İşyerinde ayrımcılık:Kavramsal bir inceleme

Bu çalışmanın temel amacı, iş hayatında çalışanlara yönelik uygulanan ayrımcılık sebeplerini ve sonuçlarını kavramsal olarak incelemektir. Bu bağlamda çalışmada öncelikle ayrımcılık kavramı ayrıntılı olarak irdelenmiştir. Daha sonra günümüz örgütlerinde çalışanların maraz kaldıkları ayrımcılık türleri sebepleriyle birlikte ele alınmıştır. Çalışmada ayrımcılık kavramı negatif ayrımcılık anlamı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Makalede ayrımcılığın boyutları; psikolojik yıldırma, örgütsel bilgiden yoksun bırakma, örgütsel adaletsizlik, cam tavan etkisi, yaş, cinsiyet, ücret, engelli, ırksal ve kültürel ayrımcılık olarak sınıflandırılmıştır. Çalışmada son olarak örgütsel ayrımcılığın bireysel, örgütsel ve toplumsal sonuçlan ortaya konulmuştur.

Workplace discrimination: A conceptual investigation

The basic purpose of this study is to conduct a conceptual investigation on the reasons and the results of the discrimination policies applied on the employees in work life. Within this framework, first the concept of discrimination has been questioned in detail. Then, the types and reasons of discrimination to which the employees are exposed in today's organizations have been evaluated. In the study, the term discrimination is used to refer to only negative discrimination. In the article, the dimensions of organizational discrimination have been classified as psychological mobbing, deprivation from organizational knowledge, organizational injustice, glass ceiling effect, age, gender, salary, disabled, racial and cultural discrimination. Finally, individual, organizational and social results of the organizational discrimination have been presented.

PDF

___

Arpacıoğlu, G. (2005). Türkiye'de Zorbalık Bir Çalışma Biçimi. (Editör: D. Yalım). İnsan Kaynaklarında Yeni Eğilimler. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
Ataöv, T. (1996). Çatışmaların Kaynağı Olarak Ayrımcılık. Ankara Üniversitesi, İnsan Hakları Merkezi Siyasal Bilgiler Fakültesi. Ankara: Zirve Ofset.
Aytemiz Seymen, O. ve Bolat, T. (2005). Örgütlerde Bedensel Ve Zihinsel Engelli İşgören Ayrımcılığı: Uygulamalı Etik Boyutuyla Bir Değerlendirme. Öneri Dergisi. 6(23), 35-45.
Bahaudin G, M., Alejandrina, L., Catherine, K., Valencia, J. ve Teri, M. (2006). Age Discrimination in the Workplace: Cultural Paradigms Associated with Age in Afghanistan, Jamaica, Turkey, and the United States. Journal of Applied Management and Entrepreneur ship. Jan, 17-35.
Baybora, D. (2010). Çalışma Yaşamında Yaş Ayrımcılığı ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Yaş Ayrımcılığı Düzenlemesi Üzerine. Çalışma ve Toplum. 2010/1, 33-57.
Chan, M. (2000). Organizational Justice Theories and Landmark Cases. The International Journal of Organizational Analysis. 8(19), 68-88. Cremer, D.D. (2005). Procedurel and Distributive Justice Effects Moderateed By Organizational Indentification. Journal of Manageriaal Psychology. 20(1), 4—13.
Dalkıranoğlu, T. ve Çetinel, F.G. (2008). Konaklama isletmelerinde Kadın ve Erkek Yöneticilerin Cinsiyet Ayrımcılığına Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması. Dumlupı-nar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 20, 277-297.
Danışman, A. (2008). Türkiye'de İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları. Adana: Nobel Kitabevi.
Davenport, N., Schwartz, R.D ve Elliott, G.P. (2003). Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz. (Çeviren: Osman Cem Önertoy). istanbul: Sistem Yayıncılık.
Demirbilek, S. (2007). Cinsiyet Ayırımcılığının Sosyolojik Açıdan incelenmesi,. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar. 44(511), 12-27.
Doğan, I. (2008). Örgütlerde Ayrımcılık. (Ed. M. Özdevecioğlu ve H. Karadal) Örgütsel Davranışta Seçme Konular. Ankara: ilke Yayınevi.
Dreher, G.F. (2003). Breaking The Glass Ceiling: The Effects of Sex Ratios and Work-life Programs on Female Leadership at the Top. Human Relations. May, 541-562.
Eroğlu, F. (1998). Davranış Bilimleri. Istanbul: Beta Yayınları.
Filizöz, B. (2003). İnsan Kaynakları Yönetiminde Uluslararası Yaklaşım Gerekliliği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 4(1), 149-161.
Gagne, M. (2009). A Model of Knowledge-Sharing Motivation. Human Resource Management. 48(4), 571-589.
Gelfand, Michele I. vd. (2007). Discrimination in Organizations: An Organizational-Level Systems Perspective. Cornell University, Center for Advanced Human Resource Studies , Working Paper Series. Working Paper. 07-08.
Gündüz, G. S. (2007). Sosyal İçerme Politikalarının Uygulanmasında Kamu İstihdam Kurumlarının Rolü. İstihdam ve Meslek Uzman Yardımcısı Tezi. Ankara.
Harris, M. M.; Lievens, F. ve Hoye, G.V. (2004). I Think They Discriminated Against Me: Using Prototype Theory and Organizational Justice Theory for Understanding Perceived Discrimination in Selection and Promotion Situations. International Journal of Selection and Assessment. 12(1/2) March/Iune, 54-65.
Helvacıoğlu, N. ve Özutku, H. (2010). Kültürel Farklılıkların Yönetiminde İnsan Kaynakları Stratejilerinin Rolü: IKEA Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi. 8(1), 196-216.
Jordan, J.S.; Gillentine, I.A. ve Hunt, B.P. (2004). The Influence of Fairness: The Application of Organizational Justice in a Team Sport Setting. International Sports Journal. Winter, 139-149.
Karaeminoğulları, A. (2007). Kültürler Arası Adaptasyon Ölçeği ve Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. Sakarya Üniversitesi, 25-27 Mayıs Sakarya, 824-831.
Karataş, K. ve Çiftçi G., E. (2010). Türkiye'de Engelli Kadın Olmak: Deyimler ve Çözüm Önerileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(13), 147-153.
Kim, H.S. (2005). Organizational Structure and Internal Communication As Antecedents of Employee Organization Relationships in the Context of Organizational Justice: A Multilevel Analysis. Ph. D. Thesis. University of Maryland.
Koys, D.J. ve DeCotiis, T.A. (1991). Inductive Measures of Psychological Climate. Human Relations. 44(3), 265-276.
Lee, A.J. (2007). Organizational Justice: A Mediated Model From Individual Weil-Being And Social Exchange Theory Perspectives. Ph. D. Thesis. Touro University International.
Margam, G.N. (2006). Predictors and Outcomes of Perceived Race and Accent Discrimination. A Thesis. The Faculty of the Department of Psychology San Jose State University.
Meyer, C. B. (2001). Allocation Processes in Mergers and Acquisitions: An Organizational Justice Perspective. British Journal of Management. 12, 47-66.
Örücü, E.; Kılıç, R. ve Kılıç, T. (2007). Cam Tavan Sendromu ve Kadınların Üst Düzey Yönetici Pozisyonuna Yükselmele-rindeki Engeller: Balıkesir ili Örneği. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi. 14(2), 117-135.
Özcan, K. Özkara, B. ve Kızıldağ, D. (2010). İşyerinde Ayrımcılık: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. 18. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. 20-22 Mayıs 2010. Çukurova Üniversitesi İşletme Bölümü, 869-873.
Özdevecioğu, M. (2003). Algılanan Örgütsel Adaletin Bireylerarası Saldırgan Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Temmuz-Aralık, 77-96.
Pfeffer, J. (1999). Ücret Konusunda Altı Tehlikeli Efsane. İnsanları Yönetmek. (Çev. Gündüz Bulut). İstanbul: BZD Yayıncılık.
Soysal, A. (2009). Iş Yaşamında Stres. Çimento İşveren Dergisi. 23, 17-40.
Williams, S.; Pitre, R. ve Zainuba, M. (2002). Justice and Organizational Citizenship Behavior Intentions: Fair Rewards Versus Fair Treatment. The Journal of Social Psychology. 142(1), 33.-44.
Yeşil, S. (2009). Kültürel Farklılıkların Yönetimi ve Alternatif Bir Starateji: Kültürel Zeka. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 11(16), 132-147.
Yücetürk, E. (2003). Örgütlerde Durdurulamayan Yıldırma Uygulamaları: Düş mü? Gerçek mi? 11.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı. (Editör: Kemalettin Çonkar), Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon, 57, 973-984.
Zipfel, K.S ve Kleiner, B.H. (1998). Developments Concerning Gender Discrimination in the Workplace. Equal Opportunities International. 17( 3-5), 89-91.