TÜRKİYE’DE MADDE BAĞIMLILIĞIYLA MÜCADELEDE BİR SOSYAL POLİTİKA UYGULAMASI OLARAK OKUL SOSYAL HİZMETİNİN ÖNEMİ

Madde bağımlılığı, çok boyutlu ve karmaşık bir ilişki türünü ve sürecini kapsamaktadır. Günümüzde özellikle lise öğrencileri başta olmak üzere gençler hatta çocuklar arasında giderek yaygınlaşan madde kullanımı ve bağımlılığıyla mücadelede sosyal politika uygulamalarına ihtiyaç olmaktadır. Bu anlamda okul sosyal hizmeti ve uygulamaları, önemli bir sosyal politika uygulaması olarak öne çıkmaktadır. Zira madde kullanmaya alışan kişi anti-sosyal kişilik özelliklerine bürünmekte, biyo-psiko-sosyal ve ekonomik olarak yıpranmakta, madde bulabilmek için çeşitli suçlara yönelmekte ve girdiği bataklığa okul arkadaşlarını da çekip sürükleyebilmektedir. Bütün bu çerçeve göz önüne alındığında madde bağımlılığına karşı bir sosyal politika uygulaması olarak okul sosyal hizmeti, üzerinde durulması ve özel olarak ele alınması gereken bir alan olarak ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, madde bağımlılığıyla mücadelede bir sosyal politika uygulaması olarak okul sosyal hizmetinin önemini ortaya koymaya çalışmaktır. Böylelikle mevcut sorun ve ihtiyaçların belirlenmesi ve bunlara çözüm üretilmesi adına ortam hazırlanabileceği düşünülmektedir. Özellikle son zamanlarda yaşanan gelişmeler bu politika, uygulama ve hizmetlerin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, Türkiye’de madde kullanımı ve bağımlılığıyla mücadelede ve sosyal rehabilitasyon süreçlerinde okul sosyal hizmeti uygulamalarına olan ihtiyaç gün gibi ortadadır. Bu nedenle bu makalede, madde bağımlılığıyla mücadelede bir sosyal politika uygulaması olarak okul sosyal hizmetinin önemi ve gerekliliği ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Madde bağımlılığı, gençlik, sosyal politika, okul sosyal hizmeti

The Importance of School Social Work as a Social Policy Implementation to Fight Against Substance Addiction in Turkey

Substance addiction is a process that includes a multi-dimensional and complex relationship. Nowadays, social policy implementations are needed in order to fight against the increasingly widespread substance use and addiction among young people, especially high school students, and even among children. In this sense, school social services and practices are prominent social policy applications. Therefore, the aim of this study is trying to determine the importance of school social work as a social policy implementation against substance addiction. As the adolescents with substance use problem, may have anti-social personality, be a slave to addictions bio-psycho-social and economically, tend to commit crimes in order to find substance, pull his schoolmates into bad habits. Given all this framework, school social work as a social policy implementation against substance addiction emerges as a practice area of the social work that needs to be addressed with special attention. Therefore, the aim of this study is to put forward the importance of school social work as a social policy implementation against substance addiction. Thus, the current problems and needs will be identified and the solutions could be provided. Especially recent developments demonstrate the necessity of these policies, practices and services. In conclusion, it is obvious that school social work practices in the process of struggle with substance addiction and social rehabilitation processes is necessary in Turkey. Therefore, this paper examines the importance and necessity of school social work as a social policy implementation to fight against substance addiction.

Keywords:

Substance addiction, adolescence, social policy, school social work,

PDF

___

Acar, H. (2008). Türkiye’nin ulusal gençlik politikası nasıl yapılandırılmalıdır?Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 1-20.
Agresta, J. (2004). Professional role perceptions of school social workers, psychologists and counselors. Children & Schools, 26(3), 151-163.
Aktan, M. C. (2014). Amerika Birleşik Devletleri’nde okul sosyal hizmeti: Bütüncül bir bakış. G. Polat (Eds.), Okul sosyal hizmeti özel sayısı İçinde (s. 44-52). Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders, 5th edition (DSM-5): Substance-related and addictive disorders. Washington, DC: APA.
Balcıoğlu, İ., & Abanoz, Y. (2009). Madde bağımlılığı, intihar, sanık psikolojisi. Dirim Tıp Gazetesi, 84(1), 15-20.
Beyazyürek, M., & Şatır, T. T. (2000). Madde kullanım bozuklukları. Psikiyatri Dünyası, 4, 50-56.
Cılga, İ. (2009). Madde ve madde kullanımı ile mücadelede ulusal politika ve strateji öncelikleri. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 20(1), 7-22.
Coyle, S. (2015). Recovery high schools: Getting an education and learning to stay clean and sober. Social Work Today, 15(3), 18.
Constable, R. (2008). The role of the social worker, school social work practice, policy and research, Section 1: History and General Perspectives on Social Work. Chapter 1: 3-29, Lyceum Books Inc.
Çoban, S. (2015). Türkiye’de risk altındaki çocuklar ve çocuk suçluluğu üzerine bir değerlendirme. Sosyoloji Konferansları, 52(2), 791-810.
Daşbaş, S., Polat, G., & Kesen, N. F. (2014). Genelci yaklaşım açısından madde bağımlısı çocuklara yönelik sosyal hizmet müdahalesi. In E. Atamtürk & E. Yaman (Yay. Haz.), Sosyal Hizmet Sempozyumu 2013: Türkiye’de çocuğun refahı ve korunması: Kapsayıcı bir yaklaşım arayışı (s. 287-300). Kocaeli: Gündem Çocuk Derneği Yayını.
DiClemente, C. C. (2006). Addiction and change: How addiction develop and addicted people recover. London: The Guilford Press.
Dilbaz, N. (2013). Madde kullanım riski ve madde bağımlılığından korunma. Ankara: Hangar Marka İletişimi ve Marka Hizmetleri (Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Yayını).
Doğan, Y. B. (2001). Madde kullanımı ve bağımlılığı. Aile ve Toplum Dergisi, 4(1), 79-86.
Doweiko, H. E. (2015). Concepts of chemical dependency. La Crosse, Wisconsin: Cengage Learning.
Duman, N. (2014). Okul sosyal hizmetinin tanımı, kapsamı ve çocuk koruma sistemi içindeki yeri. G. Polat (Eds.), Okul sosyal hizmeti özel sayısı İçinde (s. 1-7). Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını.
Duman, N. (2014). Türkiye’de dünden bugüne okul sosyal hizmeti. G. Polat (Eds.), Okul sosyal hizmeti özel sayısı İçinde (s. 29-37). Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını.
Dupper, D. (2002). School social work: Skills and interventions for effective practice. John Wiley & Sons.
Erdamar, G., & Kurupınar, A. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinde görülen madde bağımlılığı alışkanlığı ve yaygınlığı: Bartın ili örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 65-84.
Güleç, G., Köşger, F., & Eşsizoğlu, A. (2015). DSM-5’te alkol ve madde kullanım bozuklukları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7(4), 448-460.
Güler, N., Güler, G., Ulusoy, H., & Bekar, M. (2009). Lise öğrencileri arasında sigara, alkol kullanımı ve intihar düşüncesi sıklığı. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 31, 340-345.
International Federation of Social Workers. (2016). ‘‘Global Definition of Social Work 2014’, Erişim tarihi: 21 Şubat 2017, http://ifsw.org/get-involved/global-definition-of-social-work/.
Işık, M. (2013). Madde kullanımı ve stratejik iletişim. Ankara: SAGE Yayıncılık.
İçli, T. (1985). Uyuşturucu madde suçlarında bazı sosyal faktörler. H. Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 3(2), 115-127.
Karakaya, S., & Sarıkaya, M. (2014). Çocuk refahı için okul sosyal hizmeti: Kapsayıcı bir yaklaşıma doğru. In E. Atamtürk & E. Yaman (Yay. Haz.), Sosyal Hizmet Sempozyumu 2013: Türkiye’de çocuğun refahı ve korunması: Kapsayıcı bir yaklaşım arayışı (s. 11-25). Kocaeli: Gündem Çocuk Derneği Yayını.
Karataşoğlu, S. (2013). Sosyal politika boyutuyla madde bağımlılığı. Türk İdare Dergisi, 476, 321- 352.
Lynn, C. J., &McKay, M. M. (2001). Promoting parent-school involvement through collaborative practice models. School Social Work Journal, 26 (1), 1-14.
Moberg, D. P., & Finch, A. J. (2008). Recovery high schools: A descriptive study of school programs and students. Journal of Groups in Addiction & Recovery, 2, 128–161.
Nadir, U., & Aktan, M.C. (2015). Okul sosyal hizmeti ve okul sosyal hizmet uzmanının rollerine ilişkin bir tartışma: Kurgusal bir vaka sunumu. Sağlık ve Toplum, 25(3), 78-88.
Nadir, U. (2014). Sosyal hizmet uzmanının rolleri çerçevesinde okul sosyal hizmeti ve ekip çalışması. G. Polat (Eds.), Okul sosyal hizmeti özel sayısı İçinde (s. 53-59). Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını.
Openshaw, L. (2008). Social work in schools: Principles and practice. Guilford Press.
Ögel, K. (2005). Madde kullanım bozuklukları epidemiyolojisi. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci, 1(47), 61-64.
Ögel, K. (2006). Madde bağımlılarına yaklaşım ve tedavi. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
Ögel, K. (2014). Sigara, alkol ve madde bağımlılığı tedavi programı (SAMBA): Uygulayıcılar için kaynak kitapçık. İstanbul: Yeniden Yayınları.
Ögel, K., Taner, S., Yılmazçetin Eke, C., & Erol, B. (2004). Madde bağımlılığını önlemede öğretmen ve ebeveyn eğitimlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 213-221.
Özbesler, C., & Duyan, V. (2009). Okul ortamlarında sosyal hizmet. Eğitim ve Bilim, 34(154), 17- 25.
Özkan, Y., & Selcik, O. (2016). Klinik çalışmadan sosyal politikaya: Okul sosyal hizmet uzmanlarının rolleri ve sorumlulukları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46), 431-437.
Özkan, Y., & Kılıç, E. (2014). Çocuk ve aile odaklı sorunların çözümünde okul sosyal hizmet uzmanlarının önemi: Uzmanların çocuk ve ailelerle çalışmada sahip oldukları beceriler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 397-412.
Polat, G. (2014). Madde bağımlılığı tedavisinde sosyal hizmet mesleği. Okmeydanı Tıp Dergisi, 30(2), 143-148.
Steiker, L. H. (2015). Youth and substance use: Prevention, intervention and recovery. New York: Oxford University Press.
The Stacie Mathewson Foundation. (2013). Market study for recovery high schools. Reno, Nevada: Start Interaction Inc.
Tomanbay, İ. (2015). Eroinden bonzaiye madde bağımlılığı ve sosyal çalışma-El kitabı. Ankara: SABEV.
Türkeri, S. (2014). Çocukların okul ortamlarında korunması: Okul sosyal hizmeti açısından bir değerlendirme. In G. Polat (Eds.), Okul sosyal hizmeti özel sayısı (s. 60-70). Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2016). ‘‘Güvenlik Birimine Gelen veya Getirilen Çocuklar, 2015’’, Erişim tarihi: 12 Şubat 2017, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21544.
United Nations Office on Drugs and Crime. (2016). World drug report 2016. New York: United Nations Publication.