A COMPARATIVE ANALYSIS ON SULTAN ABDÜLHAMİD II AND WILLIAM E. GLADSTONE

As a four times Prime Minister William E. Gladstone was a cult figure in British political history so as Sultan Abdülhamid II who ruled the Ottoman Empire for 33 years. When Abdülhamid II came to the Ottoman throne on 7 September 1876, the uprisings in the Balkan provinces were at their peak. Gladstone had published his famous Turcophobic pamphlet entitled “Bulgarian Horrors and the Question of the East” only two days before. This was a turning point not only in British public opinion attitudes towards the Turkish government but also the intensity of the political antagonism between Gladstone and Sultan Abdülhamid II that affected their decisionmaking. Both politicians were in search of new policies in this politically charged atmosphere. For instance, Abdülhamid II’s strategy was Pan-Islamism in order to unite his Empire within a Muslim brotherhood while Gladstone asserted the essentiality of the Concert of European Christian Powers in Ottoman diplomacy since the Treaty of Berlin. Seen in this light, it would be essential for the scope of this research to draw parallels between the perceptions of two statesmen who basically determined the course of the Anglo-Ottoman relations. In addition to Hansard Parliamentary debates and British local newspapers, British foreign telegrams and correspondence will illuminate the aspects of this understanding.

Sultan II. Abdülhamid ve William E. Gladstone Üzerine karşılaştırmalı bir analiz

ngiliz siyasi tarihinde dört dönem Başbakanlık yapmış William E. Gladstone kült bir figürken, Osmanlı İmparatorluğu’nu 33 yıl yöneten Sultan II. Abdülhamid de bir o kadar önemli bir isimdir. 7 Eylül 1876”da II. Abdülhamid tahta çıktığında, Balkan uluslarının ayaklanmaları artmış, Gladstone “Bulgar Dehşeti ve Doğu Sorunu” isimli Turkofobik kitapçığını iki gün öncesinde yayınlamıştı. Bu gelişme ile yalnızca Türk hükûmetine yönelik İngiliz kamuoyunun tutumlarında değişiklik olmamış ayni zamanda II. Abdülhamid ve Gladstone arasındaki düşmanlık da karar alma süreçlerinde etkili olmuştur. Her iki devlet adamı da siyasi yüklü atmosferde yeni politikalar arayışına girmiştir. Örneğin, II. Abdülhamid’in stratejisi Müslüman kardeşliği çerçevesinde Panislamizm ile imparatorluğunu birleştirmek iken, Gladstone Berlin Antlaşması’ndan bu yana savunduğu Hristiyan güçlerin oluşturduğu Avrupa Uyumu siyasetini benimsemiştir. Buradan hareketle, bu araştırmanın amacı Osmanlı-İngiliz ilişkilerinin seyrinin belirlenmesinde etkili olan iki devlet adamının anlayışları arasında paralellikler kurmaktır. Hansard Parlamento tartışmaları ve İngiliz yerel gazetelerine ek olarak, İngiliz telgraf ve yazışmaları bu anlayışın nedenlerini ortaya koyacaktır.

PDF

___

ABDÜLHAMID II (1984), Siyasi Hatıratım “Political memoirs”, S. Can (trns.), Istanbul.

ANDERSON, Matthew S. (1968), The Eastern Question, 1774-1923, A Study in international Relations, Macmillan, London.

DERINGIL, Selim (1991), “Legitimacy Structures in the Ottoman State: The Reign of Abdülhamid II (1876-1909)”, International Journal of Middle Eastern Studies 23, Cambridge University Press, pp. 345-359.

DUGUID, Stephen (1973), “The Politics of Unity: Hamidian Policy in Eastern Anatolia”, Middle Eastern Studies, pp. 139-155.

ENGIN, Vahdettin (2011), II. Abdülhamid ve Dış Politika, Yeditepe Yayınevi, İstanbul.

ERASLAN, Cezmi (1992), II. Abdülhamid ve İslam Birliği, Osmanlı Devleti’nin İslam Siyaseti 1856-1908, Ötüken Yayınları, İstanbul.

GALBRAITH, John S. and SAYYID-MARSOT, Ataf L. Al (1978) ‘The British Occupation of Egypt, Another View’, International Journal of Middle East Studies, Vol. 9 No. 4, pp. 471-488

GEORGEON, Francois Berktay, Ali (trns.)(2005), Abdülhamid II, le sultan calife, (Sultan Abdülhamid), Homer Kitabevi, Istanbul.

GLADSTONE, William E. (1876), “Bulgarian Horrors and The Question of the East”, John Murray, London.

GUEDALLA, Philip (1933), the Queen and Mr. Gladstone 1880-1898, Hodder & Stoughton Limited, London.

HASLIP, Joan (1958), The Sultan, The Life of Abdul Hamid, Cassell, London.

HANIOGLU, Şükrü (2008) A brief History of the Late Ottoman Empire, Princeton University Press, Princeton.

KARACA, Taha N.(2011) İngiltere Başkanı Gladstone”un Osmanlı”yı Yıkma Planı: Büyük Oyun, (The Ottoman destruction plan of British Prime Minister Gladstone: The Great Game), Timas Yayınları, İstanbul.

KARPAT, Kemal H. (2002) Studies on Ottoman Social and Political History, Library of Congress and Publishing Data, London.

KOCABAS, Süleyman, Sultan Abdülhamid Kurtlar Sofrasında Savaş, Yakın Plan Yayınları, İstanbul.

MATTHEW, H. C. G. (1997), Gladstone 1809-1898, Clarendon Press, Oxford.

MEDLICOTT, W. N. (1956), Bismarck, Gladstone and the Concert of Europe, Greenwood Pub

ORTAYLI, İlber (1981), II. Abdülhamid döneminde Osmanlı”da Alman nüfusu, (German population in the Ottoman Empire during the reign of Abdülhamid II), Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.

OZCAN, Azmi (1997), Pan-Islamism Indian Muslims, the Ottomans and Britain (1877-1924), Brill Publishing, Leiden.

RAMM, Agatha (ed.) (1952), The political correspondence of Mr. Gladstone and Lord Granville 1868-1876, Volume I, 1868-71, Offices of the Royal Historical Society, London.

SALT, Jeremy (1990), “Britain, the Armenian Question and the Cause of Ottoman Reform: 1894-96”, Middle Eastern Studies, Vol. 26, No. 3, July, pp. 308-328.

SALT, Jeremy (1993), Imperialism, Evangelism and the Ottoman Armenians, Routledge.

SONYEL, Salahi S. (1987), The Ottoman Armenians: Victims of Great Power Diplomacy, London.

SPINNER, Thomas J. (1973) George Joachim Goschen the Transformation of a Victorian Liberal, Cambridge, At the University Press.

The Bristol Mercury

The Essex Standard, West Suffolk Gazette, and Eastern Counties” Advertiser

The Lancaster Gazette and General Advertiser for Lancashire

The Lancaster Gazette and General Advertiser for Lancashire

The Northern Echo

The Spectator

The Times

TNA Layard Papers

TNA Foreign Telegrams

TURKOGLU, S. (1999), “Marangoz Padisah: Sultan II. Abdülhamid”, (Carpenter Monarch: Sultan Abdülhamid II), Antik&Dekor, Sayi: 50, Ocak.

YASAMEE, Feroze A. K. (1996), Ottoman Diplomacy: Abdülhamid II and the Great Powers, Isis Press, Istanbul.