Sağlık çalışanlarının yıldırma (mobbing) davranışlarıyla karşılaşma düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi: Bolu ili örneği

Bu çalışmada sağlık personelinin yıldırmaya maruz kalma düzeylerini etkileyen faktörleri belirlemek amaçlanmıştır. Çalışma Bolu il merkezinde faaliyette bulunan dört hastanede çalışan sağlık personeli üzerinde gerçekleştirilmiştir. Örneklem seçilmeyerek tüm sağlık çalışanlarına ulaşılmaya çalışılmış ve dağıtılan 810 anketten 514'ü (%63,5) geri dönmüştür. Çalışma sonucunda; sağlık çalışanlannm %70,4'ünün çeşitli yıldırma davranışlanna maruz kaldıkları bulunmuştur. Yapılan değerlendirmelerde üniversite hastanesinde çalışanlar arasında yıldırmaya maruz kalma durumunun daha fazla olduğu (%77,4), bunu %67,8 ile Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanede çalışanlann ve %66 ile özel hastanede çalışanlann izlediği, ayrıca mesleklere göre yapılan değerlendirmelerde ise hemşirelerin %77,3'ünün, hekimlerin %68,4'ünün ve diğer sağlık mesleklerinin %64,4'ünün yıldırma mağdurları olduğu bulunmuştur.

Investigation the factors affecting the level of health employees’ exposure to mobbing behaviour: A study in Bolu

The aim of this study is to determine the factors affecting the level of mobbing which the health care employees exposed to. Study was carried out in four hospitals in Bolu. All health professionals was tried to reach and 514 (63,5%) of 810 distributed questionnaires was returned. As a result, it was found that 70,4% of health workers exposed to a variety of mobbing behaviors. Also, health professionals working at the university hospital exposed to more mob1, bing behaviors (77,4%), and this ratio in the hospital under the Ministry of Health and in private hospitals were 67,8% and 66%, respectively. In addition, it was found that 77,3% of the nurses, 68,4% of the physicians and 64,4% other health professionals have been victim of mobbing in their workplaces.

PDF

___

Aksoy, F. (2008). Psikolojik Şiddetin Sağlık Çalışanları Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Atawneh, F.A., Zahid, M.A., Al Sahlawi, K.S., Shahid, AA„ Al-Farrah, M.H. (2003). Violence Against Nurses in Hospitals: Prevalence and Effects. Br J Nurs. 12, 102-107.
Ayrancı, Ü., Yenilmez, Ç., Günay, Y., Kap-tanoğlu, C. (2002). Çeşitli Sağlık Kurumlarında ve Sağlık Meslek Gruplarında Şiddete Uğrama Sıklığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 3, 147-154.
Bağ, B. (2004). Hemşirelikte Şiddet Görünümleri. İstanbul: Aktif Yayınevi.
Bilgel, N., Aytaç, S., Bayram, N. (2006). Bullying in Turkish white-collar workers. Occup Med (Lond). 56(4), 226-31.
Chen, W.C., Hwu, H.G., Kung, S.M., Chiu, HJ, Wang, J.D. (2008). Prevelance and Determinants of Workplace Violence of Health Care Workers in a Psychiatric Hospital in Taiwan. J Occup Health. 50, 288-f 293.
Cox, H.C. (1987). Verbal Abuse in Nur-|Slng: Report of a Study. Nursing Management. 18, 47-50.
Çelik Y., Çelik, S. (2007). Sexual Harassment Against Nurses in Turkey: Prevalence, Sources, Effects, and Coping Methods. Journal of Nursing Scholarship. 392(2), 200-206.
Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing, İş Yerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri. Timaş Yayınları. Psikoloji Dizisi. İstanbul: Sistem Matbaacılık.
Çöl, S. (2008). İşyerinde Psikolojik Şiddet. Çalışma ve Toplum Dergisi. 4, 107-134.
Daugherty, S.R., Baldwin, D.C., Rowley, B.D. (1998). Learning, Satisfaction, and Mistreatment During Medical Internship. JAMA. 279, 1194-1199.
Davenport, N. Z., Schwartz, R. D., Elliott, G. P. (2003). Mobbing, Emotional Abuse in the American Workplace. [Çev: O.C. Oner-toy]. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Di Martino, V. (2002). Workplace Violence in the Health Sector Country Case Studies Brazil, Bulgaria, Lebanon, Portugal, South Africa, Thailand, Plus an Additional Australian Study: Synthesis Report. Geneva: ILO/ICN/WHO/PSI Joint Programme on workplace violence in health sector.
Diaz, A.L., McMillin, J.D. (1991). A Definition and Description of Nurse Abuse. Western Journal of Nursing Research. 13, 97-109.
Dilman, T. (2007). Özel Hastanelerde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Tacize Maruz Kalma Durumlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Edwards, S.L., O'Connell, C.F. (2007). Exploring Bullying: Implications for Nurse Educators. Nurse Education in Practice. (7), 26-35.
Einarsen, S., Skogdstad, A. (1996). Bullying at Work: Epidemiological Findings in Public and Private Organizations. European Journal of Work and Organizational Psychology. 5(2), 185-201.
Einarsen, S., Matthiesen, S., Skogstad, A. (1998). Bullying at Work: Bullying, Burnout and Well-being Among Assistant Nurses. Journal of Occupational Health Safety. 14, 563-568.
El Gilany, A., El-Wehady, A., Amr, M. (2010). Violence Against Primary Health Care Workers in Al-Hassa, Suudi Arabia. Journal of Interpers Violence. 25(4), 716-734.
Erkol, H., Gökdoğan, M., Erkol, Z., Boz, B. (2007). Aggression and Violence Towards Health Care Providers- A Problem in Turkey? Journal of Forensic and Legal Medicine. 14, 423-428.
Eser, G. (2007). Etik İklim ve Yöneticiye Güvenin Örgütsel Bağlılığa Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Farrell, G.A., Bobrowski, C., Bobrowski, P. (2006). Scoping Workplace Agression in Nursing: Findings from an Australian Study. Journal of Advanced Nursing. 55(6), 778-787.
Ferrinho, P., Biscaia, A., Fronteira, I., Cra-veiro, I., Antunes, A.R., Conceiçao, C., Flores, I., Santos, O. (2003). Patterns of Perceptions of Workplace Violence in the Portuguese Health Care Sector. Human Resources for Health. 1, 1-11.
Field, T. (2004). Bullying in a Public Sector Organisation Being Privatised. http://www.bullyonline.org/personal.htm: Erişim: 22.12.2009.
Ghasemi, M., Rezaee, M., Jafari, N.J., Ash-tiani, A.F., Izadi, M., Ranjbar, R. (2009). Physical Violence against Nurses in Hospital. International Journal of Occupational Hygiene. 1, 43-47.
Gökçe, T.A. (2006). İşyerinde Yıldırma: Özel ve Resmi İlköğretim Okulu Öğretmen ve Yöneticileri Üzerinde Yapılan Bir Araştırma. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi,Ankara.
Gökçe, T., Dündar, C. (2008). Samsun Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde Çalışan Hekim ve Hemşirelerde Şiddete Maruziyel Sıklığı ve Kaygı Düzeylerine Etkisi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 15(1)1 25-28.
Hegney, D., Plank, A., Parker, V. (2003)1 Workplace Violence in Nursing in Queensland, Australia: a Self-reported Study. Int J Nurs Pract. 9, 261-8.
Hegney, D., Eley, R., Plank, A., Buikstra, E., Parker, V. (2006). Workplace Violence in Queensland, Australia: The Results of a Comprative Study. International Journal of Nursing Practice. (12), 220-231.
Hirigoyen, M.(1998). Manevi Taciz Günümüzde Sapkın Şiddet. Çev. Heval Bucak, İstanbul: Güncel Yayıncılık.
Hubert, A.B., Veldhoven, M. (2001). Risk Factors for Undesirable Behaviour and Mobbing. European Journal of Work and Organizational Psychology. 10(4), 415-424.
ILO/ICN/WHO/PSI (2002). Framework Guidelines for Addressing Workplace Violence in the Health Sector. Geneva: ILO/ICN/WHO/PSI Joint Programme on Workplace Violence in Health Sector.
Karacaoğlu, K., Reyhanoğlu, M. (2006). İşyerinde Yıldırma: KKTC'deki Sağlık Sektöründe Çalışanlara Yönelik bir Araştırma. 14. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı. 171-179.
Khorshid, L., Akın, E. (2006). Hemşirelikte Meslektaş Şiddeti. Hastane Yönetimi Dergisi. Temmuz, 14-18.
Kowalczuk, J.B., Krajewska-Kulak, K, Si-erakowska, M., Lewko, J., Klimaszewska, K. (2007). Exposure The Doctors to Aggression in The Workplace. Advances in Medical Sciences. 32(1), 89-92.
Kwok, R.P.W., Law, Y.K., Li, K.E., Ng, Y.C., Cheung, M.H., Fung, V.K.P., Kwok, K.T.T., Tong, J.M.K., Yen, P.F., Leung, W.C. (2006). Prevalence of Workplace Violence Against Nurses in Hong Kong. Hong Kong Med J. 12, 6-9.
Leymann, H. (1996). The Content and De-velopement of Mobbing at Work. European Jounal of Work and Organizational Psychology. 5 (2), 165-184.
Liefogghe, A. (2004). Bullying at Work: An Introduction to The Symposium. British Journal of Counselling. 32(3), 265-267.
Lin, Y.H., Liu, H.E. (2005). The Impact of Workplace Violence on Nurses in South Taiwan. Int J Nurs Stud. 42, 773-778.
May, D.D., Grubbs, L.M. (2002). The Extent, Nature, and Precipitating Factors of Nurse Assault Among three Groups of Registered Nurses in a Regional Medical Center. J Emergency Nursing. 28, 11-17.
Mayhew, C., Chappell, D. (2001). Occupational Violence Types, Reporting Patterns and Variations Between Health Sectors. Taskforce on the Prevention and Management of Violence in the Workplace, Discussion Paper No. 1. University of NSW, Kensington.
Mintzberg, H. (1983). Structure in Fives: Designing Effective Organizations. Engle-wood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall. International, Inc.
Moüamahmutoğlu, H. (2005). îş Hukuku. 2. Bası, Ankara.
Niedl, K. (1996). Mobbing and Wellbeing. European Journal Work Organisational Psychology. (5), 239-249.
Q'Connel P.J., Calvert, E., Watson, D.(2007). Bullying in the Workplace: Survey Reports. Dublin: Department of Enterprise, Trade and Employment.
Official Journal of the European Union (2006). Directive 2006/54/EC of The European Parliament and of The Council of 5 July 2006, L 204/23.
GSHA (Occupational Safety and Health Administration) Report 3148 (1996). Guidelines for Preventing Workplace Violence for Health Care and Social Service Workers. Washington, DC: US Department of Labor.
Özdevecioğlu, M. (2003). Organizasyonlarda Saldırgan Davranışlar ve Bireyler Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi ÎÎBF Dergisi. XXII (1), 121-150.
Özler, E.D., Atalay, G.C, Şahin, M.D.(2008). Mobbingin Örgütsel Bağlılığa Etkisini Ölçmeye Yönelik Bir Araştırma. Dum-lupmar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22, 37-60.
Öztürk, H., Sökmen, S., Yılmaz, F., Çilingir, D. (2008). Measuring Mobbing Expe-rinces of Academic Nurses: Development of a Mobbing Scale. Journal of American Academy of Nurse Practitioners. 20, 435-442.
Palaz, S., Özkan, S., Sarı, N., Göze, F., Şahin, N., Akkurt, Ö. (2008). îş Yerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Bandırma Örneği. îş} Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 10(4), 41-58.
Pranjic, N., Males-Bilic, L., Beganlic, A., Mustajbegovic, J. (2006). Mobbing, Stress, and Work Ability Index among Physicians in Bosnia and Herzegovina: Survey Study. Croat Med J. 47,750-8.
Privitera, M., Weisman, R., Cerulli, C., Tu, X., Groman, A. (2005). Violence Toward Mental Health Staff and Safety in the Work Environment. Occup Med. (55), 480-486.
Quine, L. (2001). Workplace Bullying in Nurses. Journal of Health Psychology. 6(1), 73-84.
Quine, L. (2002). Workplace Bullying in Junior Doctors: Questionnaire Survey. British Medical Journal. 324, 878-879.
Rutherford, A., Rissel, C. (2004). A Survey of Workplace Bullying in a Health Sector Organisation. Australian Health Review. 28, 65-72.
Schuster, B. (1996). Rejection, Exclusion, and Harassment at Work and in Schools. European Psychologist. 1(4), 293-317.
Solakoğlu, I. (2007). İşletmelerde Mobbingin Örgütsel Kültüre Etkisi ve Bir Sağlık Kuruluşunda Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupmar Üniversitesi, Kütahya.
Taş, F., Çevik, Ü. (2006). Konya İlindeki Pediatri Hemşirelerinin Şiddete Maruz Kalma Durumları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 9(3), 62-68.
Tınaz, P. (2006). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). İstanbul: Beta Basım Yayım.
Tutar, H. (2004). İş Yerinde Psikolojik Şiddet. Ankara: Barış Yayınevi.
Uzun, O., Bağ, B., Özer, N. (2001). Impacts on Nurses of Verbal Abuse in the Workplace. Journal of Nursing School of Atatürk University. 4, 41^7.
Uzun, O. (2003). Perceptions and Experiences of Nurses in Turkey About Verbal Abuse in Clinical Settings. J Nurs Scholarship. 35, 81-85.
Wells, J., Bowers, L. (2002). How Prevalent is Violence Towards Nurses Working in General Hospitals in the UK?. J Adv Nurs. 39, 230-40.
Yavuz, H. (2007). Çalışanlarda Mobbing (Psikolojik Şiddet) Algısını Etkileyen Faktörler: SDÜ Tıp Fakültesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, İsparta.
Yıldırım, A., Yıldırım, D. (2007). Mobbing m The Workplace by Peers and Managers: Mobbing Experienced by Nurses Working in Healthcare Facilities In Turkey and Its Effect on Nurses. Journal of Clinical Nursing. August, 1444-1453.
Yıldırım,D., Yıldırım, A.,Timuçin, A.(2007).Mobbing Behaviors Encountered by Nurse Teaching Staff. Nursing Ethics. 14(4), 447-463.
Yıldız, S.(2007). İşyerinde İstismar Davranışlarının Psiko-Sosyal Boyutu ve Bir Uygulama. Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi, Bursa.
Yıldız, S., Kılkış, İ. (2010). Psikolojik Taciz Olgusuna 4857 Sayılı İş Kanunu Açısından Bir Bakış. Çalışma İlişkileri Dergisi. 1(1), 71-93.
Yılmaz, A., Özler, D.E., Mercan, N.(2008).Mobbing ve Örgüt İklimi İle İlişkisine Yönelik Ampirik Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 7(26), 334-357.
Zapf, D., Einarsen, S. (2001). Bullying in The Workplace: Recent Trends in Research and Practice-an Introduction. European Journal of Work and Organizational Psychology. 10(4), 369-373.
http://www.mobbingturkive.net/net/in-dex.php?Option=com.content&task=vi-ew&id=81 &Hemid=58: Erişim: 5 Ağustos 2007).
http://www.resmigazete.gov.tr/eski-ler/2011/02/20110204-1 .htm: Erişim: 15 Nisan 2011).