Tuncay DİLCİ, Aysel ARSLAN, MUSTAFA ERSOY

0-12 YAŞ ARALIĞINDAKİ ÇOCUKLARIN DİJİTAL BAĞIMLILIK DÜZEYLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE BELİRLENMESİ (Sivas ili örneklemi)

Bu çalışmanın amacı; ebeveynlerden alınan veriler doğrultusunda 0-12 yaş aralığında yeralan çocukların dijital bağımlılıklarının ebeveynlerin cinsiyeti, medeni durumu, eğitimdüzeyi, çocukların yaş ve cinsiyetlerine göre belirlenmesidir. Araştırmanın çalışmagrubunu 2018 yılında Sivas il merkezinde yaşamakta olan 0-12 yaş aralığında çocuklarıolan 64 kadın, 86 erkek olmak üzere toplamda 150 ebeveyn oluşturmaktadır. Araştırmabetimsel tarama modelinde yapılmış olup araştırma verilerinin toplanabilmesi için Dilci(2018) tarafından geliştirilen (Dijital Bağımlılık Ölçeği) kullanılmıştır. Ölçek yoksunluk,dürtüsellik, düşük performans, düşük benlik algısı ve sosyal izolasyon olmak üzere beşalt boyuttan ve toplamda 40 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin toplam güvenirliği .98; buçalışmada .98 olarak bulunmuştur. Araştırmaya ilişkin verilerin analizinde KolmogorovSmirnov (K-S), Aritmetik Ortalama, Standart Sapma, Bağımsız gruplar t-testi, tek yönlüANOVA, güvenirlik analizi (.98) kullanılmıştır. Araştırmaya ilişkin verilere göre 0-12yaş aralığında yer alan çocukların dijital bağımlılıklarına ilişkin bulgular; ebeveynincinsiyeti, medeni durumu ve eğitim düzeyine göre değişmezken çocukların yaş vecinsiyetlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir.

Determınatıon of the Dıgıtal Addıctıon Levels of Chıldren in 0-12 Years Age Accordıng to Varıous Varıables (Sivas province sample)

The aim of this study is to be determined according to age and gender of children as gender, marital status, education level, age of parents in the direction of the data obtained from parents, the digital addiction of children among 0-12 ages. In 2018, the group of this study consists of 150 parents in total, 64 women, 86 men, who have children among 0-12 ages, living in Sivas province. This study is made as descriptive survey model and for collecting research data (Digital Addiction Scale) developed by Dilci (2018). The scale consists of 40 items, including 5 sub-dimensions: deprivation, impulsivity, under performance, low self-esteem and social isolation. The total reliability of the scale is .98 in this study. Kolmogorov- smirnov (K-S), aritmethic mean, standard deviation, independent groups t-tests, one-way ANOVA is used in the analysis of the data related to the research. According to the data related to the research, it shows the findings related to the digital addiction of children among 0-12 ages groups while the gender, marital status and education level of the parents do not change, they differ significantly according to their ages and genders.

PDF

___

Aydıner, S. (2017). Ortaokul kademesindeki öğrencilerin bilgisayar bağımlılıkları ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Balta, Ö. Ç., & Horzum, M. B. (2008). Web tabanlı öğretim ortamındaki öğrencilerin internet bağımlılığını etkileyen faktörler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 187-205.
Başköy, N. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin internet bağımlılık, siber zorbalık ve bilgisayara karşı tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
Bayzan, Ş. (2011). Dünyada internetin güvenli kullanımına yönelik uygulama örnekleri ve Türkiye'de bilinçlendirme faaliyetlerinin incelenmesi ve Türkiye için öneriler. Ankara: Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu.
Beard, K. W. (2005). Internet addiction: a review of current assessment techniques and potantial questions. Cyberpsychol Behav, 8(1), 7-14.
Bektaş, H. (1999). Uyuşturucu batağı. İstanbul: Milliyet Yayınları.
Bilgin, H. C. (2015). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyun bağımlılık düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Caplan, S. E. (2002). Problematic internet use and psychosocial wellbeing: Development of a theory-based cognitive-behavioral measurement instrument. Computer in Human Behavior, 18, 553-575.
Çam, E. (2012). Öğretmen adaylarının eğitsel ve genel amaçlı facebook kullanımları ve facebook bağımlılıkları (SAÜ Eğitim Fakültesi örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Çavuşoğlu, F. (2009). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin madde kullanımına etki eden etmenler ve aileden aldıkları sosyal desteğin etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Çelik, E. (2018). Öğretmenlerin internet, sosyal medya bağımlılıkları ile evlilikte uyum ve aile işlevleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Çukurluöz, Ö. (2016). Lise öğrencilerinin dijital bağımlılıklarının incelenmesi: Ankara ili Çankaya ilçesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dikmen, E. (2018). Meslek lisesi öğrencilerinin internet bağımlılıklarının çeşitli değişkenler bağlamında incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Dursun, A., & Çapan, B. E. (2018). Ergenlerde dijital oyun bağımlılığı ve psikolojik ihtiyaçlar. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 128- 140.
Erdur-Baker, Ö., & Kavşut, F. (2007). Cyber bullying: A new face of peer bullying. Eurasian Journal of Educational Research, 27, 31-42.
Eryılmaz, S., & Çukurluöz, Ö. (2018). Lise öğrencilerinin dijital bağımlılıklarının incelenmesi: Ankara ili, Çankaya ilçesi örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 889-912.
Esen, E. (2010). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Fariz, S. (2017). Lise öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin sosyal destek ve akademik başarı açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gençer, S. L. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin internet bağımlılık durumlarının internet kullanım profilleri ve demografik özelliklere göre farklılıklarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
Gökçearslan, Ş., & Durakoğlu, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(14), 419-435.
Griffiths, M. D. (1999). Internet addiction: fact or fiction? The Psychologist: Bulletin of the British Psychological Society, 12, 246-250.
Günüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Horzum, M. B. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(159), 56-68.
Horzum, M. B., Ayas, T., & Cakir-Balta, Ö. (2008). Computer game addiction scale for children. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 3(30), 76-88.
İçen, B. (2018). İlköğretim birinci kademe öğrencilerin sanal oyun bağımlılık düzeylerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kalkan, M., & Kaygusuz, C. (2013). İnternet bağımlılığı: Sorunlar ve çözümler. Ankara: Anı Yayıncılık.
Kandell, J. J. (1998). Internet addiction on campus: The vulnerability of college students. Cyberpsychology & Behavior, 1(1), 11-17.
Karakuş, Z. (2016). İnternet bağımlılık düzeyinin TEOG ders puanları ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Karaman, K., & Kurtoğlu, M. (2009). Öğretmen adaylarının internet bağımlılığı hakkındaki görüşleri. Akademik Bilişim’09-XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Şanlıurfa, ss:641-650.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kelleci, M., Güler, N., Sezer, H., & Gölbaşı Z. (2009). Lise öğrencilerinde internet kullanma süresinin cinsiyet ve psikiyatrik belirtiler ile ilişkisi, TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(3), 223-230.
Koç, P. (2017). Ana akım medyanın internet haber sitelerinde çevrimiçi oyunlara yönelik bağımlılık temsili. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Konçak, A. (2016). Teknolojik bağımlılık ve büyüme ilişkisi: Mekânsal dışsallıkların ampirik analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Köknel, Ö. (1998). Bağımlılık: alkol ve madde bağımlılığı. İstanbul: Altın Kitaplar.
Köksal, B. (2015). Ortaöğretim kurumlarında okuyan öğrencilerde dijital oyun bağımlılık düzeyleri, internet bağımlılık düzeyleri ile bağlanma stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Lin, S. S. J., & Tsai, C. C. (2002). Sensation seeking and internet dependence of Taiwanese high school adolescents. Computers In Human Behavior, 18(4), 411-426.
Morahan-Martin, J., & Schumacher, P., (2000). Incidence and correlates of pathological internet use among college students. Computers in Human Behavior, 16, 13-29.
Mustafaoğlu, R., & Yasacı, Z. (2018). Dijital oyun oynamanın çocukların ruhsal ve fiziksel sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Bağımlılık Dergisi, 19(3), 51- 58.
Nalwa, K., & Anand, A. P. (2003). Internet addiction in students: A cause of concern. Cyber Psychology & Behavior, 6(6), 653-656.
Oral, A. H. (2018). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin dijital oyun bağımlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Park, S. K., Kim, J. Y., & Cho, C. B. (2008). Prevelance of internet addiction and correlations with family factors among south korean adolescents, Adolescence, 4(172), 895- 909.
Sevindik, F. (2011). Fırat üniversitesi öğrencilerinde problemli internet kullanımı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Shaffer, H. J., Hall, M. N., & Bilt, J. V. (2000). Computer addiction: A critical consideration. American Journal of Orthopsychiatry, 70(2), 162-168.
Soule, L. C., Shell, L. W., & Kleen, B. A. (2003). Exploring internet addiction: Demographic characteristics and stereotypes of heavy internet addiction, The Journal of Computer İnformation Systems, 44(1), 64-73.
Şahin, M. (2007). Madde bağımlılığı konusunda Türkiye’de yapılmış olan lisansüstü tezler üzerine bir değerlendirme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Şahin, C., & Tuğrul, V. M. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 4(3), 115-130.
Şişman, Y. T. (2014). Sağlık meslek lisesi öğrencilerinde sosyal medya bağımlılık durumu ile bağlanma stilleri benlik saygıları yalnızlık algıları ve sosyal beceriler arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Tamer, S. L., & Koç, M. (2010). Bilgisayar laboratuvarlarının fiziksel ergonomik kriterler açısından değerlendirilmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi örneği, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 720 – 747.
Tarhan, N., & Nurmedov, S. (2011). Bağımlılık, sanal veya gerçek (1. Baskı). İstanbul: Timaş Yayınları.
Toffler, A. (1974). Gelecek korkusu. (Çev. Selami S.). İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Ünal, M. H. (2015). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılık düzeylerinin belirlenmesi. Uzmanlık Tezi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Ankara.
Vaillant, G. E. (1992). Ego mechanisms of defense: a guide for clinicans and researchers. American Psychiatric Pub. 04 Aralık 2018 tarihinde https://books.google.com.tr/books? adresinden alınmıştır.
Yılmaz D. (2010). Çocuk ruh sağlığı ve hastalıklarına başvuran çocuk ve ergenlerde bilgisayar oyunu ve internet kullanımı ile utangaçlık ve sosyal fobi ilişkisinin incelenmesi. Uzmanlık Tezi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Bursa.
Young, K. S. (1996). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychology and Behavior, 1, 1-12.
Ziyalar, A. (1999). Sosyal psikiyatri. İstanbul: Yüce Yayım.