Yahya Kemal Ve Attilâ İlhan'ın şiirlerinde yol ve yolculuk metaforları

Dilbilimde, şiir dili, dilin bireysel kullanımı olan sözün en özel ve öznel biçimi olarak görülür. Şiir dilini dilbilimsel açıdan incelemek için özel yöntemlere ihtiya ç duyulur. Bu incelemeler, edebiyat eleştirmenleri için metne dayalı olarak yargılamadan yorum yapmayı sağlayan bir basamak özelliği taşır. Ş iir dili incele melerinin farklı boyutları vardır. Bunlardan en önemlisi şairin kullandığı kelimeler, bu kelimelerin gerçek ya da hayal dünyasındaki karşılıkları, kelimelerin bir araya getirilirken hangi dilbilgisel yapıların tercih edildiği ve bu bir araya gelişten hangi yeni imaj ve imgelerin oluşturulduğudur. Bunların dilbilimdeki inceleme alanları anlambilim, sözdiz imi ve göstergebilim alanlarıdır. Anlambilim, dilin sınırlarını aşarak göstergeler (kelimeler ) ile dış dünya arasındaki ilişkileri, sözdizimi bu göstergelerin nasıl bir araya geldiğini, göstergebilim ise göstergeler arasındaki ilişkileri incelemeyi hedefle r. Bu makalede Türk Edebiyatının önemli iki şairi olan Yahya Kemal ve Attilâ İlhanın şiirlerindek i yol ve yolculuk göstergelerini anlambilim, sözdizimi, göstergebilimden yararlanarak, bu göstergelere şiir bütününde yüklenen temel, yan, uzak -yakın çağrışımlı anlamlar, duygu değerlerini de kapsayan metaforik anlamlar çözümlenmeye çalışılmıştır. İki şairin şiirler indeki yol ve yolculuk göndergelerinin anlam alanı belirlenmiş ve bu alanların belirlenmesinde ki, etken unsurlar çözümlenmiştir. Sonuç olarak iki ş airin şiirlerinde ki seçme ve birleştirme eksenindeki farlılıklar ortaya konmaya çalışılmıştır.

Road and trip metapho rs in poems of Yahya Kemal And Attilâ İlhan

In linguistics, poetic al discourse is seen as the most special and personal us age of the subjective form of the parole. Special methods are needed to examine the poetical discourse according to linguistic aspects. These studies based on the text for literary critics to comment feature that moves a step without judgment. There are different sizes to examine the poetical discourse . The most important of these are words used by the poet in the real or fantasy world, and words that using together which preferred the grammatical structures and whether created which the new image and the image of this using together. Their research fields in linguistics are semantics, syntax and semiotics. Semantics aims to ex amine beyond the language of the signs (words) with the relationship between the outside world, the syntax aims to examine these signs how to coming together, and the semiotics aims to examine the relationship between the signs. In this article, it was tried to be resolved the road and trip signs of two important poets of Turkish literature Yahya Kemal and Attilâ İlhan in respect of the denotation, connotation, associative , emotive and metaphorical meanings, according to methods of the semantics, syntax, and semiotics. The semantic field is determined between the signs of the road and trips of the both poet s poems and the factors in the text level are analyzed to determination of these semantic fields. As a result we have tried to determine the differences of the selection and compounding in the two different poet s poetries

PDF

___

Aksan, Doğan, Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Engin Yayınları Ankara, 1995.
Aksan, Doğan, , Anlambilim ve Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Engin Yayınları, Ankara 1998.
Aksan, Doğan,, Dilbilim Açısından Şiir, Dilbilim ve Türkçe Yazıları, Multilingual Yayınları, İstanbul 2004, s. 1 29- 1 56.
Aksan, Doğan,, Göstergeler ve Şiir Dili, Dilbilim ve Türkçe Yazıları, Multilingual Yayınları, İstanbul 2004, s. 342- 349.
Aksoy, Ömer Asım, Deyimler Sözlüğü, İnkılap Yayınevi, İstanbul 1988.
Aristotales , Poe tika (Çev.: İsmail Tunalı), Remzi Kitabevi, İstanbul 2008.
Bayrav, Süheyla, Dilbilimsel Edebiyat Eleştirisi, Multilingual Yayınları, İstanbul 1999.
Baudlaire , Charles, Kötülük Çiçekleri (Çev.: Erdoğan Alkan), Varlık Yayınları, İstanbul 2014.
Beyatlı, Yahya Kemal, Çocukluğum, Gençliğim, Siyâsî ve Edebî Hâtıralarım, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul 1986.
Cürcani, Abdülkâhir El, Delâilü l-İc âz Sözdizimi ve Anlambilim, Litera Yayıncılık, İstanbul 2008.
Çağbayır , Yaşar, Orhun Yazıtlarından Günümüze Türkiye Türkçesinin Söz Varlığı Ötüken Türkçe Sözlük C. 1, 2, 3, 4, 5, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2007.
Çelik, Yakup (Editör), Attilâ İlhan Armağanı, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 2006.
Erkman- Akerson, Göstergebilime Giriş, Multilingual Yayınları, İstanbul 2005.
Guiraud, Pierre, Göstergebilim (Çev.: Mehmet Yalçın),İmge Kitabevi, Ankara 1994.
Guiraud, Pierre, , Anlambilim (Çev.: Berke Vardar), Multilingual Yayınları, İstanbul 1999.
Günay, Doğan, Metin Bilgisi, Multilingual Yayınları, İstanbul 2001.
Günay, Doğan, Sözcükbilime Giriş, Multilingual Yayınları, İstanbul 2007.
Joubert, Jean Louis, Şiir Nedir? (Çev.: Ece Korkut) Öteki Yayınevi, Ankara 1993.
Kılıç , Veysel, Dilin İşlevleri ve İletişim , Papatya Yayıncılık, İstanbul 2002.
Kocakaplan, İsa, Yahya Kemal in Şiirlerinde Edebî Sanatlar, Seçil Ofset, İstanbul 2013.
Korkut, Ece, Dilbilimsel Şiir Çözümlemeleri , Günümüz Dilbilim Çalışmaları, Multilingual Yayınları, İstanbul 2003, s. 133 - 142.
Özünlü, Ünsal, Edebiyatta Dil Kullanımları, Multilingual Yayınları, İstanbul, 2001.
Tanpınar, Ahmet Hamdi, Yahya Kemal, Dergah Yayınları, İstanbul 1982.
Şiirlerin Tarandığı Kaynaklar
Beyatlı, Yahya Kemal, Eski Şiirin Rüzgârıyle, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul 1985.
Beyatlı, Yahya Kemal,, Ke ndi Gök Kubbemiz, İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları İstanbul 1987.
Beyatlı, Yahya Kemal,, Rubâîler ve Hayam Rubâîlerini Türkçe Söyleyiş , İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları, İstanbul 1988 .
İlhan, Attilâ , Bütün Şiirleri II Sisler Bulvarı, Bilgi Yayınevi, Ankara 1983.
İlhan, Attilâ , Bütün Şiirleri IV Ben Sana Mecburum, Bilgi Yayınevi, Ankara 1999.
İlhan, Attilâ , Bütün Şiirleri VI Yasak Sevişmek, Bilgi Yayınevi, Ankara 1999.
İlhan, Attilâ , Bütün Şiirleri IX Elde Var Hüzün, Bilgi Yayınevi, Ankara 1999.
İlhan, Attilâ , Bütün Şiirleri I Duvar, Bilgi Yayınevi, Ankara 2000.
İlhan, Attilâ , Bütün Şiirleri III Yağmur Kaçağı, Bilgi Yayınevi, Ankara 2001.
İlhan, Attilâ , Bütün Şiirleri V Bela Çiçeği, Bilgi Yayınevi, Ankara 2001.
Şiirlerin Tarandığı Kaynaklar ve Kısaltmaları
BÇ: Bela Çiçeği
BSM: Ben Sana Mecburum
D: Duvar
EŞR: Eski Şiirin Rüzgârıyle
EVH: Elde Var Hüzün
KGK: Kendi Gökkubemiz
SB: Sisler Bulvarı
YK: Yağmur Kaçağı