İlk Dönem Türkiye Selçuklu-Moğol İlişkilerinin İktisadi Boyutu (1243-1258)

Selçuklular Moğolların gelişine kadar Anadolu’da başarılı bir siyasî ve iktisadî sistem geliştirdiler. Temel yaklaşım, sultanlığın tebaası arasında fark gözetmeden halkın refahı için çalışmak ve gelirlerini artırmaktı. Bu ortamda, çalışan ve üreten tabakalar arasında nazik bir denge kurulmuştu. 1243 Kösedağ yenilgisinden sonra sultanlık ile tebaa arasındaki ilişki zedelendi. Gelirlerin önemli bir kısmı hegemon devlet olan Moğollara gitmeye başlayınca rahatsızlık ortaya çıktı. Çalışmamızda, Moğolların ilk döneminde Selçuklu ekonomisi üzerine çıkan angaryalar ve bunların sosyal sonuçları üzerinde durulacaktır.

The Economic Dimension of the Saljukid-Mongols Relationships in the First Period (1243-1258)

The Saljukids developed a successful political and an economic system in Anatolia by the coming of the Mongols. The principle approach is the working without any discrimination between the subjects of the sultanate, and increase the revenue of those. In this environment, an equilibrium is established between all of the classes, who working and producing. Nevertheless, the relationship between the subjects and the sultanate is damaged after the Kösedağ Battle in 1243. Because of the allocating the enormous part of revenues to Mongols, complaints appear among the subjects. This study deal with the forced labours exceeding the capacity of Saljukid economic power and with its results.

___

  • Aknerli Grigor, Moğol Tarihi (Çev. Hrand Andreasyan) İstanbul 1954
  • Alaeddin Atamelik Cüveynî, Târih-i Cihân-Güşây, (yay. M. M. Kazvînî) London 1937.
  • Anonim, Moğolların Gizli Tarihi (Türkçe Terc. Ahmed Temir), II. Baskı Ankara 1986.
  • Cahen, Cl., Osmanlılardan önce Anadolu’da Türkler (Türkçe çev. Y. Moran), İstanbul 1979
  • Ebu’l-Fereç, Tarih (İng.’den çeviren Ö. Rıza Doğrul), Ankara 1950
  • Erdem, İlhan, Türkiye Selçukluları-İlhanlı İlişkileri (1258-1308), Ankara 1995.
  • Heyd,W., Yakın Doğu Ticaret Tarihi (Çev. E. Ziya Karal), Ankara 1975.
  • İbn Bîbî, el-Evâmir el-Alâiyye fî Umûr el-Alâiyye, (yay. Adnan Erzi) Ankara 1956.
  • İbn Devâdârî, Kenz ed-Dürer ve Câmi el-Gurar, Kahire1391/1379.
  • İbn Tağriberdi, en-Nücûm ez-Zâhire fî mülûki Mısr ve el-Kâhire, 1338.
  • Makrîzî, Kitâb es-Sülûk fî Marifeti Düvel el-Mülûk, (yay. M. Zaide), Kahire 1936-8.
  • N. Gregoras, Chronike Bonnae (yay. E. Berker), Bonn 1856.
  • Reşidüddin Fazlullah, Câmi et-Tevârîh (yay. Behmen Kerîmî), Tahran 1338.
  • Rice, Tamarra, The Seljuks in Asia Minor, London 1961.
  • Sıbt ibn el-Cevzî, Miratü’z-zaman fi Tarihi ehli’zaman (yay. Ali Sevim) Ankara 1968/Haydarabad 1952.
  • Turan, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye Tarihi, II. Baskı, İstanbul 1983
  • Turan, Osman, Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar, II. Baskı, Ankara 1988.
  • W. Rubruck, The Journey of the Willlam of Rubruck to the Eastern Parts of the World (1453-55) (Yay. W. Rockhill), London 1900.
  • Zehebî, Düvel el-İslâm, Kahire 1927.