Meltem Mecdi KAYDIRAK, Ümran YEŞİLTEPE OSKAY

Cerrahi Menopozun Cinsel Yaşam Üzerine Etkileri

Cerrahi menopozun cinsellik üzerindeki etkilerini tanımlamak amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı’nda, premenopozal dönemde histerektomi+bilateral ooferektomi ya da ooferektomi ameliyatı olarak, menopoza giren ve operasyondan sonra en az 6 ay geçen 20 kadının cinsel yaşamındaki değişiklikleri belirlemek amacıyla fenomenolojik yöntemin kullanıldığı nitel bir çalışma olarak planlandı. Çalışmaya dahil edilecek kadınlar arşiv taraması sonucu, amaçlı örneklem yöntemiyle seçildi. Veriler araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan tanıtıcı bilgi formu ve kadınların cerrahi menopoz sonrası cinsel yaşamındaki değişiklikleri sorgulayan açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılarak, yüz yüze görüşülecek dolduruldu. Elde edilen veriler kodlanarak, içerik analizi yöntemiyle konuyla ilişkili temalar oluşturuldu. Bulgular: Çalışmaya katılan kadınların 18’i histerektomi+bilateral ooferektomi, 2’si ooferektomi sonucu menopoza girdiğini ve kadınların 9’u bir süre hormon tedavisi kullandığını belirtti. Çalışmada cerrahi menopoz sonrası kadınlarda menopozal semptomların yanısıra beden imgesi değişiklikleri ve eşlerin cinsel yaşamına ilişkin olumsuz etkilerini ortaya koyan temalarda belirlendi. Sonuçlar: Cerrahi menopozala birlikte organ kaybı yaşanması, aniden ve erken yaşta menopoza girmek sorunları daha şiddetli ve karmaşık duruma getirmektedir.

The Effects of Surgical Menopause on Sexuality

Aim: The study was planned to identify the effects of surgical menopause on sexuality. Methods: This qualitative study, in which phenomenological method was used, was conducted at Istanbul University Istanbul Medical Faculty Department of Obstetrics and Gynecology among 20 women, who have gone through menopause after undergoing hysterectomy with bilateral oophorectomy or oophorectomy in premenopausal period and spent at least 6 months after surgery, in order to identify the changes in their sexuality. The women to be included in the study were selected by searching archival records and using purposive sampling method. The data were gathered through face-to-face interviews using an information form prepared by the researchers in line with literature and an interview form composed of open-ended questions asking about the changes in women's sex life after surgical menopause. Then, the data were coded and context-related themes were formed using the content analysis method. Findings: According to their statements, the number of the women, who have gone through menopause after hysterectomy with bilateral oophorectomy and after oophorectomy was 18 and 2, respectively and 9 women have received hormone replacement therapy for a while. In the study, along with menopausal symptoms, the changes in body image and the themes indicating the negative effects on their sex life were identified among women who have gone through surgical menopause. Conclusion: Along with surgical menopause, the organ loss and a sudden entry into menopause at an early age make the problems more severe and more complicated.

PDF

___

Görgel Bayraktar E, Çakıroğlu PF. Menopoz döneminde kadın. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi; 2007. s. 11.
Gompel A, Rozenberg S, Barlow DH; EMAS board members.The EMAS 2008 update on clinical recommendations on postmenopausal hormone replacement therapy. Maturitas. 2008; 20;61(3):227-32. doi: 10.1016/j.maturitas.2008.10.009. Epub 2008 Nov
Wilcox L, Koonin L, Pokras R, Strauss L, Xia Z, Peterson H. Hysterectomy in the United States, 1988-1990. Obstet Gynecol. 1994;83:549-55.
Ayranci U, Orsal O, Arslan G, Figen D.E. Menopause status and attitudes in a Turkish midlife female population: an epidemiological study. BMC Women’s Health. 2010;10(1): 14-1. http://www.biomedcentral.com/1472-6874/10/1
Kıroğlu F. Menopoz döneminin kadının sosyal ilişkilerine olan etkileri (Y.Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2005
Çoban A, Nehir S, Demirci H, İnceboz Ü. Klimakterik dönemdeki evli kadınların eş uyumları ve menopoza ilişkin tutumlarının menopozal yakınmalar üzerine etkisi. F.Ü. Sağ. Bil. Derg. 2008; 22 (6): 349-343.
Boğa MN. Cerrahi menopozdaki kadınlara roy adaptasyon modeline göre evde verilen eğitimin semptom kontrolü depresyon sosyal destek ve yaşam kalitesine etkisi (Doktora Tezi).Erzurum: Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı; 2013
Dooley M, Bell BB. Psychosocial aspects of the menopause. Psychological Challenges in Obstetrics and Gynecology. Ed. Jayne Cockburn, Michael E.Pawson. Springer-Verlag London Limited; 2007.
Nappia RE, Lachowskyc M. Menopause and sexuality: Prevalence of symptoms and impact on quality of life. Maturitas. 2009; 63: 141-138.
Lo SST, Kok WM. Sexuality of Chinese women around menopause. Maturitas. 2013;74: 195-190.
Kızıltepe S. Hormon tedavisi alan premenapozal ve postmenapozal kadınların mammografi bulgularındaki değişiklikler (Uzmanlık Tezi). Adana: T.C. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları Ve Doğum. Uzmanlık Tezi; 2006.
Topcuoğlu A, Koç A, Duran B, Dönmez M. Cerrahi ve doğal yolla menopoza giren kadınların anksiyete ve depresyon açısından karşılatırılması. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni. 2009; 43(2):92- 89.
Taylor M. Psychological consequences of surgical menopause. J Reprod Med. 2001; 46(3):324-317.
Karlıdere T, Özşahin A. Menopozda semptom örüntüsünün anksiyete, depresyon düzeyleri ve sosyal destek ile ilişkisnin incelenmesi. Klinik Psikiyatri. 2008;11: 166-159.
Rees M, Stevenson J, Hope S, Rozenberg S, Palacios S, editors. Management of the menopause. 5th ed. Meeeting challenges of menopause. Britain: BMS; 2011.
2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.
Chen X, Guo T, Li B. Influence of prophylactic oophorectomy on mood and sexual function in women of menopausal transition or postmenopausal period. Arch Gynecol Obstet. 2013; 288: 1106- 1101. Doi: 10.1007/s00404- 013-2865-1
Fakılı FE. Menopoza girmiş kadınların beslenme durumları İle fiziksel aktivite ve beslenme bilgi düzeylerinin belirlenmesi (Y.Lisans Tezi). Ankara: T.C. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme Ve Diyetetik Programı; 2013
Ertüngealp E. Türkiye menopoz ve osteoporoz derneği & türk jinekoloji derneği hormon replasman tedavisi konsensus grubu kararları. Artemis. 2003;4(1): 8-7.
Fışkın G, Beji N. Cinsel fonksiyonun değerlendirilmesi ve hemşirenin rolü. Androloji Bülteni. 2014; 16(56) :76-73.
Kapdağlı D. Postmenopozal kadınlarda cinsel yaşam kalitesinin değerlendirilmesi (Uzmanlık Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı; 2009.
Pearce G, Ntoumani TC, Duda JL, McKenna J.Changing bodies: Experiences of women who have undergone a surgically ınduced menopause. Qualitative Health Research. 2014; 24(6): 748 - 738. doi: 10.1177/1049732314529664
Mokate T, Wright C, Mander T. Hysterectomy and sexual function. Journal of the British Menopause Society. 2006; 12(4): 157-153.
Selam B, Topcuoğlu A. Mopozda hormon replasman tedavisi kullanımı ile ilgili tartışmalar vegüncel yaklaşım. Düzce Tıp Fakültesi Derg.2004; 3: 43-38.
Varma GS, Oğuzhanoğlu NK, Karadağ F, Özdel O, Amuk T. Doğal ve cerrahi menopozda depresyon ve anksiyete düzeyleri ile cinsel doyum arasındaki ilişki. Klinik Psikiyatri. 2005; 8:115-109.
Shuster LT, Gostout BS, Grossardt BR, Rocca WA. Prophylactic oophorectomy in premenopausal women and long-term health. Menopause International. 2008; 14(1):116-111. doi: 10.1258/mi.2008.008016
Nappi RE, Albani F, Santamaria V, Tonani S, et al. Menopause and sexual desire: the role of testosterone. Menopause International. 2010; 16(1):168-162. doi:10.1258/mi.2010.010041
Coşkun AM. Kadın sağlığı ve hastalıkları hemşireliği el kitabı. 1.baskı. İstanbul; Koç Üniversitesi Yayınları; 2012. s. 444-445