken tanıya yönelik tutum ve davranışlar: Bir rehber olarak Sağlık İnanç Modelinin Kullanımı. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2003; 7 (1):33-37.

12. Aydın İ. Üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi hakkındaki bilgileri ve uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004; 7 (3):26-33.

13. Akkuş Y, Çiçe EK, Şahan S, Ülger F. Bir kız yurdunda kalan üniversite öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesi (KKMM) konusunda bilgi ve uygulamaları. IV.Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Bildiri Özet Kitabı. Ordu, Mayıs 2005; 47.

14. Ömercikoğlu Ö. 15-49 yaş evli kadınların kendi kendine meme muayene yöntemi ile ilgili bilgi düzeylerinin saptanması. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Mezuniyet Tezi. İzmir, 1996.

15. Lierman LM, Young HM, Powel-Cope G. et all. Effect of education and support breast self-examination in older women. Nursing Research. 1994; 43 (3):24-29.

16. Budden L. Student nurses' breast self-examination health beliefs, attitudes, knowledge, and performance during the first year of a preregistration degree program. Cancer Nursing. 1999; 22 (6), 430-437

17. Yarbro CH. İnternational nursing and breast cancer. The Breast Journal. 2003;9 (1-2):98-100.

18. Parlar S, Bozkurt Aİ, Ovayolu N. Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇSAP) merkezine başvuran kadınlarda kendi kendine meme muayenesi (KKMM) ile ilgili bilgi, tutum ve davranışların değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2004; 14 (2):53-58.

19. Özbay C, Gök Özer F, Taşcı KD. Hemşirelik öğrencilerinin meme kanseri hakkında bilgi düzeyleri ve kendi kendine meme muayeneni uygulama durumlarının belirlenmesi. IV.Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Bildiri Özet Kitabı. Ordu, Mayıs 2005, 219.

20. Budden L, Young women’s breast self-examination knowledge and practice. Journal of Community Health Nursing. 1995; 12 (1):23-32.