Erhan KOÇAK, M. Selçuk BAŞARAN, Atilla GÖKDOĞAN, H. Tevfik EMRE, Aydemir BARIŞ, Ali Kürşat ŞAHİN

Graphosoma lineatum (L.) (Heteroptera, pentatomidae)'un farklı besinlerdeki biyolojik parametrelerinin belirlenmesi

Süne (Eurygaster spp.) yumurta parazitoitleri için uygun konukçu olan Grapohosoma lineatum (L.)’un fekonditesi, erginlerin yasam süreleri, preovipozisyon, ovipozisyon, postovipozisyon süreleri ile nimflerinin toplam gelisme süresi, dönemlerine göre gelisme süresi, döl (nesil) süreleri ve ergin olma oranları laboratuvar kosullarında Apiaceae familyasından farklı bitkilerde belirlenmistir. Çalısmalar, 27±2ºC sıcaklık, %45±5 orantılı nem ve aydınlanma süresi 16 saat olan uzun gün kosullarının sabit tutuldugu iklim odasında gerçeklestirilmistir. Bitkiler Ankara’nın Ayas, Beypazarı ve Kızılcahamam ilçelerinden çiçeklenme öncesi dönemden tohum olgunlasma dönemine kadar (Haziran-Eylül 2006) haftada bir toplanarak böceklere sunulmustur. Fekondite; Torilis arvensis (Huds.), Daucus carota (L.), Heracleum platytaenium (Boiss.), Conium maculatum (L.) ve Astrodaucus orientalis (L.) bitkileri için sırasıyla ortalama 178.0, 185.2, 196.0, 415.0 ve 170.2 adet yumurta olarak bulunmustur. Disi yasam süresi sırasıyla ortalama 56.67, 56.67, 51.50, 71.00 ve 60.00 gün; erkek yasam süresi sırasıyla ortalama 55.67, 73.17, 58.83, 88.50 ve 49.17 gün; preovipozisyon süresi sırasıyla ortalama 21.66, 12.50, 15.33, 11.50 ve 18.00 gün; ovipozisyon süresi sırasıyla ortalama 31.50, 33.67, 26.83, 57.17 ve 35.83 gün; postovipozisyon süresi sırasıyla ortalama 3.50, 8.83, 9.00, 2.33 ve 6.16 gün; nimflerin ergin olma oranı sırasıyla %47.50, % 82.50, %82.50, %85.00 ve %67.50; nimflerin toplam gelisme süresi sırasıyla ortalama 25.70, 22.20, 20.75, 18.85 ve 24.10 gün olarak bulunmustur. En kısa nimf gelisme süresi sırasıyla 1, 3, 2, 4 ve 5. dönemler seklinde sıralanmıstır. Döl süresinin en kısa 35.35 gün ile C. maculatum’da ve en uzun ise 51.36 gün ile T. arvensis’te tamamlandıgı belirlenmistir. Çalısma sonucunda, baldıran ismiyle bilinen ve güçlü alkaloidleriyle tanınan C. maculatum’un G. lineatum’un kültüre alınmasında diger bitkilerden çok daha önde oldugu ve H. platytaenium‘un da onu takip ettigi belirlenmistir. T. arvensis ve A. orientalis’in uygun konukçular olmadıkları sonucuna varılmıstır.

Determination of the biological parameters of Graphosoma lineatum (L.) (Heteroptera, pentatomidae) on different foods

Graphosoma lineatum is the suitable host of Sunn pest (Eurygaster spp.) egg parasitoids. Fecundity, adult lifespan, preoviposition, oviposition and postoviposition periods, nymph development periods according to nymph stages and as total, nymph ratios of reaching to adult stage of Grapohosoma lineatum (L.) were determined on different plants from Apiaceae. Studies were carried out in laboratory under 27±2ºC temperature, 45±5% RH and 16 hours photoperiod conditions. Plants were presented weekly to insects collecting them from preflowering stage to ripping stage (June–September, 2006) from Ayas, Beypazarı and Kızılcahamam counties in Ankara province. The average fecundity of the insect on Torilis arvensis (Huds.), Daucus carota (L.), Heracleum platytaenium (Boiss.), Conium maculatum (L.) and Astrodaucus orientalis (L.) as 178.0, 185.2, 196.0, 415.0 and 170.2, respectively; and the female lifespan was 56.67, 56.67, 51.50, 71.00 and 60.00 days; male lifespan was 55.67, 73.17, 58.83, 88.50 and 49.17 days; preoviposition period was 21.66, 12.50, 15.33, 11.50 and 18.00 days; oviposition period was 31.50, 33.67, 26.83, 57.17 and 35.83 days; postoviposition period was 3.50, 8.83, 9.00, 2.33 and 6.16 days; nymphs ratios reaching to adult stage 47.50%, 82.50%, 82.50%, 85.00% and 67.50%; and total nymphal period was 25.70, 22.20, 20.75, 18.85 and 24.10 days. The shortest nymhp development periods were determined as 1, 3, 2, 4 ve 5 according to nymph stages. Generation durations as the shortest 35.35 days on C. maculatum and the longest 51.36 days on T. arvensis were determined. These results show that C. maculatum and H. platytaenium were the most suitable food sources while T. arvensis and A. orientalis were not for G. lineatum.

PDF

___

Fent M. ve N. Aktaç. 1999. Edirne Yöresi Pentatomidae (Heteroptera) Faunası Üzerine Taksonomik ve Faunistik Arastırmalar. Tr. J. Zoology 23(2): 377-395.
Kansu, İ. A. 2005. Böcek Çevrebilimi (Böcek Ökolojisi) I. Birey Ökolojisi (Gözden geçirilmis ve genisletilmis 4. baskı). Ankara Üni. Zir. Fak. Yayınları No: 1045, Ders Kitabı: 302. 338 s.
Karsavuran, Y. 1992. Laboratuvarda Graphosoma lineatum (L.) (Heteroptera, Pentatomidae) nimflerinin gelismesine bazı besinlerin etkileri üzerinde arastırmalar. Türkiye II. Entomoloji Kongresi Bildirileri: 1-8, 28-31 Ocak 1992, Adana.
Karsavuran, Y. 1996. Graphosoma lineatum (L.) (Heteroptera, Pentatomidae)’un farklı besinlerdeki yumurta verimi ve ömrü üzerinde arastırmalar. Türk. Entomol. Derg. 20(3): 229-240.
Karsavuran, Y. 1997. Sıcaklıgın Graphosoma lineatum (L.) (Heteroptera,. Pentatomidae)’un bazı biyolojik özellikleri üzerine etkisi. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 608-615, 24-28 Eylül 1996, Ankara.
Karsavuran, Y. 1999. Graphosoma semipunctatum (Fabricius) (Heteroptera: Pentatomidae)’un bazı biyolojik özellikleri üzerine sıcaklıgın etkisi. Türk. Entomol. Derg. 23(4): 277-287.
Kıvan, M. and N. Kılıç. 2002. Host preference: parasitisim, emergence and development of Trissolcus semistriatus (Hym., Scelionidae) in various host eggs. J. Appl. Ent. 126: 395-399.
Koçak, E. ve N. Kılınçer. 2001. Türkiye Süne [Eurygaster spp., (Het. Scutelleridae)] yumurta parazitoidi Trissolcus (Hymenoptera, Scelionidae) türleri. Bitki Kor. Bült. 41 (3-4): 167-181.
Koçak, E. 2005. Güneydogu Anadolu Bölgesinde Süne (Eurygaster integriceps Put.)’nin Kıslamıs Ergin Dönemine Karsı Kimyasal Mücadele Olanakları. IV. GAP Tarım Kongresi, Sanlıurfa, 316-322.
Kravchenko A.B. 1974. Eiparasiten von Eurygaster. Laborzucht, von Graphosoma-Wanzen. Zasch. Rast. (Moskova) 19(4): 34
Lodos, N. 1986. Türkiye Entomolojisi (Genel, Uygulamalı ve Faunistik) Cilt II. Ege Üni. Zir. Fak. Yayınları No:429, Bornova, 580s.
Makarenko, G. N. 1968. Rearing bugs of Graphosoma genus under laboratory conditions. Byul. Vses. Nauchn.- Issled. Inst. Zascht. Rast. 4(12): 37-39.
Popov, G. A. 1971. Rearing Hemiptera-Pentatomidae bugs for oophages of Eurygaster integriceps Put. and the role of this specialization for the diagnostic of species in the genus Asolcus nakagawa (Microphaunurus Kieffer) (Hymenoptera, Scelionidae). Zool. Zh. 43(7): 1011- 1025.
Shahrokhi, S., M. Esmaili, A. K. Pakdel and G. Radjabi. 1998. Rearing of Graphosoma lineatum (Hem., Pentatomidae) on Various Diets. Proceeding of 13th Iranian Plant Protection Congress, Karaj, p. 24.
Tarla, S. ve M. Doganlar. 1999. Hatay ilinde Süne, Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera: Scutelleridae) yumurta parazitoitleri, bunlara alternatif konukçu olan pentatomid türleri ve bu türlerin konukçu bitkileri. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi Bildirileri, 97-106, 26-29 Ocak 1999, Adana.
Voegele, J. 1966. Biologie et morphologie de Graphosoma semipunctata Fabricius (Heteroptera: Pentatomidae). Al Avamia 20: 43-102.
Yüce Örs A. S. ve Y. Karsavuran. 2004. Graphosoma lineatum (L.) (Heteroptera, Pentatomidae)’un Besin Tercihi Üzerine Arastırmalar. Ege Üni. Ziraat Fak. Derg. 41(1): 57-64.
Zayats, Y. 1971. Feldlabormethode zur Zucht der Wanze Graphosoma. Zasch. Rast. (Moskova) 16(9): 25.