TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI’NDA YER ALAN KÖK DEĞERLER AÇISINDAN RAFADAN TAYFA ÇİZGİ FİLMİNİN İNCELENMESİ

Çocuklar zamanlarının çoğunu televizyon, tablet, bilgisayar gibi dijital ekranlarınbaşında geçirmektedir. Bu ekranlarda en çok karşılaştıkları içerik ise çizgi filmlerdir. Rafadan Tayfa da Türkiye’de çocukların en çok izlediği çizgi filmlerden birisidir. Bu çalışmanın amacı Rafadan Tayfa’yı Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik ve yardımseverlik kök değerleri açısından incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden iç içe geçmiş tek durum deseni ile yürütülen çalışmanın inceleme nesnesini Rafadan Tayfa’nın2018 yılında yayınlanan on bölümü oluşturmaktadır. Verilerin toplanması doküman analizi, çözümlenmesi ise betimsel analiz ile yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda toplam 742 kez değerlere yönelik iletilere yer verildiği tespit edilmiştir. Bunlardan 674’ü sözlü, 68’i ise görseldir. En çok tekrarlanan değer öz denetimdir. Bu değeri sırasıyla sorumluluk ve saygı takip etmektedir. En az tespit edilen değer ise vatanseverliktir.

___

Akıncı, A. (2013). Okul öncesi döneme yönelik hazırlanan çizgi filmlerde değerlerin sunumu: TRT Çocuk kanalı örneği.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Alacapınar, F. &Sönmez V. (2013). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri.Anı.

Aladağ, S. &Yel,S. (2009). Sosyal Bilgilerde Değerlerin Öğretimi. Sosyal bilgiler öğretimiiçerisinde, 117-148.Pegem.

Arslan, A. (2004). Bir sosyolojik olgu olarak televizyon. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-17.

Arslanoğlu, İ. (2005). Türk değerleri üzerine bir değerlendirme. Felsefe Dünyası Dergisi,41, 64-77.

Aydın, M. (2011). Değerler, işlevleri ve ahlak. Eğitime Bakış Eğitim Öğretim ve Araştırma Dergisi,7(19), (39-45).

Bacanlı, H. (2011). Değer, değer midir?Eğitime Bakış: Eğitim-Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi,7(19), 18-22.

Bacanlı, H. (2017). Değer Bilinçlendirme Yaklaşımı.Çizgi kitabevi.

Bölük, E. (2018). Çizgi Filmlerde Yer Alan Değerlerin İlkokul Hayat Bilgisi Öğretim Programında Yer Alan Değerler Çerçevesinde İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Çağlayan, A. (2005). Ahlak Pusulası: Ahlak ve Değerler Eğitimi.DEM.

Çetin, İ. (2018). Yurt Dışındaki Türk Çocuklarına Türkçe Öğretiminde Çizgi Filmler Yoluyla DeğerlerAktarımı (Keloğlan Masalları Örneği),Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Demircioğlu, G. &Tokdemir, M. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi. 6(15), 69-88.

Deveci Dikmen, N.,Özkan Muhtar, Y.,Sadioğlu, Ö.,Turan, M. &Yılmaz, M. (2018).Değerlerin öğretiminde çizgi filmler: “Rafadan Tayfa örneği”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 240-251.

Direkçi, B. (2019). Değerler eğitimi bağlamındaHızır Bin Yakub’un Cevâhirü’l-Me’ânî adlı eserinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 45, 179-192.

Doğan, B. &Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Kilis 7Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2),75-102.

Gülden, B. (2015). Değerler eğitiminde çizgi filmlerin işlevi, Saygın, A.G. veSaygın M. (Ed.), Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi UluslararasıSempozyumu(ss. 735-765).

Halstead, J. M. &Taylor, M.J. (2000). Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2),169-202.

Hofstede, G. (2001). Culture’s Consequences: Comparing Values, Behaviors, Institutions and Organizations Across Nations.Sage publications.

Hökelekli, H. (2013). Değerler Psikolojisi ve Eğitimi (Ailede, Okulda, Toplumda).Timaş yayınları.

Kaya, U. (2013). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Osmanlı’da Ahlâk Eğitimi.DEM.

Kuçuradi, İ. (2010). İnsan ve Değerleri.Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.

MEB. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı. MEB yayınevi.

Melanlıoğlu, D. (2008). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretim programları. Eğitim ve Bilim,33(150), 64-73.

Özbay, M. (2002). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretimi.Türk Dili Dergisi, 602, 112-120.

Özer, Ö. (2015). İki Bin Sonrası Sinemalarda Gösterilen Çizgi Filmlerin Okul Öncesinde Kazandırılması Gereken Değerler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Özkul, Z. E. (2019). Haldun Taner’in Öykülerinde Tespit Edilen Değerlerin Türkçe Öğretim Programında (1-8. Sınıf) Yer Alan Kök Değerlerle Uyumu. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Paker, T. (2015). Durum çalışması. F.N.Seggie&Y.Bayyurt (Ed.),Nitel Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları içerisinde(119-134). Anı.

RTÜK. (2014). Radyo ve Televizyon Yayıncılığı Sektör Raporu.https://www.rtuk.gov.tr/rtuk-arastirmalari/3726/1992/radyo-ve-televizyon-yayinciligi-sektor-raporu.html,Erişim tarihi: 10.03.2019.

Sancak, Y. (2018). Çizgi Filmlerin Din Eğitimindeki Rolü Hakkında Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Görüşleri: Sivas ve Kars İli Örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Seggie, F.N. &Bayyurt, Y. (Ed.). (2015). Nitel Araştırma Yöntem, Teknik, Analiz ve Yaklaşımları. Anı yayıncılık.

Sevim, Z. (2013). Çizgi Filmlerin Değerler Eğitimi Bakımından Karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Susar Kırmızı, F. (2014). 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259.

Şahin, R. N. (2019). TRT’nin çocuklara yönelik çizgi filmlerinin Türkçe öğretimi ve değer aktarımı açısından incelenmesi. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi, (2), 1-10.

Şen, Ü. (2007). Millî Eğitim Bakanlığının 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100 Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde Değerler Öğretimi Üzerinebir Araştırma.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Şimşek, H. &Yıldırım, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.Seçkin yayıncılık.

Şirin, M.R. (2006). Televizyon Çocuk ve Aile. İz yayınları.

TDK(2019).http://sozluk.gov.tr/,Erişim tarihi: 04.07.2019.

Türkeri, M. (2015). Etik Değer Açısından Eğitim, Siyaset, Kamu, Çalışma Hayatı ve Bilim. Lotus yayınevi.

UNESCO (2010). Values education. http://www.unesco.org/education/tlsf/mods/ theme_d/mod22.html?panel=3#top,Erişim tarihi: 10.06.2019.

Uyar, Y. (2007). Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarımıve Kültürel Kimlik Geliştirme.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi,Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.