OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA İKTİSADİ REKABET VE GALATA BANKERLERİ

Osmanlı İmparatorluğu 19. yüzyılda zayıflayan siyasi ve askeri gücü nispetindeekonomik hâkimiyetini de kaybetmekteydi. Bu dönemde dış borçlar ve kısa vadeliborçların ödeme güçlüğü maliye üzerinde yoğun baskı yaratmaktaydı. Osmanlıİmparatorluğu maliyesi bu baskıları taviz vermeden aşmak için çabalar sarf etmiştir. Budönemde Galata Bankerleri ise hazinenin başvuracağı en yakın finans kaynakların birihaline gelmiştir. İstanbul’un Galata semtini bir finans merkezi haline getirmeyi başaranbankerler, Avrupa finans piyasaları ile olan bağlantıları sayesinde her dönemin ekonomikyapısına uymayı başarmışlardır. Avrupa sermaye piyasaları kaynaklı bankacılıkfaaliyetlerinin Osmanlı piyasasına girmeye başlaması ile bu alanda da varlık göstermekzorunda kalmışlardır. Böylece Osmanlı ekonomisinin ihtiyacı olan finans kaynağınıtedarik etme yönünde yeni bir döneme girilmeye başlanmıştır. Galata Bankerlerininsağladığı borçların yerini dış kaynaklı kredilerin almaya başlaması onları yoğun birrekabet ortamına sokmuştur. Bu çalışmada genel bir Galata Bankerleri tarihi aktarılmıştır.Osmanlı ekonomisi üzerindeki rekabet incelenerek Galata Bankerlerinin maliyeüzerindeki etkisinin boyutu ortaya koyulmaya çalışılmıştır

Economic Rivalry and Galata Bankers in The Ottoman Empire

The Ottoman Empire began to lose its economic dominance in the 19th century as its declining political and military power. In this period, the difficulty of paying foreign and short-term debts was creating immense pressure on finance. The Ottoman Empire had tried to overcome these pressures without compromising. The Galata Bankers became one of the closest financial resources that the treasury would appeal. They succeeded in making Istanbul's Galata district a financial center and managed to comply with the economic structure of each era thanks to its connections with European financial markets. As the banking activities originating from European capital markets began to enter the Ottoman market, they were also obliged to assert themselves. Therefore a new approach to supply the financial resources for the Ottoman economy had begun. Galata Bankers found themselves in an intense financing competition vis-à-vis other foreign loans. On the basis of a general history of the Galata Bankers, the competition in Ottoman economy and the extent of the impact of Galata Bankers on Ottoman finance is examined in this study.

___

  • Akar, Ş.K. ve Al, H. (2008). Uluslar Arası Finans Politik Açısından 1860-61 Suriye Bunalımı ve Mirés Borçlanması, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, (45), 77-122.
  • Akar, Ş.K. (2011). Tanzimat Döneminde Para Bozdurma Sorunu ve Köşe Sarrafları, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(1), 123-133.
  • Akyıldız, A. (1991). Sarraflık, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Yayınları.
  • Al, H. (2007). Uluslararası Sermaye ve Osmanlı Maliyesi 1820-1875, İstanbul: Ofset Yapımevi.
  • Aydın, H.V. (1999). Osmanlı Devleti’nde Yarım Kalmış Bir Devlet Bankası Kurma Girişimi Türkistan Bankası, Toplumsal Tarih, 62, 53-59.
  • Cezar, Y. (2004). 18. ve 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nde Sarraflar, Gülten Kazgan’a Armağan: Türkiye Ekonomisi İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Eldem, E. (2000). Osmanlı Bankası Tarihi, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Kazgan, H. (1995). Tarih Boyunca Galata Borsası, İstanbul: Mısırlı Matbaacılık.
  • Kazgan, H. (2005a). Galata Bankerleri Cilt I, Ankara: Orion Yayınevi.
  • Kazgan, H. (2005b). Osmanlıda Avrupa Finans Kapitali, Ankara: Roma Yayınları.
  • Kazgan, H. (2006). Galata Bankerleri Cilt II, Ankara: Orion Yayınevi. Kıray, E. (2015). Osmanlı’da Ekonomik Yapı ve Dış Borçlar, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Kütükoğlu, M.S. (1991). Avrupa Tüccarı, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Yayınları.
  • Minoglou, I.P. (2002). Ethnic Minority Groups In International Banking: Greek Diaspora Bankers of Constantinople and Ottoman State Finances, 1840- 81. Financial History Review 9, Cambridge University Press.
  • Özdemir, B. (2009). Osmanlı Devleti Dış Borçları 1854-1914 Borçlanmaları Galata Bankerleri ve Osmanlı Bankası Düyun-u Umumiye İdaresi Cumhuryet’in Kabul Ettiği Osmanlı Devlet Borçları, Ankara: Ankara Ticaret Odası Yayını.
  • Pamuk, Ş. (2013). Seçme Eserleri I Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Tabakoğlu, A. (2003). Türk İktisat Tarihi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Tabakoğlu, A. (2016). Osmanlı Mâlî Tarihi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Tabakoğlu, A. (2017). Türkiye İktisat Tarihi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Varol, Ö. (2007). II. Abdülhamit Dönemi’nde Düyun-u Umumiye İdaresi’nin Kuruluşu ve İşleyişi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.