Ercüment O. SARIHAN, Neşet ARSLAN, Arif İPEK

Farklı dikim derinliklerinin ve soğan boylarının safranın (Crocus sativus L.) verim ve verim kriterlerine etkisi

Safran (Crocus sativus L.) bilinen en eski kültür bitkilerinden biridir. Geçmiste baharat, boya ve tıbbi olarak büyük bir ekonomik öneme sahip olan bu bitki, önceleri Bolu, Tokat, Sanlıurfa, Adana, İzmir gibi illerde yetistirilmesine ragmen zamanla önemini yitirmis, dikim alanları giderek daralmıs ve sadece Safranbolu’da birkaç üreticinin tarlası ile sınırlı kalmıstır. Son zamanlarda tekrar üzerinde durulan bu bitkinin üretiminin gelistirilmesinde en büyük engel tohumluk olarak kullanılan soganların (korm) yetersizligidir. Ankara Üniversitesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlasında yapılan bu arastırmada, soganların çogalmasında kültürel tedbir olarak dikim derinliginin ve sogan boylarının safranın çogalmasına etkisi arastırılmıstır. Farklı boylardaki safran soganları 2002 yılında 20 x 10 cm aralıkla 5, 10 ve 15 cm derinliginde dikilmis ve 2004 yılında hasat edilmistir. Dikim derinligi ve sogan boylarının hem safranın çiçeklenmesine, hem de yavru sogan olusturmasına etkili oldugu bulunmustur.

Effects of different planting depth and bulb sizes on yield and yield compenents of saffron (Crocus sativus L.)

Saffron (Crocus sativus L.) is known as one of the earliest cultivated plants. Formerly having importance as spice, dye and medicinal plant and cultivated in Bolu, Tokat, Sanlıurfa, Adana, İzmir provinces, saffron plantation areas have decreased gradually and it is cultivated by some farmers in Safranbolu district Turkey only. The foremost barrier is limitation in bulb (corms) production to develop cultivation of this plant. This study was carried out in the experimental field of the University of Ankara, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops. The aim of the study was to evaluate the effect of planting depth and bulb size on production of the bulbs and different sized saffron bulbs were planted in rows 10 cm apart with inter row spacing of 20 cm of planting depths were 5,10 and 15 cm in 2002 and harvested in 2004. Both planting depth and bulb size affected both flowering and developing of daughter bulbs.

PDF

___

Arslan, N. 1984. Safran Anbau in der Türkei. HGK Mitteilungen 27 (9): 103-107.
Arslan, N. 1986. Kaybolmaya Yüz Tutan Bir Kültür Safran Tarımı. Ziraat Mühendisligi 180: 21-24.
Arslan, N. 1997. Safran (Crocus sativus L.)’da Tohumluk Materyalin Çogaltılması. Türkiye’de Tarım 1(2): 3-4.
Arslan N., B. Gürbüz, A. İpek, S. Özcan, E. Sarıhan, A. M. Daeshian and M. S. Moghadassi. 2007. The effect of corm size and different harvesting times on saffron (Crocus sativus L.) regeneration. Acta Horticulturae 749:113-117
Arslan ,N. 2007. Simdi Safran Zamanı. Gıda Hattı 10; 66- 69.
Baytop, T. 1963. Türkiye’nin Tıbbi ve Zehirli Bitkileri. İstanbul.
Caiola, G.M., P. Caputa and R. Zanier, 2004. RAPD analysis Crocus sativus L. accessions and related Crocus species. Biologia Plantarum 48 (3): 375-380.
Çavusoglu, A. ve I. A. Erkel. 2005. Kocaeli ili kosullarında safran (Crocus sativus L.) yetistiriciliginde yetisme yeri ve korm çapının verim ve erkencilik üzerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18(2): 179-184.
Davis, P.H. 1984,1988. Flora of Turkey Vol. 8 and 10, Edinburgh.
Deo,B. 2003. Growing saffron - the world’s most expensive spice. Crop & Food Research Broad sheet,Nu: 20 www.crop.cri.nz
Erdemir, D.A. 2001. Sifalı Bitkiler. Alfa yayınları. İstanbul. Frank, R. 1986. Zwiebel- und Knollengewaechse. Ulmer. Stuttgart.
Galavi, J.Mİ, M. Soloki, ZS. R. Mousavi and M. Ziyaie. 2008. Effect of planting depth and soil summer temperature control on growthand yield of saffron (Crocus sativus L.) Asian Journal of Plant Sciences 7 (8): 747-751.
Mc Gimpsey J.A., M.H. Douglas and A.R. Wallace. 1997. Evaluation of Saffron (Crocus sativus L.) production in New Zealand. New Zealand J. Crop and Hort. Sci. 25. 159-168.
Özel, A. ve K. Erden. 2005. Harran Ovası kosullarında yerli ve İran safranı (Crocus sativus L.)’nın verim ve bazı bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. GAP IV. Tarım Kongresi, 793-798, 21-23 Eylül 2005, Sanlıurfa.
Ünal, M and A. Çavusoglu. 2005. Effect of various nitrogen fertilizers on saffron (Crocus sativus L.) yield. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18(2): 257-260.
Soheilivand, S., Y.M. Agayev, A.M. Shakib, M. Fathi and E. Rezvani. 2007. Comparsion of diversity in flowering rate of two saffron (Crocus sativus L.) populations of Iran. Acta Hort. (ISHS) 739:303-306.
Vurdu, H., Z. Saltu ve S. Ayan. 2002. Safran (Crocus sativus L.)’un Yetistirme Teknigi. Gazi Üniversitesi, Kastamonu Orman Fakültesi Dergisi. Cilt 2 No:2.
Vurdu, H. ve K. Günes. 2004. Safran Kırmız Altın. Gazi Üniversitesi, Kastamonu Orman Fakültesi.