İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkileri

Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkileri Bu çalışmanın amacı insan kaynakları yönetimi (İKY) uygulamaları ile örgütsel vatandaşlık davranışı (ÖVD) arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu kapsamda Türkiyenin iki farklı şehrinde iki yüz (N=200) çalışana anket yapılmıştır. Beşli Likert Ölçeğine göre yapılandırılmış anket formu ile veriler toplanmıştır. Toplanan verileri analiz etmek için korelasyon ve çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Korelasyon ve regresyon analizi sonuçları göstermektedir ki, insan kaynakları yönetimi uygulamaları ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif bir ilişki vardır. Sonuç olarak; yönetime, istenen davranışları elde etmek için çalışanların aidiyet duygusunu geliştirmeye yönelik uygulamalar gerçekleştirmesi önerilmektedir.

The Effects of Human Resources Management Practices on the Organizational Citizenship Behaviour

This study which aimed to investigate the relationship between human resources management (HRM) practices and organizational citizenship behavior (OCB). A convenience sample of two hundred (N= 200) employees was surveyed from two different city of Turkey. The structured survey questionnaire used to seek to obtain primary information through five point Likert Scale. Correlation and multiple regressions were used to analyze the data collected. The correlation and regression results show that there is a positive relationship among human resource management practices and organizational citizenship behavior. Finally, this study suggest that the management should ensure the practice for the employees to develop a sense of belongingness in the mind of all the employees working together to get the desired behavior.

PDF

___

Atalay, İ. (2005). Örgütsel Vatandaşlık Ve Örgütsel Adalet. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Bozkurt, S. (2011). İnsan Kaynakları Uygulamaları, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ve Finansal Performans Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Yönetim, 70, 36-62.
Bienstock, C.C., DeMoranville, C.W. ve Smith, R.K., (2003). Organizational Citizenship Behavior and Service Quality, Journal of Services Marketing, 4, 57-78.
Bingöl, D. (2010). İnsan Kaynakları Yönetimi, 7. Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Blakely, G.L., Andrews M.C. ve Fuller J.m (2003). Are Chameleons Good Citizens? A Longitudinal Study of The Relationship Between SelfMonitoring and Organizational Citizenship Behavior, Journal of Business & Psychology, 18(2), 131-144.
Boon, C., Hartog D.N.D., Boselie P. ve Paauweb J. (2011). The Relationship Between Perceptions of HR Practices and Employee Outcomes: Examining The Role of Person Organisation and Person Job Fit, 22. 138-162.
Çelik, M. (2007). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı-Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
Demirel, Y., Seçkin Z. ve Özçınar, M.F. (2011). Örgütsel İletişim İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki ÜzerineBir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 33- 48.
Erşahan, B. (2011). Yönetimde Çağdaş ve Güncel Konular. İsmail Bakan (Ed.) Örgütsel Vatandaşlık Davranışı içinde (s. 151- 171), Ankara: ÖzBaran Ofset Matbaacılık.
Feather, N.T., Rauter, K.A. (2004). Organizational Citizenship Behaviours in Relation to Job Status, Job Insecurity, Organizational Commitment and Identification, Job Satisfaction and Work Values, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77, 81-94.
Graham, J.W. (2000). Promoting Civic Virtue Organizational Citizenship Behavior: Contemporary Questions Rooted in Classical Quandaries from Political Philosophy, Human Resource Management Review, 10, 71-72.
Guchait, P. ve Cho S. (2010). The Impact of Human Resource Management Practices on Intention to Leave of Employees in The Service Industry in India: The Mediating Role of Organizational Commitment, 21, 12281247.
Gürbüz, S. (2006). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 48-75.
İşbaşı, J.Ö. (2000). Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin ve Örgütsel Adalete İlişkin Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü: Bir Turizm Örgütünde Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Jlang, K., Lepak D.P., Hu J. ve Baer J.C. (2011). How Does Human Resource Management Influence Organizational Outcomes? A Meta-Analytic Investigation Of Mediating Mechanisms, 55, 1264-1294.
Kamer, M. (2001). Örgütsel Güven, Örgütsel Bağlılık Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Karaman, A. ve Aylan S. (2012). Örgütsel Vatandaşlık. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, İİBF Dergisi.
Kelloway, E.K., Loughlin C., Barling J. ve Nault A. (2002). Self-Reported Counterproductive Behaviors and Organizational Citizenship Behaviors: Separate but Related Constructs. International Journal of Selection and Assessment, 10(1-2), 143-151.
Khatri, N. (2000). Management Human Resource for Competitive Advantage: A Study of Companies in Singapore. The International Journal of Human Resource Management, 11(2), 336-365.
Koçel, T. (2013). İşletme Yöneticiliği, 14. Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
Koys, D.J. (2001). The Effects of Employee Satisfaction Organizational Citizenship Behavior, and Turnover on Organizational Effectiveness: A Unit-Level. Longitudinal Study Personnel Psychology, 54, 101-114.
Lam, W., Chen Z. ve Takeuchi N. (2009). Perceived Human Resource Management Practices and Intention to Leave of Employees: The Mediating Role of Organizational Citizenship Behaviour in a Sino-Japanese Joint Venture, 20, 2250-2270.
Lievens, F. ve Anseel F. (2004). Confirmatory Factor Analysis and Invariance of an Organizatinol Citizenship Behaviour Measure Across Samples in a Dutch- Speaking Context. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77, 299-306.
Mcdonald, P.R. (1993). Individual-Organizational Value Congruence: Operationalization and Consequents, Unpublished Doctoral Dissertation. London, Ontario: The University of Western Ontario.
Motowidlo, S.J. (2000). Some Basis Issues Related to Contextual Performance and Organizational Citizenship Behavior in Human Resource Management. Human Resource Management, 10, 115-126.
Muçaoğlu, D. (2006). Çalışanların Arkadaşlık, Başarı ve Statü Çabaları ve Bu Çabaların Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarıyla İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Nunnally, J.C. (1978). Psychometric Theory. New York, London: McGraw-Hill.
Organ, D.W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome. Lexington England: Lexington Books.
Organ, D.W., Philip M., Podsakoff, S.B. ve MacKenzie. (2006). Organizational Citizenship Behavior: Its Nature, Antecedents and Consequences. California, Sage Pub.
Ölçüm-Çetin, M. (2004). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. 1. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Özçelik, A.O. (2008). Eğitim ve Geliştirme. Cavide Uyargil v.d., İnsan Kaynakları Yönetimi içinde (s. 187-242.) 3. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
Özdemir, Y. (2005). Kariyer Devreleri İle Örgütsel Vatandaşlık Eğilimi Arasındaki İlişki: Sakarya Üniversitesi İ.İ.B.F. Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Özdevecioğlu, M. (2003). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Üniversite Öğrencilerinin Bazı Demografik Özellikleri veAkademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 20, 117-135.
Podsakoff, P.M., Mackenzie S.B. ve Bommer, W.H. (1996). Transformational Leader Behaviors and Substitutes as Determinants of Employee Satisfaction, Commitment, Trust and Organizational Behavior Citizenship Behaviors. Journal of Management, 22(2), 259-298.
Robinson, S. ve Elizabeth W.M. (1995). Psychological Contracts and OCB: The Effect of Unfulfilled Obligations on Civic Virtue Behavior. Journal of Organizational Behavior, 16, 1-41.
Samancı, S. (2006). Örgütsel İklim Ve Örgütsel Vatandaşlık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Schnake, M.E. ve Dumler, M.P. (2003). Levels of Measurement and Analysis Issues in Organizational Citizenship Behaviour Research. Journal of Occupational and Organizational Psychology, (76), 283-301.
Sezgin, F. (2005). Örgütsel Vatandaşlık Davranışları: Kavramsal Bir Çözümleme ve Okul Açısından Bazı Çıkarımlar. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 317-339.
Snape, E. ve Redman T. (2010). HRM Practices, Organizational Citizenship Behaviour, and Performance: A Multi-Level Analysis, 47, 1219-1247.
Tsaur, S.H. ve Lin, Y.C. (2004). Promoting Service Quality in Tourist Hotels: The Role of HRM Practices and Service Behavior, Tourism Management, 25, 471-481.
Van D.L., Graham, J.W. ve Dienesh R.M. (1994). Organizational Citizenship Behavior: Construct Redefination. Measurement and Validation, Academy of Management Journal, 37(4), 765-802.
Werner, J.M. (2000). Implications of OCB and Contextual Performance for Human Resource Management. Human Resource Management Review, 10, 3-24.
Williams, S., Pitre R. ve Zainuba M. (2002). Justice and Organizational Citizenship Behavior Intentions: Fair Rewards Versus Fair Treatment. The Journal of Social Psychology, 142(1), 33-44.
Yang, Y.C. (2012). High-Involvement Human Resource Practices, Affective Commitment, and Organizational Citizenship Behaviors, 32, 1209-1227.
Yücel, G.F. (2006). Öğretmenlerde Mesleki Tükenmişlik ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.