KILIÇ, Selda: Tanzimat Arifesinde Kadılık- Naiplik Kurumu

Osmanlı 'da kadı yargı kurumunun işlemesinde etkili olan önemli görevlilerden biridir. Devletin kuruluşunda oldukça saygın bir meslekken, 16. Yüzyılda diğer kurumlarda olduğu gibi bu kurumun işleyişinde de bozulma olmuştur. Özellikle eğitim kalitesinin düşmesi, rüşvetin, usulsüzlük ve zulümlerin artması kadılardan şikayet/eri de beraberinde getirmiştir. Tahta geçen padişahlar zaman zaman bu durumu düzeltmeye çalışmışlar, ancak başarılı olamamışlardır. En son Tanzimat öncesinde III. Selim ve II. Mahmut 'un önemli yenilik girişimleri söz konusudur. Bu araştırmada bunlar açıklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kadı, mahkeme, kurum, III. Selim, II.Mahmut

Kadis und Stellvertretenden vor der Tansimat-A.ra

Kadis, die im Rechtswesen des Osmanischen Reiches von grosser Bedeutung waren, bildeten wahrend der Gründungszeit des Reiches eine Gruppe, die einen angesehenen Beru/ ausübten, aber gemass dem Niedergang vieler Institutionen des Reiehes hat auch das Rechtswesen an Macht verloren. Infolge des Verlustes des Bildungswesens an der Qualitat sowie der Zunahjme der Bestechung und der Unregelmassigkeiten im Rechtswesen begann eine aufallende Unzufriedenheit unter der Bevölkerung zu herrschen. Bemühungen vieler Sultane um die Verbesserung dieser Unordnung blieben auch eıfolgslos. Var der Tansimat-Ai'a sind var allem Reformbestrebungen der Sultane Selim III. und Mahmut II. zu erwiihnen, die auch der Untersuchungsgegenstand dieses Artikels bilden

Keywords:

Der Kadi, Die Rechtwesen, Selim III, Mahmut II,

PDF

___

Arşiv Kaynakları Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivi Ali Emiri Tasnifi-Abdülhamit-i Evvel- no: 11344
Hatt-ı Hümayun Tasnifi, no: 22744,24176
Ahmet Cevdet, Tarih-i Cevdet, 12C.,İstanbul, 1309, 1302.
Ahmet Lütfi Efendi, Vakanüvis Ahmet Lütfi Efendi Tarihi, 8C.,Tarih Vakfı Yay., YKY, İstanbul, 1999.
Ahmet Cevdet Paşa, Vefatının 100. Yılına Armağan, Ankara, Diyanet Vakfı Yay., 1997, s.79-84. Çadırcı,Musa, Kurumu ve 1838 Tarihli Tarik-i Osmanlı
Karaı, Enver Ziya ,Selim III'ün Hat-tı Hümayunlan-Nizam-ı Cedit 1789-1807, Ankara, 1988.
Mumcu, Ahmet, Osmanlı Devlet 'nde Rüşvet (Özellikle Adli Rüşvet), Ankara, Ortaylı, İlber, Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devleti 'nde Kadı, Ankara, 1994.
Özdemir, Rıfat, XlX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara, Ankara, 1986.
Özkaya, Yücel, Osmanlı İmparatorluğu 'nda Ayanlık, Arıkara, 1977.
Sicill-i Osmani, Osmanlı Ünlüleri, 4, İstanbul, Tarih Vakfı yay., 1996.
Uluçay, Çağatay, XVIII ve XIX Yüzyıllarda Saruhan 'da Eşkiyalık ve Halk Hareketleri, İstanbul, 1955.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti'nin İlmiye Teşkilatı, Ankara, 1988. Yücel, Yaşar