Sevim POLAT, M. Perçin OLGUNOĞLU, Akiz Ayça AKA, Tufan KORAY

Kuzeydoğu Akdeniz kıyısal sularında (İskenderun Körfezi) dağılım gösteren potansiyel zararlı fitoplankton türleri

Ülkemizin Akdeniz kıyısında yer alan ve bölgenin en önemli balıkçılık alanlarından biri olan İskenderun Körfezi, etrafında bulunan yerleşim alanları, sanayi kuruluşları ve bundan kaynaklanan deniz trafiğinden dolayı yoğun kirlilik tehdidi altındaki alanlardan biridir. Bu çalışmada, İskenderun Körfezi’nde dağılım gösteren potansiyel zararlı fitoplankton türleri incelenmiştir. Bu amaçla, körfezin güneydoğu kıyısı ve açıklarından 2002-2003 yılları arasında örneklemeler yapılmıştır. Çalışma sonunda potansiyel zararlı fitoplankton türlerinin yıl içindeki bulunurlukları ve maksimum yoğunluklarının yanı sıra, örnekleme alanının hidrografik özellikleri belirlenerek, fitoplanktondaki değişimlerde bu faktörlerin de etkisi ortaya konmaya çalışılmıştır. Körfezde, aşırı üreme özelliğine sahip türlerden dinoflagellatlara ait Dinophysis caudata, Gonyaulax spinifera, Lingulodinium polyedrum, Noctiluca scintillans, Prorocentrum micans, Scrippsiella trochoidea gibi türler saptanırken, diyatomlardan Pseudonitzschia pungens, Leptocylindricus danicus ve Cylindrotheca closterium gibi türler saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, fitoplankton, su kirliliği, türler

Potentially harmful phytoplankton species disributed in the Northeastern Mediterranean coastal water (İskenderun Bay)

Potentially harmful phytoplankton species distributed in the Northeastern Mediterranean Coastal Waters (İskenderun Bay). İskenderun Bay, located at the northeastern Mediterranean coast of Turkey is one of the most important fisheries areas in the region. The bay is under the threat of pollution due to inhabiting areas, industrial facilities and heavy marine traffic. In this study, the distribution of potentially harmful phytoplankton species in the İskenderun Bay was investigated. For this reason, samples were collected between the years of 2002 and 2003 from southeastern part of İskenderun Bay. At the end of the study, the presence and maximum abundances of potentially harmful phytoplankton species during the year were determined as well as hydrographic properties of the area. The bloom forming species belonging to dinoflagellates were Dinophysis caudata, Gonyaulax spinifera, Lingulodinium polyedrum, Noctiluca scintillans, Prorocentrum micans, Scrippsiella trochoidea. Potentially harmful diatoms were Pseudonitzschia pungens, Leptocylindricus danicus and Cylindrotheca closterium determined in the bay.

Keywords:

Turkey, phytoplankton, water pollution, species,

PDF

___

Avşar, D., 1999. Yeni bir Skifomedüz (Rhopilema nomadica)’ün dağılımı ile ilgili olarak doğu Akdeniz’in fiziko-kimyasal özellikleri.Turk. J. Zool., 23(2): 605-616.

Delgado,M., Estrada M., Camp J., Fernandez J.V., Santmarti M., Lleti C.,1990. Development of a toxic Alexandrium minitum Halim (Dinophyceae) bloom in the harbour of sant Carles de la Rapita (Ebro Deltai northwestern Mediterranean). Scient. Mar. 54(1): 1-7.

Fukuyo, Y., Takano, H., Chihara, M., Matsuoka, K., 1990. Red Tide Organisms in Japan-An Illustrated Taxonomic Guide, Uchida Rokakuho, Tokyo, 407 p.

Halim, Y., Labib, W.,1996. First recorded toxic Alexandrium minutum Halim, Harmful Algae News, An IOC newsletter on toxic algae and algal blooms, no 16, UNESCO.

Honsell, G., 1993. First Report of Alexandrium minutum in Northern Adriatic Waters (Mediterranean Sea). Toxic Phytoplankton Blooms in the Sea, (Smayda T.J. and Shimizu Y., eds.), Elsevier Publ.,127-132.

Honsell, G.,Poletti, R., Pompei, M., Sidari L., Milandri, A., Casadei, C., Viviani, R., 1995. Alexandrium minitum Halim and PSP contamination in the northern Adriatic Sea (Mediterranean Sea). Seventh International Conference on Toxic Phytoplankton, Sendai.

Koray, T., 1984. The occurrence of red-tides and causative organisms in İzmir Bay, Ege Üniv. Fen Fak. Jour. Series B, 1(6):75-83.

Koray, T., Büyükışık, B., Parlak, H., Gökpınar, Ş., 1992. İzmir Körfezinde deniz suyu kalitesini etkileyen bir hücreli organizmalar: Red-tide ve diğer aşırı üreme olayları, Doğa Türk Biyoloji Dergisi, 16:135-157.

Koray, T.,1994. Sucul ekosistemlerde aşırı üreyen zararlı ve zehirli algler ve izlenmelerinde takip edilecek stratejiler, Ege Üniv. Fen Fak. Dergisi, seri B, Ek 16/1: 329-343.

Mann, M.N., 2000. Ecology of Coastal Waters, Second Edition, Blackwell Sci., 406 p.

Rampi, L., Bernhard, M.,1980. Chiave Per la Determinazione Delle Peridinee Pelagiche Mediterranee, CNEN-RT/BIO (80)8.

Richardson, K.,1997. harmful or exceptional phytoplankton blooms in the marine ecosystem. Advances in Marine Biology, Academic Press, vol 31, 302-385.

Sournia , A., 1986. Atlas du Phytoplancton Marin, vol I: Introduction, Cyanophycées, Dictyochophycées, Dinophycées et Raphidophycées. Paris: Éditions du Centre National de la Recherche Scientifique, 216 p.

Sournia, A., 1995. Red Tide and toxic marine phytoplankton of the world ocean: an inquiry into biodiversity. Harmful marine Algal Blooms,(P.Lassus, G.Arzul, E.Erard, P.Gentien, C.Marcaillou, eds.), Technique et Documentation, lavosier, Intercept Ltd. 103-112.

Taylor, F.J.R., 1976. Dinoflagellates from the International Indian Ocean Expedition, Bibliotheca Botanica, Stuttgart, 132: 234 p.

Tomas, C.R., 1997. Identifying Marine Phytoplankton, New York: Academic Press, 858 p.

Tregouboff, G., Rose, M., 1957. Manuel de Planktonologie Mediterraneenne, Centre National de la Resherche Scientifique, Paris, 587 s. 207 pl.

Yılmaz, A., Salihoğlu, İ., Yemenicioğlu, S., Tuğrul S., Baştürk, Ö., Yayla, M.,1998. Akdeniz kıyılarında karasal kaynaklı kirlenmenin boyutu ve canlılara etkisi. Kıyı ve Deniz Alanları Ulusal Konferansı, Bildiriler Kitabı, 665-673.