PRİNCİPATUS DÖNEMİ SOSYAL DÜZENİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASINDA KADIN ALGISI

Roma Cumhuriyeti, küçük bir kent devletinden büyük bir imparatorluğa kadar uzanan tarihsel sürecinde, geleneksel Roma’nın patriarkal aile yapısını model almıştı. Evde babanın otoritesi, tüm himayesi altındaki aile üyelerinin üzerinde mutlaktı. Söz konusu mutlak otorite, Roma’nın hem Cumhuriyet hem de İmparatorluk dönemlerinde hiç etkisini kaybetmeden devam etti. Evin reisi olarak kabul edilen baba (Pater Familias), arzu ettiği takdirde eşini ve çocuklarını köle olarak satabilirdi. Evin erkeğine verilmiş bu hak, ev içinde kadını pasifize ettiği gibi, Roma toplumunda da yerini belirlemiş oluyordu. Baba, aile üyelerinin tüm sorunlarıyla ilgilenmek görevindeyken eşinden ise sadakat ve verimlilik bekliyordu. Yüzyıllar içeresinde Roma’nın çok sayıda giriştiği savaşlar, onu geniş sınırlarına ulaştırırken, toplumsal olarak bir çöküşe doğru sürükledi. Cumhuriyetin son yüzyılında kimi entelektüeller bu çöküşün sebebini Roma aile yapısının dejenere olmasından kaynaklandığını iddia ettiler. İÖ 29 yılında Roma’da Principatus Dönemi’ni başlatan Augustus, Roma’yı yeniden yapılandırmak adına çok sayıda icraatlar bulundu. Augustus’un dejenere olan sosyal düzeni yeniden onarmak çalışmalarında Romalı kadınlar da yer alıyordu. Bu makalede amacımız, Roma’nın Principatus Dönemi’nde sosyal anlamda yapılan düzenlemelerde kadınlarla ilgili hususları ortaya koyarak, değerlendirme yapmaktır.

Women's Perception in Reconstruction of the Social Order of the Principate Period

The Roman Republic was modeled the patriarchal family of traditional Rome in its historical process from a small city state to a great empire. Father's authority was absolute on all family members under his protection. This absolute authority continued without losing any influence during both the Republican and Imperial periods of Rome. The father (Pater Familias), who was accepted as the head of the house, could sell his wife and children as slaves if he wanted to. The rights that given to the man was not only passivated the woman in the house but also determined the place of women in the Roman society. While the man was responsible for dealing with all the problems of his family members, he was expecting loyalty and efficiency from his wife. The wars of Rome in the centuries led the empire reach its wide borders and at the same time it drives the empire in to a social collapse. In the last century of the republic, some intellectuals claimed that the reason for this collapse was the degeneration of the Roman family structure. In 29 BC, Augustus, who started the Principatus period in Rome, made a number of attempts to restructure Rome. Roman women also took part in the work of Augustus to restore the degenerated social order. In this article, our aim is to identifying the issues related to women in the social arrangements of Rome during the Principatus Period.

PDF

___

Adkins, L.-R. A. Adkin, Handbook to Life in Ancient Rome. New York 2004.
Akman, Ş.T. “ Roma Antikitesinde Sosyal-Politik-Ekonomik Değişimlerin Hukuksal Yapı ve Kamu Düzeni Üzerindeki Etkileri”. H.Ü. H. F. D. 2(2). Ankara 2012, 89-107.
Atlan, S. Roma Tarihi’nin Genel Hatları-I. Kısım Cumhuriyet Devri. Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ankara 2014.
Barrow, R. H. Romalılar, (Çev. E. Gürol)İz Yayıncılık, İstanbul 2006.
Cassius Dio, Historia Romana (Dio’s Roman History, Eng. trans.by E. Cary). New York 1914.
Çiçekdağı, G. “Augustus Döneminde Edebiyat ve Tarih”. Tarihin Peşinde. S.10. 143-154.
Demiriş, B. “Romalı Kadın Şair Sulpicia ve Elegialarının Toplumsal İçeriği” Litera. S.15. İstanbul 2003, 189-199.
Dürüşken, Ç. Roma Dini. Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları. İstanbul. Eck, W, The Age of Augustus. 2007 Oxford.
Erdemir P. H. “Roma Vatandaş Hukukunun Konusu Olarak Kadın”. İ.Ü.F.E. Tarih Dergisi. Sayı. 63. (2016/1) İstanbul 2016. s. 1-26.
Erdemir P. H.-O. Günday-N. Barman, “Cumhuriyetten İmparatorluğa Geçiş Döneminde Roma Şehirli Kadınının Değişimi” Geçmişten Günümüze Şehir ve Kadın I. Samsun 2016, 59-72.
Eutropius, Roma Tarihinin Özeti (Breviarium Historiae Romanae). ( çev. Ç. Menzilcioğlu). Kabalcı Yayınları. İstanbul 2007.
Freeman, C. Mısır, Yunan ve Roma- Antik Akdeniz Uygarlıkları, Dost Yayınları, Ankara 2003.
Gezgin, İ. Antik Yunan ve Roma Sanatında Cinsellik ve Erotizm. Alfa Yayınları. İstanbul 2010.
Jackson, R. Roma İmparatorluğu’nda Doktorlar ve Hastalıklar, (Çev. Ş. Mumcu), Homer Kitabevi, İstanbul 1999.
Livius, T. Rome and the Mediterranean: Books XXXI-XIV of The History of Rome from its Foundation. (tran. H. Bettenson). Penguin Classics. London 1976.
Nicolet, C. “Augustus, Government, and the Propertied Classes”, Caesar Augustu Seven Aspects. (ed. F. Millar- E. Segal). Oxford 1984, 89-128.
Ovidius, Aşk Sanatı. (Lat. Çev. Ç. Dürüşken) Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. İstanbul 2010.
Uzunaslan, A. Gladyatörler-Arenanın Tutsak Savaşçıları, Savaş Yayınevi, Ankara 2010.
Suetonius, Oniki Caesarın Yaşamı (çev. F. Telatar-G. Özaktürk). Ankara 2008.
Scullard, H.H. From the Gracchi to Nero. A History of Rome from 133 B.C. to A.D. 68. London-New York.
Rousselle, A. “Eski Roma’da Beden Siyaseti”. Kadınların Tarihi-Ana Tanrıçadan Hıristiyan Azizelere, c. 1. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2005, 302-339.
Plutarkhos, Marcus Antonius (çev. M. Özaktürk). Ankara 1992.
Tacitus, Annales ( transl.by A.J. Woodman). Cambridge 2004.
Tahiroğlu, B.- Belgin Erdoğmuş, Roma Hukuku Dersleri, Der Yayınları, İstanbul 2016.
Tamer, D. Augustus Çağında Cinsel Suçlar ve Lex Iulia de Adulteriis Corercendis, Homer Kitabevi, İstanbul 2007.
Tamer, D, (Güven) “ Roma Hukukunda Kadının Mirasçılığı” İ.Ü.H.F.M. c. LVII. s.1-2. İstanbul 1999, 225-240.
Taşdöner, K. “Anadolu’da Romaya Bağımlı Bir Krallık: Kappadokia (İÖ64-İS17)" Tarih Okulu Dergisi. Yıl.9. Sayı. XXVII. (2016).s. 25-42.
Thomas, Y. “Roma Hukukunda Cinsiyet Ayrımı”. Kadınların Tarihi- Ana Tanrıçadan Hıristiyan Azizelere, c. 1. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2005, 99-150.
Velleius, P. Sallust, Florus and Velleius Paterculus (ed. & transl. J.S. Watson). Harpr’s Classical Library. New York 1888.
Veyne, P. “ Roma İmparatorluğu”, Özel Hayatın Tarihi 1 –Roma İmparatorluğu’ndan 1000 Yılına. (çev. T. Ilgaz), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2006.
Vıgneron, R.-Jean François, “The Emanccipation of Woman in Ancient Rome” Revue Internationale des Droits de I’Antiquite. v. 47. Burxcells 2000. 107-121.
Yakut, A. S. “Augustus Dönemi Hellen Dünyasına ve Edebiyatına İlişkin Düşünceler”, Tarih Araştırmaları Dergisi. 36/62. Ankara 2017, 75-87.