SİYASİ VE EKONOMİK PERSPEKTİFTEN AZERBAYCANKIRGIZİSTAN İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Sovyet sisteminin çökmesi ile birlikte 1991 yılında bağımsızlığına kavuşan ülkeler siyasi,ekonomik, toplumsal alanda çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalmış; özellikle TürkCumhuriyetleri bulundukları coğrafya itibariyle söz konusu süreci daha sancılıgeçirmiştir. 90’lı yılların ilk yarısında öncelikle ulusal sorunlara yönelen Türk devletleri,sonraki dönemde uluslararası sisteme adapte olmuş; karşılıklı ilişkileri ikili ve çok taraflıbir zeminde geliştirmeyi başarmışlardır.Kafkasya’nın en güçlü ve en büyük devleti olarak öne çıkan Azerbaycan Cumhuriyeti,uzun yıllar aynı kaderi paylaştığı Orta Asya’nın Türk Cumhuriyetleri ile bağımsızlıksonrası dostluk ve işbirliğine dayalı bir dış politika stratejisi geliştirmiştir. Söz konusuülkelerden biri olan Kırgızistan Cumhuriyeti ile ilişkiler çeşitli bölgesel ve küreselkuruluşlar çerçevesinde geliştirilmesine karşın ikili ilişkilerin resmi bir nitelik kazanmasıancak 2000’li yıllarla birlikte mümkün olabilmiştir.Çalışma’nın temel amacı Türk devletleri arasındaki ilişkilere yer veren kısıtlı literatüreAzerbaycan ve Kırgızistan ilişkileri bağlamında katkı sağlamaktır. Bu kapsamdaçalışmada bağımsızlık sonrası Azerbaycan-Kırgızistan ilişkilerinin ekonomik ve siyasiboyutu ele alınmış ve ikili ilişkilerin geleceğine yönelik değerlendirmelere yer verilmiştir.

An Assessment on Relatıonshıps of Azerbaıjan-Kyrgyzstan from Polıtıcal and Economıc Perspectıve

With the collapse of the Soviet system, the countries which gained their independence in 1991 faced various problems in the political, economic and public sphere; especially the Turkic Republics were more painful in terms of their geography. In the first half of the 90s, the Turkish states, which were particularly oriented towards national problems, adapted to the international system in the following period; they have succeeded in developing mutual relations on a bilateral and multilateral basis. The Republic of Azerbaijan, which stands out as the most powerful and biggest state of the Caucasus, developed a foreign policy strategy based on the friendship and cooperation with the Turkic Republics of Central Asia, where it has shared the same fate for many years. Although relations with the Kyrgyz Republic, which is one of these countries, were developed within the framework of various regional and global institutions, it was only possible in the 2000s that bilateral relations became official. The main purpose of the study is to contribute to the limited literature which includes relations between the Turkish states in the context of Azerbaijan and Kyrgyzstan relations. In this context in the study economic and political aspects of the relations between Azerbaijan and Kyrgyzstan after the independence were discussed and evaluations for the future of bilateral relations were included.

___

  • “Azərbaycan - Qırğızıstan münasibətləri” http://lib.aliyevheritage.org/az/9093787.html .
  • “Determinants of Kyrgyzstan’s Foreign Policy” http://shodhganga- .inflibnet.ac.in/bitstream/--10603/119852/7/07_chapter%202.pdf Erişim Tarihi: 09.11.2018.
  • “Heydər Əliyev irsi" Beynəlxalq Elektron Kitabxanası (2010). “Azerbaycan - Kırgızistan ilişkileri” https://lib.aliyevheritage.org/tk/- 9093787.html Erişim Tarihi: 10.11.2018.
  • “On Prospects of Economic Cooperation among Turkpa Member Countries” https://www.turk-pa.org/file/806_1512999537_6445.pdf Commission on Economic, Trade and Financial Affairs Report 2011.
  • Abazov, R. “Sovyet Sisteminde Kırgızistan: Millî Devletin Inşaası ve Millî Kimliğin Doğuşu”. https://www.tarihtarih.com/- ?Syf=26&Syz=357748&/Sovyet-Sisteminde-K%C4%B1rg%C4%B1zistan:- Mill%C3%AE-Devletin-In%C5%9Faas%C4%B1-ve-Mill%C3%AEKimli%C4%9Fin-Do%C4%9Fu%C5%9Fu-/-Dr.-Rafis-Abazov- Erişim Tarihi: 11.11.2018.
  • Aşçı, A. (2017). “Kırgızistan’ın Bağımsızlık Sonrası Ekonomik Gelişimine Yönelik Öneriler”. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 2(2). 29-44.
  • Aydın, İ. (2015). “İlk 25 Yılında Bağımsız Kırgızistan Cumhuriyeti”. http://www.hidropolitikakademi.org Erişim Tarihi: 09.11.2018.
  • Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi, https://www.stat.gov.az/- source/trade/.
  • Buranov, A. (2016). “Qırğızıstan Respublikası”. Müstəqil Azərbaycanın 25 İli Səfirlərin Gözü İlə Dövlət müstəqilliyinin bərpasının 25-ci ildönümünə həsr edilir məqalələr toplusu. “BEST-TMS” MMC, Bakı. 173-182.
  • Buranov, A. (2017). “Kyrgyz-Azerbaijani relations have positive development prospects”. 18.04.2017. http://newtimes.az/en/diplomatik/5146/ Erişim Tarihi: 07.11.2018.
  • Gündoğdu, A. ve Güler, C. (2017). “Kazakistan’ın Bağımsızlığının Tanınma Süreci ve Türk Kamuoyundaki Yankıları”. TAD, 36(61).75-93.
  • Ministry of Strategy and Finance Republic of Korea (2016). 2015/16 Knowledge Sharing Program with Kyrgyz Republic: Effective Utilization of Financial and Human Capital for Sustainable Development of the Kyrgyz Republic. Government Publications.
  • Nəbiyev, V. (2017). “Qırğızıstan Respublikasının Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələri (1993-2016-cı illər)”. 08.12.2017
  • http://dialoq.info/qirgizistan-respublikasinin-azerbaycan-respublikasi-ileelaqeleri-1993-2016-ci-iller/
  • TC Ticaret Bakanlığı. “Kırgızistan” https://eb.ticaret.gov.tr Erişim Tarihi: 05.11.2018.
  • World Economic Forum (2017). The Global Competitiveness Report 2017–2018. Geneva.http://www3.weforum.org/docs/GCR20172018/- 05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2017%E2%80%932018.pdf.
  • Yapıcı, M. İ. (2009). Soğuk Savaş Sonrası Dönemde İç Etkenler Açısından Rus Dış Politikasının Yönelimleri: Yeltsin ve Putin Dönemleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Yıldırım, O. ve Stamalieva, M. (2018). “Ekonomik Gelişmeler Çerçevesinde Kırgızistan Ekonomisi”. EconWorld2018@Lisbon, 23-25 January, 2018; Lisbon, Portugal. 1-20.
  • КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН УЛУТТУК СТАТИСТИКА КОМИТЕТИ НАЦИОНАЛЬНЫЙ СТАТИСТИЧЕСКИЙ КОМИТЕТ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ (2018). КЫРГЫЗСТАН ЦИФРАЛАРДА КЫРГЫЗСТАН В ЦИФРАХ. Бишкек.