Gerçekleşmemiş Bir Yol Hikayesi; 19.Yüzyıl’ın Son Çeyreğinde Menderes Nehrinin Ulaşıma Açılması Projesi

Osmanlı Devleti, 19. yüzyıl'ın son çeyreğinde Ege bölgesi için çok önemli sonuçlara yol açabilecek bir girişim için çalışmalara başlamıştır. Bu girişim, Menderes Nehrinin ulaşıma uygun hale getirilmesi tasarısıdır. Bir imtiyaz biçiminde 99 yıllığına tanınan bu girişim için hazırlanan şartname ve sözleşme metinleri ile bu konuda değişik daireler arsında yapılan resmi Osmanlı yazışmaları yazımızın kaynaklarını oluşturmaktadır. Bölgeye yapılacak bu yatırımın Avrupa sermayesi ile bağlantılı olacağı açıktır. Bölgedeki tarımsal üretimi, ekonomi anlayışını ve ulaşım faaliyetlerini köklü biçimde değiştirebilecek olan proje, bölgenin ekonomik açıdan ne kadar değerli bulunduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı Devleti, 19. Yüzyıl, Aydın Vi/ayeti, Menderes Nehri, Ulaşım, İmtiyaz.

Eine Geschichte eines unverwirklichten wegws; Das Projekt der Verkehrseröffnung des Meander

Das Osmanische Reiclı hat im letzten viertel des 19. Jahrhunderts mit einem unternehmen angefangen, das fiir die Aegaeische Region sehr wichtige folgen haben sollte. Und zwar geht es um den plan, dem Fluss Meander befahrbar zu machen. Die Texte des vertrages und der bedingungen, die als privi/eg fiir 99 jahre erfasst wurde und die gegenseitigen schreiben zwischen den entsprechenden Osmanischen behörden, bi/den die quellen unseres schreibens. Es ist offensichtlich das das geplante unternehmen von ausliindischem kapital finanziert werden sollte. Das projekt, das die landwirtschaftlische siclıt und das befürderungssystem in der region wesentlich umiindern sollte, betont, den schon dameligen wirtsclıaftliclıen wert des gebietes

Keywords:

Das Osmanische Reich, 19. Jahrhundert, Der Wilayet Aydın, Der Fluss Meander, Der Verkelır, Das Privileg.,

PDF

___

BRAUDEL Femand, Akdeniz ve Akdeniz Dünyası. çev: Mehmet Ali Kılıçbay, Eren Yayınları, 2 Cilt, İstanbul 1989.
İngiliz Konsolosluk Raporlarına Göre İzmir Ticareti (1864-1914). İzmir Ticaret Odası, İzmir 1998.
KASABA Reşat, Osmanlı İmparatorluğu ve Dünya Ekonomisi. Ondokuzuncu Yüzyıl. Çev: Kudret Emiroğlu, Belge Yayınları, İstanbul 1993, s. 91.
KURMUŞ Orhan, Emperyalizmin Türkiye 'ye Girişi. Savaş Yayınları, Üçüncü Baskı, Ankara Ağustos 1982.
PAMUK Şevket, Osmanlı Ekonomisi ve Dünya Kapitalizmi (1820-1913), Yurt Yayınları Ankara 1984.
QUAT AERT Donaıd, Osmanlı Devleti 'nde Avrupa İktisadi Yayılımı ve Direniş (1881-1908). Çev: Sabri Tekay, Yurt Yayınları, Ankara Şubat 1987.
VARLIK Bülent, 19. Yüzyıl 'da Emperyalizmin Batı Anadolu 'da Yayılması. İstanbul ı976.