Türkiye'de fiyat istikrarının gözlenemeyen bileşenler modeli ile incelenmesi:1997:01-2009:12

Türkiye’de Şiyat istikrarının sağlanması ekonomi gündeminin genellikle ilk sıralarını işgal etmiş, bu amaçla Şarklı dönemlerde Şarklı ekonomi politikaları uygulanmıştır. Enşasyon oranlarında 2003 yılından bu yana bir düşüş gözlenmiştir. Gözlenen bu düşüş kalıcı olacak mıdır? Bu düşüşte uygulanan enşasyon hedeşemesi politikası nın rolü nedir? Türkiye’de Şiyat istikrarı sağlanmış mıdır? Çalışmada bu sorulara cevap aranmıştır. Bu amaçla 1997-2009 dönemine ilişkin aylık enşasyon oranları durağan olmayan trend ve durağan devresel hareket bileşenine Clark (1987) taraŞından tanımlanan gözlenemeyen bileşenler modeli ile ayrıştırılmıştır. Analizler sonucunda 1997-2009 döneminde enşasyon oranlarındaki devresel hareket bileşeninin enşasyon serisindeki değişimler üzerinde trend bileşenine göre daha baskın olduğunu ortaya çıkarmıştır. Benzer sonuçlar 1997-2001 ve 2002-2009 olarak belirlenen alt dönemler için de elde edilmiştir. Bu sonuçlara göre, Türkiye’de 1997-2009 döneminde enşasyon oranları üzerinde genel konjonktür daha belirleyicidir ve bu da enşasyon serisinin iç ve dış şoklardan etkilenme kapasitesinin hala yüksek olduğunu göstermektedir. Elde edilen bulgular birlikte değerlendirildiğ inde, Şiyat istikrarının tam olarak sağlanamamış olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, fiyatlar, kararlılık

An analysis of price stability in Turkey using unobserved components model: 1997:01-2009:12

Sustaining price stability has usually been one of the most important problems of the economic agenda in Turkey. For this purpose, policy authorities have implemented a variety of economic policies at different periods to establish price stability. Since 2003, a significant decrease in inflation rates has been observed. Will this decline be permanent? What is the role of inflation targeting policy in this pattern? Has price stability been established in the Turkish economy? This study investigates the answers of these questions. To this end, monthly inflation rates for the period of 1997:1-2009:12 were decomposed into their non-stationary trend and stationary cyclical components by using unobserved component models defined by Clark (1987). Empirical results indicated that changes in cyclical component of inflation series were more dominant over changes in inflation rates compared to its trend component. These results are similar for the sub-periods; i.e. 1997-2001 and 2002-2009. The findings of this paper suggest that inflation rates are essentially determined by conjuncture over the period 1997-2009, implying that the capacity of inflation series being affected by internal and external shocks is still high. On the basis of these results, it can be inferred that price stability in Turkey has not completely been established.

Keywords:

Turkey, prices, stability,

PDF

___

Akçay, O. C., C. E. Alper ve S. Özmucur (1997). Budget Deficit, Money Supply and Inşation: Evidence From Low and High Frequency Data for Turkey. Boğaziçi University SBE Discussion Papers. No. 97-10
Baççı, E. (28 Mayıs 2009). Fiyat İstikrarı. Makale İstanbul’da düzenlenen 2. KPMG Türkiye Finansal Risk Yönetimi Konferansı’ nda sunuldu. 26.03.2010 tarihinde http://www.tcmb. gov.tr/yeni/iletisimgm/ ErdemBasci_KPMG.pdf adresinden erişildi.
Balcılar, M. (2004). Persistence in Inflation: Does Aggregation Cause Long Memory?, Working Paper Series. 19.01.2009 tarihinde http://papers.ssrn.com/sol3/papers. cfm?abstract_id=1144016 adresinden erişildi.
Baxter, M. ve King, R. G. (1999). Measuring Business Cycles Approximate Band- Pass Filters Şor Economic Time Series. Review oF Economics and Statistics. 81(4), 50 60
Beveridge, S. ve Nelson, C. R. (1981). A New Approach to Decomposition oF Economic Time Series into Permanent and Transitory Components with Particular Attention to Measurement of the Business Cycle. Journal of Monetary Economics. 7, 151-174
Burns A. Ş. ve Mitchell, W. C. (1946). Measuring Business Cycles. New York: NBER
Civcir, İ. ve Akçağlayan, A. (2010). Inflation Targeting Regime and Exchange Rate: Does it Matter? Evidence From Turkey. Ankara Ünivesitesi, SBF, İktisat Bölüm Seminerleri. 17 Mart 2010. Ankara (Journal of Policy Modeling dergisinde basım aşaması nda)
Cizre-Sakallıoğlu, U. ve Yeldan, E. (1999). “Dynamics of Macroeconomics Disequilibrium and Inflation in Turkey: The State, Politics, and the Markets under a Globalized Developing Economy”. Ankara: Bilkent University. 20.01.2009 tarihinde www.econturk.org/yeldan5.pdf adresinden erişildi.
Clark, P. K. (1987). The Cyclical Component of U. S. Economic Activity. The Quarterly Journal of Economics. (November): 797-814
Çolak, Ö.F., Ardor, H. N. ve Tunçay, C. M. (2001). Finansal Kriz ve Bankalar:Türkiye’de 2000 ve 2001 Krizleri Örneği. Yeni Türkiye Dergisi. 7(41)
de Jong, P. (1989). Smoothing and Interpolation with the State-Space Models. Journal of American Statistical Association. 85, 1085-1088
Durbin, J. ve Koopman, S. J. (2001). Time Series Analysis by State-Space Methods. Oxflord: Oxflord University Press.
Erlat, H. (2003). “Long Memory in Turkish Inflation Rates.” In Inşation and Disinşation in Turkey, In A. Kibritcioglu, L. Rittenberg, ve F. Selcuk (Eds.), Inşation and Disinflation in Turkey. Aldershot: Ashgate.
Ersel, H. ve Özatay, F. (2007). Fiscal Dominance and Inflation Targeting: Lessons From Turkey. 04.05.2009 tarihinde http://Fatih.ozatay.etu.edu.tr/ersel_ozatay. pdf adresinden erişildi.
Harvey, A. C. (1989). Forecasting, Structural Time Series Models and the Kalman Filter. London: Cambridge University Press
Hassler, J., Lundvik, T., Peterson, T. ve P. Soderlind (1994). The Swedish Business Cycle: Stylized Facts over 130 Years Measuring and Interpreting Business Cycles, In V. Bergstorm ve A. Vredin (Eds.). Measuring and Interpreting Business Cycles. Oxford: Clarendon Press
Hodrick, R. J. ve Prescott, E. C. (1997). Post-war U.S. Business Cycles: An Empirical Investigation. Journal of Money, Credit, and Banking. 29(1), 1-16
Kalman, R. E. (1960). A New Approach to Linear Filtering and Prediction Theory. Journal of Basic Engineering, Transactions ASME, Series D, 82, 35-45
Kara, H. (2008). Turkish Experience with Implicit Inflation Targeting. Central Bank Review. 1, 1-16
Kibritçioğlu, A. ve Kibritçioğlu, B. (1999). The Inflationary Effects of Oil and Oil-Pruduct Price Increases in Turkey. Ankara: Undersecretariat of the Treasury, EAGM AİD No. 21
Metin, K. (1995). An Integrated Analysis of Turkish Inşation. Oxford Bulletin of Economics and Statistics. 54(7), 513-531
Mitchell, W. C. ve Burns, A. Ş. (1938). Statistical Indicators of Cyclical Revivals, In G. H. Moore (Ed.) Business Cycle Indicators. Princeton: Princeton University Press
Mitchell, W. C. (1927). Business Cycles: The Problem and Its Setting, New York: National Bureau of Economic Research (NBER)
Nelson C, ve Plosser, C. (1982). Trends and Random Walks in Macroeconomics Time Series: Some Evidence and Implications. Journal of Monetary Economics. 10, 139 162
Neyaptı, B. ve Kaya, N. (2000). Inflation and Inşation Uncertainty in Turkey: Evidence From Past Two Decades. 16.01.2009 tarihinde mimeo,www.bilkent. edu.tr/~neyapti/shortstudies/resubmit2001. doc adresinden erişildi.
Öniş, Z. ve Özmucur, S. (1990). Exchange Rate Inflation and Money Supply in Turkey: Testing the Vicious Circle Hypothesis. Journal of Development Economics. 32(1), 133-154
Rush, M., Li, Y., ve Zhu, L. (1997). Filtering Methodology and Fit in Dynamic Business Cycle Models. (University of Şorida Working Paper)
Şahin, A. ve Çetinkaya, M. (2009). Zaman Ortamında Sektörel Enşasyon Direnci Hesaplaması: Türkiye Örneği. Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar. 46(537), 23-38
Şahinöz, S. ve Saraçoğlu, B. (2008a). Investigating Inşation Persistency in Turkey. Yapı Kredi Economic Review. 19(2), 3-14
Şahinöz, S. ve Saraçoğlu, B. (2008b). Price Setting Behavior in Turkish Industries: Evidence from Survey Data. The Developing Economies. XLVI(4), 363-385
Telatar, E. ve Telatar, Ş. (2001). Türkiye'de Enflasyon-Tahmin Hedeflemesi: Sabit ve Değişken Katsayılı Markov-Değişimli Varyans Modellerinin Performans Karşılaştırması. İktisat, İşletme ve Şinans. 16(189), 76-91
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2008). Enflasyon Raporu (2008-III)
25.01.2010 tarihinde www.tcmb.gov.tr/research/ parapol/enf-temmuz2008.pdf adresinden erişildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2010). Enflasyon Raporu (2010-I)
25.03.2010 tarihinde www.tcmb.gov.tr/research/ parapol/enf-ocak2010.pdf adresinden erişildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (2008). İstatistik Göstergeler: 1923-2007, Yayın No. 3206, Ankara: TÜİK Matbaası
Yeldan, E. (1993). Conşicting Interests and Structural Inşation: Turkey, 1980-90, The Pakistan Development Review. 32(3), 303 327
Yılmazkuday, H. (2009). Inşation Targeting and Infation Convergence within Turkey. 04.05.2009 tarihinde http://papers. ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract id=1021281 adresinden erişildi.