HATİCE EROL, ABDULLAH ÖZDEMİR, ELİF MERYEM YURDAKUL

Türkiye'de işsizliğin yol açtığı olumsuz sonuçların giderilmesinde 4447 sayılı işsizlik sigortası kanununun işlevi

Sosyal güvenlik sistemlerinin temel amacı, insanların geleceklerini çeşitli risklere karşı teminat altına alarak birey ve ailesine güven duygusu vermek, onları gelecek endişesinden kurtarmaktır. Bireylerin yaşamları boyunca karşı laşabilecekleri risklerden birisi de işsizliktir. İşsizlik, toplumlar için gerek ekonomik gerekse toplumsal barışın sağlanmasını engelleyici bir sorun kaynağıdır. Bu nedenle işsizlikle mücadele çok büyük önem taşımaktadır. İşsizlikle mücadele genelde, işsizliğin nedenlerini giderici ve yarattığı olumsuz sonuçları giderici olmak üzere iki şekilde gerçekleştirilmektedir. Bu iki yöntem birbirinin alternatifi değil birbirinin tamamlayıcısı olarak düşünülmelidir. İşsizlik sigortası, işsizliğin ortaya çıkardığı ekonomik ve sosyal sorunları hafişetmeyi amaçlayan sosyal politika aracıdır. Türkiye’de ilk defa 1959 yılında başlanan işsizlik sigortası çalışmaları, 1999 yılında çıkarılan 4447 sayı- lı yasa ile sonuçlandırılmıştır. Bu çalışmada söz konusu İşsizlik Sigortası Kanunu genel hatlarıyla ortaya konmaya çalışılarak, Kanunun yürürlüğ e girmesinden bugüne kadar Türkiye’deki işsizlik sigortası uygulamasının gelişimi ve bu sistemde yaşanan temel sorunlar üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Ayrıca 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun işsizliğin yol açtığı olumsuzlukları gidermesindeki işlevi üzerinde ayrıntılı olarak durulmuştur.

The function of the 4447 no. unemployment insurance law in erasing the adverse consequences of unemployment in Turkey

The main purpose of social security systems is to give the individual and his family a sense of security and spare them worries about future by guaranteeing their future against various risks. One of the risks that individuals may encounter during their life is unemployment. Unemployment is a source of problems that prevents both economic and societal peace. Therefore, struggling unemployment is of vital importance. Struggling unemployment is generally realized in two ways by eliminating either the causes of unemployment or the negative consequences of it. These two methods should not bethought of as alternatives but complementary to each other. Unemployment insurance is a social policy instrument that aims to alleviate economic and social problems caused by unemployment. The studies that started in 1959 in Turkey resulted in the 4447 no. Law in 1999. In this study, the Unemployment Insurance Law is presented under a general framework and the development of practice of the unemployment law since the it was put into effect and the problems experienced in the system are analyzed. Additionally, the function of the 4447 no. Unemployment Insurance Law in erasing the adverse consequences of unemployment is given in detail.

___

4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu (1999). Kabul Tarihi. 25.08.1999. Resmi Gazete Yayım Tarihi: 08.09.1999. Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 23810. Ankara
Abbasgil, C. (1994). İş Hukukunda Bütün Yönleriyle Kıdem Tazminatı ve Uygulaması. 1. Basım. İstanbul: Yasa Yayınları
Aktürk, B. (2008). İşsizlik Sigortasına Karşı laştırmalı Bir Yaklaşım: Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya
Akyiğit, E. (2008). 4857 Sayılı İş Kanunu fierhi. Ankara: Seçkin Yayıncılık
Andaç, F. (1999). İşsizlik Sigortası. Yayın No: 33. Ankara: Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) Yayınları
Başterzi, S. (1996). İşsizlik Sigortası. No:509, Ankara: A.Ü. Hukuk Fakültesi Yayı nları
Benli, A. (2006). 4447 Sayılı Kanuna Göre İşsizlik Ödeneğine Hak Kazanma Koşulları. Prof. Dr. Turan Yazgan’a Armağan. 10 Nisan 2010 tarihinde http://iibf.kocaeli. edu.tr/ceko/armaganlar/turanyazgan/ 11.pdf adresinden erişildi
Berkel, R. V. (2000). Activation Programmes as an Alternative?. The TSER Project Inclusion Through Participation. UWWCLUS Workshop, Brussels
Centel, T. (1998). İşsizlik Sigortası Kanun Tasarısı Üzerine Görüşler. Mercek. Yıl:3. s:9. Ocak, 29-38
Çetin, S. (2007). Türkiye’de Uygulanan İşsizlik Sigortası’nın Fon Yönetimi. Marmara Üniversitesi. Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü. Sigortacılık Ana Bilim Dalı. Yayı nlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
Demir, F. (2003). Yargıtay Kararları Işı ğında İş Hukuku ve Uygulaması. 3. Baskı, İzmir: Birleşik Matbaa
DPT (2009). 2008 Yılı Katılım Öncesi Ekonomik Program. DPT Yayınları. Ankara. 03 Nisan 2010 tarihinde http://www. dpt.gov.tr/DPT.portal adresinden erişildi Ekin, N. (1994). İşsizlik Sigortası (Teorik Boyutları ve Dünya Uygulamaları). Ankara: Kamu-İş Yayınları
Ekin, N. (2003). Türkiye’de Katlanan İşsizlik; ‘Yapısal-Geleneksel Yoksullar ve Konjunkturel Modern İşsizler. Sosyal Siyaset Konferansları. İstanbul: İ.Ü.İktisat Fakültesi Yayınları
Erol, H. (2005). Türkiye’de Sosyal Güvenli ğin Finansmanı Sorunu ve Çözüm Önerileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir
Erol, H. ve Bostan A.. (2009). Küreselleşme ve İşgücü Piyasalarında Dönüşüm. (içinde) Küreselleşme. 173-199. Edit: Abdullah ÖZDEMİR ve Mümin ESER. Bursa: Ezgi Kitabevi
Ersel, B. (1999). Türkiye’de İşsizlik ve İşsizlik Sigortası. İstanbul: Dilek Ofset
Eser, B, Y, Terzi, H. (2008). Türkiye’de İşsizlik Sorunu ve Avrupa İstihdam Stratejisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Sayı:30. Ocak-Haziran, 229-250
Gençler, A. (2002). Türkiye’de İşsizlik Sigortası Uygulaması. Çimento İşveren Dergisi. Mayıs. 03.02.1010 tarihinde http://www.ceis.org.tr/dergiDocs/makale115. pdf adresinden erişildi
ILO (2000). Income Security and Social Protection in a Changing World. World Labour Report 2000, Geneva: International Labour Office
ILO (2010). Global Employment Trends. World Labour Report 2000. International Labour Office, Geneva, 26 January 2010. 10 Mart 2010 tarihinde http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/ ed_emp/emp_elm/trends/documents/ publication/wcms_ 120471.pdf adresinden erişildi
Kapar, R. (2006). Aktif İşgücü Piyasası Politikaları. Prof. Dr. Toker Dereli’ye Arma ğan. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. c.55, 341-371
Koray, M. (2008). Sosyal Politika. 3. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları
Özşuca, fi. T. (1997). İşsizlik Sigortası ve İşsizlik. Türk-İş Yıllığı 1997. 1990'ların Bilançosu (Değerlendirme Yazıları) Cilt 2, Türkiye İşçi Sendikaları Konfedarasyonu. Türk-İş Araştırma Merkezi. Ankara. 131-148
Özşuca, Ş.T. (1998). İşsizlik ve Emek Piyasası. Ankara: İmaj Yayınevi
Pirler, B. (2000). İşsizlik Sigortası Yürürlü ğe Girerken. İşveren Dergisi, C:XXVIII, S:8, Mayıs, 15.02.2010 tarihinde http://www.tisk.org.tr/isveren_sayfa. asp?yazi_id=85&id=6 adresinden erişildi
Raymond, T. (2009). Executive Summary, The Financial and Economic Crisis: A Decent Work Response?. Geneva: International Labour Organization
Serter, N. (1994). Sosyal Devlet. No:3697. İstanbul: İ.Ü. Yayınları
Sinfield, A. (1997). İşsizlik Yardımını Suçlama: Aktif ve Pasif Programlar Arasında Ayrım Yapmanın Bedelleri. (içinde) Avrupa’da Sosyal Koruma Değişim ve Sorunlar. Edit: Alessandra BOSCO-Martin HUTSEBAUT. Türk Harp-İş Sendikası Yayınları. Ankara, 259-288
Standing, G. (1991). Structural Adjustment and Labour Market Policies: Towards So cial Adjustment, Towards Social Adjustment Labour Market Issues in Structural Adjustment, (içinde) Edit:G. STANDINGV. TOKMAN. Geneva: International Labour Office, 5-52
Standing, G. (1999). Global Labour Şexibility. Seeking Distributive Justice. London: Macmillan Prees
Şakar, M. (1999). 4447 Sayılı Kanunla Yapı lan Bir Sosyal Güvenlik Reformu Değildir. Kasım. Ankara: Basisen
Talas, C. (1979). Sosyal Ekonomi. İstanbul: Sevinç Matbaası
TİSK (2001). İşsizlik Sigortası Konusunda Görüş ve Öneriler. No:7. Ankara: İnceleme Yayınları
Törüner, M. (1991). İşsizlik Sigortası. Frederich Ebert Vakfı. İstanbul: Ekonomi ve Toplum Yayınları
Tuna, Y. (1995). İşsizlik Sigortasının Yapı sı. Sosyal ve Ekonomik Etkileri. DPT Uzmanlı k Tezi. Yayın No:2372. Ankara
Tuncay, A. C. ve Ekmekçi, Ö. (2005). Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım
TÜİK, (2010). Hane Halkı İşgücü Anketleri. 04.02.2010 tarihinde http://www.tuik. gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=25&ust_id=8 adresinden erişildi
Türkiye İş Kurumu (İfiKUR) (2010). İşsizlik Sigortası Bülteni. Mayıs. 02.07.2010 tarihinde http://statik.iskur.gov.tr/tr/iobe/iobe. aspx?folder=iobe/s/2010&file=iobe/ s/2010/may%c4%b1s.pdf adresinden erişildi
Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) (2010). İşsizlik Sigortası Fonu Aylık Basın Bülteni. Temmuz. 03.08.2010 tarihinde http://statik.iskur.gov.tr/tr/iobe/iobe/% C4%B0%C5%9Fsizlik%20Sigortas% C4%B1%20B%C3%BClteni.pdf adresinden erişildi
Ülker, K. (2001). Türkiye’de İşsizlik Sigortası Uygulamasının Muhtemel Ekonomik Etkileri. Anadolu Üniversitesi. SBE. Yayı nlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir
Yazgan, T. (1992). İktisatçılar İçin Sosyal Güvenlik Ders Notları. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları
Zaim, S. (1986). Çalışma Ekonomisi. İstanbul: Filiz Kitabevi