SİVAS KONGRESİ SONRASINDA İNGİLİZ VE FRANSIZLARIN HEYET-İ TEMSİLİYE İLE MÜNASEBETLERİ VE BUNUN SİYASİ YANSIMALARI

Mondros Ateşkes Antlaşması ile ortaya çıkan mütareke dönemi boyunca Osmanlı Devleti ile kalıcı bir barışın nasıl sağlanacağı hususu, Müttefik kurullarda değerlendirilirken; Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkması ile zaman içinde örgütlü bir hal alacak olan ulusalcı hareket, Anadolu ve Yakındoğu üzerinde yapılan paylaşıma dayalı barış planlarının baştan sona yeniden gözden geçirilmesine neden olmuştu. Dolayısıyla Müttefikler, Türklerle barışın nasıl olacağının tartışıldığı dönem boyunca ulusalcı hareketin amacının ne olduğunu anlamak ve ona göre bölgede politika geliştirmek için Mustafa Kemal ile görüşme yollarını arayacak ve bu amaçla yoğun girişimlerde bulunacaklardı. Şüphe yok ki ulusal direnişin programının belli olduğu Sivas Kongresi'nden sonra bu girişimlerin sıklaşması İngiliz ve Fransız yetkililer arasında gerginliklerin daha da artmasına neden olmuştu. Müttefikler 1920 yılına Mustafa Kemal hareketinin kendilerine karşı alacağı tavrın nasıl olacağı belirsizliği içerisinde girerken, vakit kaybetmeden Türklerle imza edilecek barış antlaşmasına son şekli vermek amacıyla da kendi aralarında diplomasi trafiğini sıklaştıracaklardı

The Contact and Political Reflections of the British and French with Heyet-i Temsiliye After The Congress of Sivas

The Allies wanted to take immediate action for understanding the aims of The National Movement of the leader Mustafa Kemal. There is no doubt that after the National Congress in Sivas during which the National Programme became clear as these attempts became more often the conflicts between the British and the French authotities increased even more. While the Allies were in a state of confusion as to the attitude of how Mustafa Kemal movement would be, they would increase the diplomatic negotiations between each other to give the last shape of the Turkish Peace Treaty without losing any time

PDF

___

FO. 371/4238, No: 146649.
FO.371/4158, No: 105780.
FO.371/4227, No: 107802.
FO.371/4159,No: 131054.
FO.371/4233, No: 123318.
FO.371/4233, No: 119322.
FO.371/4233, No: 417.
FO.371/4186, No: 166876.
FO. 371/4158, No:139090.
FO. 406/41, No: 1836.
FO.406/41, No: 2321.
TBMM Zabit Cerideleri.
Türk Kültürü Dergisi.
KARABEKİR, Kazım, İstiklal Harbimiz, C.I,II, Emre Yay., İstanbul, 1995.
CEBESOY, Ali Fuat, Milli Mücadele Hatıraları, 2. Baskı, Temel Yay., İstanbul, 2010.
GEREDE, Hüsrev, Hüsrev Gerede’nin Anıları, Haz. Sami Önal, 2. Baskı, Literatür Yay., İstanbul, 2002.
RAWLINSON, Alfred, Yakın Doğu Maceraları 1918-1922, TBBD Yay., İstanbul, 2013.
KELLY, Sean, ‘Britannia Has Ruled Here’; Transcaucasia and Consideration of Imperial Defrence in Lord Curzon’s Search For a Near Eastern Settlement 1918-1823, A Master Thesis of Department of History, Simon Fraser Üniversity, Canada, 2003.
ALLAWI, Alı. A.,, Irak Kralı I. Faysal, Çev. Hakan Abacı, Türkiye İş Bankası Yay., İstanbul, 2016.
GAULIS, Berthe Georges, Ankara, İstanbul, Londra, Mustafa Kemal ve İngilizlerin Doğu Siyaseti, Çev. Can Kapyalı, Büyükçekmece Belediyesi Kültür Yay., İstanbul, 2008.
GÖKBİLGİN, M. Tayyip, Milli Mücadele Başlarken, II. Kitap, Türkiye İş Bankası Yay., Ankara, 1965.
GOLOĞLU, Mahmut, Sivas Kongresi, Türkiye İş Bankası Yay., İstanbul, 2008.
GRAINGER, Jhon, D., Suriye İçin Savaş 1918-1920, Çev. Dr. Özer Bostanoğlu, Tarih Kuram Yay., İstanbul, 2015.
GÜRÜN, Kamuran, Savaşan Dünya ve Türkiye, Bilgi Yay., Ankara, 1986.
GÜVEN, Cemal, Milli Mücadele’de Mustafa Kemal Paşa’nın Yabancılarla Temas ve Görüşmeleri (Askeri, Siyasi Temsilci ve Gazeteciler), Eğitim Yay., Konya, 2012.
HELMREİCH ,Paul C., Sevr Entrikaları Büyük Güçler, Maşalar Gizli Antlaşmalar ve Türkiye’nin Taksimi, Çev. Şerif Erol, Sabah Yay., İstanbul, 1996.
ÖZGÜL,Cemil, Heyet-i Temsiliye’nin Ankara’daki Çalışmaları (27 Aralık 1919-23 Nisan 1920), TTK Yay., Ankara,1989.
YAVUZ, Bilge, Kurtuluş Savaşı Döneminde Türk-Fransız İlişkileri Fransız Arşiv Belgeleri Açısından 1919-1922, TTK Yay., Ankara, 1994. Correppondence Between Sir Henry Mcmahon and The Sherif Hussein of Mecca, His Majesty’s Stationery Office, London, 1939.
ÖKE, Mim Kemal, Siyonizm ve Filistin Sorunu (1880-1923), 2. Baskı, Kırmızı Kedi Yay., İstanbul, 2013.
GİRGİN, Kemal, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemleri Hariciye Tarihimiz (Teşkilat ve Protokol), TTK Yay., Ankara, 1984.
ŞİMŞİR, Bilal, İngiliz Belgelerinde Atatürk I, TTK Yay., Ankara, 1992.
SONYEL, Salahi R, Kurtuluş Savaşı Günlerinde İngiliz istihbarat Servisi’nin Türkiye’deki Eylemleri, TTK, Ankara, 1995.
ULUBELEN, Erol, İngiliz Gizli Belgelerinde Türkiye, Ayraç Kitapevi, İstanbul, 1967. Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri, AAM yay., Ankara, 2006.
JEVAKHOFF, Alexandre, Kemal Atatürk Batı’nın Yolu, Çev. Zeki Çelikkol, İnkılap Yay., İstanbul, 1998, s. 115.
SONYEL, Salahi, R., Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, TTK Yay, Ankara, 1994. Kral Abdullah, Biz Osmanlı’ya Neden İsyan Ettik?, 9. Baskı, Klasik Yay., İstanbul, 2013.
AKYÜZ, Yahya, Türk Kurtuluş Savaşı ve Fransız Kamuoyu 1919- 1922, II. Baskı, TTK Yay., Ankara, 1988,
GÜZTOKLUSU, Murat, Özdemir Bey’in Filistin-Suriye Kuvvay-i Milliyesi ve Elcezire Konfederasyonu, Bengi Yay., İstanbul, 2010.
UMAR, Ömer Osman, Osmanlı Yönetimi ve Fransız Manda İdaresi Altında Suriye (1908-1938), AAM, Ankara, 2004, ss. 376-378.
AKGÜN, Seçil, General Harbord’un Anadolu Gezisi ve Raporu, Tecüman Yay., İstanbul, 1981.
EVANS, Laurance, Türkiye’nin Parçalanması ve ABD Politikaları (1914-1925), Örgün Yay., İstanbul, 2003.
SONYEL, Salahi R., Kaygılı Yıllar Gizli Belgelerle Kurtuluş Savaşının Perde Arkası (1918-1923), Remzi Kitabevi, İstanbul, 2012.
Salahi. R. Sonyel, “1919 Yılı İngiliz Belgelerinin Işığında Mustafa Kemal ve Milli Mukavemet II”, Türk Kültürü Dergisi, S. 89, Mart 1970.