Esneknil-Güvence Dengesi: AB Deneyimi ve Türkiye

“Esneklik” ile “Güvence” birbirini dışlayan değil, tamamlayan, dengeleyen kavramlardır. İşletmelerin rekabet gücünün artırılması ile istihdam sorunlarının hafişetilmesi bu dengenin iki öğesidir. Bu nedenle, AB başta olmak üzere birçok OECD ülkesinde “esneklik mi” yoksa “güvence mi” sorusuna verilen yanıt artık “esneklik-güvence dengesi” yönündedir. Tüm üye ülkeler, bugün bu dengeyi kurmaya çalışıyorlar. Ülkemizde ise, yeni İş Kanunu ile getirilen esnek çalışma biçimleri dahi uygulanamıyor. İşveren kesiminde, bilgi ve irade eksiklikleri veya tereddütler yaşanırken, işçi sendikaları birçok noktada itirazlarını sürdürüyorlar. Bu çalışma, esneklik-güvence dengesi yaklaşımını bir işgücü piyasası reform seçeneği olarak inceliyor. Bu alandaki zengin AB deneyim ve birikiminden, örnek ülke uygulamalarının damıttığı sonuçlardan hareketle Türkiye'ye yönelik öneriler içeriyor. Öneriler içinden özellikle ikisi öne çıkarılıyor: Birincisi, esneklik-güvence dengesinin öneminin kavranması na, içselleştirilmesine yönelik çalışmalar yapmak; ikincisi, bu karma politikanın içerik ve sınırlarının uzlaşma ve mutabakat temelinde bir an önce belirlenmesi ve yaşama geçirilmesi.

Flexicurity: The Experience of European Union and Turkey

“Flexibility” and “Security” are not conflicting, but rather complimentary concepts which balance each other. Increasing the competition power of businesses while resolving and mitigating their employment issues are two key elements of the aforementioned balance between flexibility and security. As such, in the EU and many OECD member states, the answer given to the question of whether it is flexibility or security is "Flexibility and Security". Furthermore, while all member states are working on establishing the above described balance between flexibility and security, even the implementation of the flexible working arrangements which were enacted as part of the new Labour Code (2003) was not successful in Turkey. While lack of knowledge and determination have been experienced on the employer side, labour unions have been raising objections regarding many aspects. This study analyzes and evaluates the aforementioned balance between flexibility and security as an alternative reform for the employment market. In addition, this study develops recommendations for Turkey by way of analyzing rich EU experience and sample country practices. The following two key recommendations developed for Turkey are given priority in this study: Firstly, conducting studies towards achieving an appreciation, understanding and adoption of the significance of the balance between flexibility and security. Secondly, determination of the scope and implementation of the policy regarding flexibility and security balance by way of reaching an agreement between applicable parties.

___

  • Aktekin, Şeyda (2007), “İş Hukukuna İlişkin Yeşil Belge: Amaç ve İçerik”, MESS Mercek, S.46, 121-127.
  • Alpagut, Gülsevil (2008), “AB'de Güvenceli Esneklik ve Türkiye'de Yasal Düzenlemeler”, TİSK Akademi, 2008/I, C.3, S.5, 6-37.
  • Auer, Peter (2007), Security in Labour Markets: Combining Şexibility With Security For Decent Work, ILO, International Labour Office, Geneva.
  • Caniklioğlu, Nurşen (2005), “4857 sayılı İş Kanununun Çalışma Süresine İlişkin Düzenlemeleri”, Türkiye Toprak, Seramik, Çimento ve Cam Sanayi İşverenleri Sendikası tarafından düzenlenen “III. Yılında İş Yasası” konulu seminere sunulan tebliğ, Bodrum, 21-25 Eylül 149-199.
  • Council of the European Union (2008), Presidency Conclusions-Brussels, 13/14 March 7652/08.
  • Dannreuther, Charles (2007), İngiltere Büyükelçiliğ i tarafından düzenlenen “Lizbon Strateji'sinin Yaygınlaştırılmasına Yönelik Kurumlararası İşbirliği ve Eğitim Projesi İstihdam-” seminerine sunulan “ İstihdam ve Etkin İşgücü Pazarı Politikaları” konulu tebliğ, Ankara, 13 Mart 1-4.
  • Demircioğlu, Murat (2007), Yargıtay Kararları Işığında Sorularla 4857 Sayılı İş Kanunu, İTO Yayını, İstanbul.
  • EC (2007), Employment in Europa 2007, Employment and Social Affairs and Equal Opportunities, Belgium, October.
  • EC (2007), Towards Common Principles of Flexicurity: More and Better Jobs Through Flexibility and Security, Belgium, July.
  • Engin, Murat (2005), “Üçlü İş İlişkileri”, Türkiye Toprak, Seramik, Çimento ve Cam Sanayi İşverenleri Sendikası tarafından düzenlenen “III. Yılında İş Yasası” konulu seminere sunulan tebliğ, Bodrum, 21-25 Eylül, 12-26.
  • EU (2000), Social Policy Agenda, Brusssel, 28.06.2000, COM (2000) http://europa. eu.int/comn/employment_social/social policy_agenda/com379_en.pdf (14.05.2008).
  • European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, (2008), Flexibilty and Security Over the Life Course, Dublin.
  • Gündoğan, Naci (2007), İşgücü Piyasasında Esneklik-Güvence Dengesi: Danimarka Modeli, Çimento İşveren, C. 21, S.3, Mayı s, 22-37.
  • Hansen Leif, Christian (2007), “The Danish and Dutch Models of Şexicurty”, MISEP tarafından düzenlenen “The Role of Social Partners in Şexicurity” konulu toplantıya sunulan tebliğ, 7-8 Kasım, Lizbon, http://www.eu-employment observatory. net/resources/meetings/MISEP%Meet i n g % 2 0 P o r t u g a l % 2 0 R e p o r t fnal.pdf(10.04.2008).
  • İSO (2004), Genel Esasları ve İş Güvencesi Düzenlemesi Bakımından 4857 Sayılı Yeni İş Kanunu, Basılmamış Çalışma, İstanbul.
  • Klec, Gerald (2007), Şexicurity and The Reform of The Austrian Severance-Pay System, European and Economic and Employment Policy Brief, ETUI-REHS No. 4, Brussels.
  • Maly, Radek (2006), Küreselleşme Karşı sında İstihdam Stratejileri, Güneydoğu Avrupa Ülkeleri Alt Bölgesel Konferansı Bakanlar Paneline sunulan tebliğ, İstanbul,11 12 Eylül, 68-72.
  • Matschke, Ursula (2006), “Social Policy Reform: Good Practices in Northern European Countries” Avrupa Kamu Yönetimi Enstitüsü tarafından düzenlenen “Demographic Changes and Economic Constraints The Transition of Welfare States in Europe” konulu seminere sunulan tebliğ, Como. 14-16 Haziran, 1-4.
  • Muntz, Annemarie (2007), “AB Deneyimi Işığında Özel İstihdam Büroları Aracılığıyla Dönemsel Çalışma”, TİSK tarafından düzenlenen 11. Sosyal Politika Gündemi Toplantısına sunulan konulu tebliğ, İstanbul, 10 Eylül, 1-17.
  • OECD (2004), Employment Outlook 2004, Paris, June.
  • OECD (2006), Employment Outlook 2006: Boasting Jobs and Incomes, Paris, June.
  • Reinbacher, Peter (2002), “From Pay-As You-Go to Funded Pensions, a Step Towards the Future”, Avrupa Kamu Yönetimi Enstitüsü tarafından düzenlenen “Pension System in Europe-Defusing a Time Bomb: The Economic, Legal and Social Implications and Strategies for Future Reforms” konulu seminere sunulan tebliğ, Milan, 5-6 Aralık, 1-3.
  • Süral, Nurhan (2007), 4857 sayılı İş Kanunumuzda Esneklik Açılımları, TİSK İşveren Dergisi Özel Eki, Eylül.
  • Süral, Nurhan (2008), “İş Hukukundan İstihdam Hukukuna, Sosyal Korumadan Teşvike”, TİSK İşveren Dergisi, C. 46, S.8, Mayıs, 37-40.
  • TİSK (2005), AB Sosyal Gündemi (2005 2010), TİSK İşveren Dergisi Özel Eki, Ekim.
  • Wilthagen, Ton; Tros, Frank (2004), “The Concept of 'Şexicurity: A New Approach to Regulating Employment and Labor Markets”, ETUI Transfer, Vol. 10, No.2, Summer, 166-185.