Yazılı Kanyon (Sütçüler, Isparta) Tabiat Parkı'nın Turizm Açısından Önemi ve Kullanımı

Yazılı Kanyon Tabiat Parkı, Isparta İli’nin Sütçüler İlçesi sınırları içerisinde ve Çandır Köyü’ne yaklaşık 3 km. mesafede yer alır. Aksu Çayı’nın bir kolu olan Göksu Çayı’nın en büyük kolu durumundaki Değirmen derenin açtığı derin kanyonunun 600 hektarlık bölümü (Yazılı Kanyon Mevkiî), 2873 sayılı Millî Parklar kanununun 3. Maddesine istinaden 05.09.1989 tarihinde Tabiat Parkı olarak ilân edilmiştir. Yazılı Kanyon Tabiat Parkı, beşerî çevre özelliklerinin yanı sıra, jeolojik ve jeomorfolojik özellikleri, zengin bitki örtüsü ve yaban hayatı gibi doğal çevre özellikleri bakımından ülkemizin önemli tabiat parklarından biridir. Parkın en önemli özelliği, adını da aldığı duvarlarına kazınmış yazıt ve sunak yeridir. Perge’den Adada’ya ve oradan da Antiocheia’ya (Yalvaç) giden ve yörede Kral Yolu olarak isimlendirilen eski yol, Yazılı Kanyon Tabiat Parkı’ndan geçmekteydi. Bu çalışmada, Yazılı Kanyon Tabiat Parkı’nın doğal ve beşerî çevre özellikleri açısından turistik çekicilikleri ve bu tür korunan alanların koruma-kullanma dengesi içinde sürdürülebilir yönetimi, öncelikli sorunları ve bu sorunların çözümüne yönelik nelerin yapılabileceği konusunda öneriler sunulmaktadır. Tabiat parkının doğal ve beşerî turistik çekicilikleri iyi değerlendirilebildiği taktirde yöre, ülkemiz turizmine ( özellikle inanç turizmi) büyük katkılar sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Isparta

Le parc naturel de Yazılı Kanyon (Canyon Ecrit) se situe dans les frontières de la ville d’Isparta, il est à 3 km du vilage de Çandır. Une partie de 600 héctares (partie de Yazılı Kanyon) du kanyon, formé par le cours d’eau de Değirmen, qui est la plus grande branche du fleuve de Göksu, qui est une des branches du cours d’eau de Aksu, a été déclarée comme un parc national le 05.09.1989 selon l’article 3 de la loi des Parcs Nationaux. Le Parc National de Yazılı Kanyon est l’un des plus importants parcs nationaux de notre pays aussi bien pour ses caractéristiques humaines que géologiques et géomorphologiques, naturelles avec une riche flore et une vie sauvage. L’une des plus importantes caractéristiques du parc est qu’une calligraphie se trouve inscrite sur les murs, d’où vient l’origine de son nom, et la présence d’un autel. L’ancienne route, qui est intitulée, dans la réion, comme la Route du Roi et qui va de Perge à Adada, d’où à Antiocheia (Yalvaç) passait par le Parc Paturel de Yazılı Kanyon. Dans ce travail, nous nous efforcerons de montrer l’intéret toristique de la région au point de vue naturel et humain, de metre en avant quelques propositions pratiques déstinées à la gestion durable de telles régions dans une équilibre de protection-usage, de constater ses problèmes privilégiés et proposer les éventuelles solutions. Cet endroit contribuera, sans doute, à l’économie touristique de notre pays et de la région (surtout au tourisme de foi) si l’on évalue bien les côtés naturels et humains du parc naturel.

Keywords:

Isparta,

PDF

___

Akkesen,A.,2002, Millî Parklar ve Eşdeğer Korunan Alanların Sürdürülebilir Yönetimi, Politika Ve İlkeler. Dağlar Yılı Sempozyumu Bildirileri, Ilgaz Dağı,Kastamonu.

Atalay,İ.,1983, Türkiye Vejetasyon Coğrafyasına Giriş. Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları.No:19, İzmir.

Atayeter,Y., 2000, Aksu Çayı Havzasının Jeomorfolojisi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.

Avcı,M.,1986, Orman İçi Dinlenme Yerleri Uygulamaları ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar. Orman Genel Müdürlüğü yayını, s.166-197, Ankara

Bengüer,G., 1998, İnanç Turizmi. Isparta’nın Dünü, Bugünü ve Yarını Sempozyumu II Bildirileri, Cilt: 3, Isparta.

Ceylan,S.,-Gölen,Z.,2001, Batı Torosların Önemli Geçitlerinden Biri Olan Döşeme Boğazının(Antalya) Tarihi Coğrafyası ve Turistik Potansiyeli. S.D.Ü. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:4, Burdur.

Davit H. French – Stephen Mitchell, 1977, Roma İmparatorluğunun İlk Devirlerinde Pisidia’da Yollar ve Ulaşım. Türk Arkeoloji Dergisi, Sayı:XXIV-I

Doğanay,H.,2001, Türkiye Turizm Coğrafyası. Çizgi Kitabevi, (3.baskı), Konya.

Doğanay,H.,2003,Coğrafyaya Giriş.Aktif Kitabevi, (7.baskı), Erzurum.

Doğaner,S.,2001, Türkiye Turizm Coğrafyası. Çantay Kitabevi,İstanbul.

Ercenk, G.,1992, Pamphylia Bölgesi ve Çevresi Eski Yol Sistemi. Belleten,TTK, C.LVI, S.216, Ankara.

Güneysu, A.C.,1993, Batı Toroslarda Neotektonik Hareketlerin Karstlaşma Üzerindeki Etkileri ve Karstlaşmanın Evrimi(Eğirdir-Beyşehir-Antalya Karst Alanı). Türk Coğrafya Dergisi, S:28, İstanbul.

Korkmaz,M.,1998, Sütçüler (Isparta) Florası. S.D.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.

Mitchell,S.,199?, Cremna in Pisidia. An Ancient City in Peace and in war.

Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Başmühendisliği, 1989, Yazılı Kanyon Tabiat Parkı Raporu, Isparta.

Çolak,A.H.,2001, Ormanda Doğa Koruma(Kavramlar-Prensipler-Stratejiler-Önlemler). Millî Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü Yayını, (1.baskı), Ankara.

Özgüç,N.,1998, Turizm Coğrafyası, Özellikler-Bölgeler. Çantay Kitabevi, İstanbul.

Pirenne,H.,1994, Ortaçağ Kentleri Kökenleri ve Ticaretin Canlanması. İletişim Yayınları, (Çeviren: Şadan Karadeniz), İstanbul.

Saraçoğlu,H.,1989, Akdeniz Bölgesi. Öğretmen Kitapları Dizisi, İstanbul.

Sevin,V.,2001, Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası I. Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.

Süne,S.,1986, Tabiat Parkları ve Orman İçi Dinlenme Yerlerinin Planlanması. Millî Parklar ve Yaban Hayatı Semineri Muğla 1986, Orman Genel Müdürlüğü yayını, s.140-165, Ankara.

Taşlıalan, M., 1998, Anadolu İnanç Turizminde Antiocheia’nın Yeri. Isparta’nın Dünü, Bugünü ve Yarını Sempozyumu II Bildirileri. Cilt: 3, Isparta.

Yaşar,O.,2000, Ülkemizde Millî Park ve Benzer Statüdeki Alanların Dağılımı. Türk Coğrafya Dergisi,Sayı.35, İstanbul.

Anabritannicca, 8.ve 10.cilt

Millî Parklarımız, Orman Bakanlığı Millî Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, Ankara, mpg@milliparklar.gov.tr

2873 Sayılı Millî Marklar Kanunu.

Sütçüler Kaymakamlığı Birifing Raporları,2003, Sütçüler.

Millî Parklar Daire Başkanlığı Raporu, 1989.

www.millîparklar.gov.tr/tp/tph.htm.