Sevgi Soysal'ın "Yürümek" Adlı Romanını Bildungsroman ve Kadın Bildungsromanı Olarak Okumak

Bildungsroman; kişinin çocukluk evresinden başlayarak yetişkin bir birey olma yolunda geçirdiği ruhsal ve bilişsel değişimi, büyümeyi, olgunlaşmayı, kazandığı farklı bakış açıları ve benlik anlayışını, birey-toplum diyalektiği bağlamında işleyen roman türüdür. İşlenen kişi üzerinden toplumun kültür ve idealleri ortaya konulur. Kişi, içinde bulunduğu toplumda eğitim, ilişkiler, kurallar ve düzen çerçevesinde kendisine bir nokta arar. Buradan hareketle Sevgi Soysal’ın Yürümek adlı romanı incelendiğinde Elâ ve Memet’in ilkokul yıllarından başlayarak geçirdiği süreçlerin detaylı bir biçimde ortaya konmuş olduğu görülmektedir. Çalışmada Elâ ve Memet’in gelenek, sınıf ayrımı ve cinsiyet eşitsizliği üçgeninde şekillenen kişilikleri bildungsroman özelliklerine göre incelenmiştir. Bildungsroman türünün 20. yüzyıla kadar erkek karakteri konu etmesi beraberinde erkek bildungsromanı ve kadın bildungsromanı farklı mıdır, tartışmasını getirmiştir. Dönemin eserleri incelendiğinde böyle bir ayrımın olduğunu söylemek mümkündür. Bu nedenle çalışmada bildungsroman özellikleri açısından Memet, kadın bildungsromanı özellikleri açısından da Elâ incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sevgi Soysal, bildungsroman, kadın bildungsromanı, Yürümek, roman

Reading Yürümek (Walking) by Sevgi Soysal As a Bildungsroman and Female Bildungsroman

Bildungsroman is a type of novel that discusses an individual’s mental and cognitive change, growth, maturation, different perspectives, and sense of self beginning from the childhood stage that the individual goes through on course to become an adult in the context of individual-society dialectic. The culture and ideals of the society are put forward through the individual discussed. The individual looks for a place for himself/herself within the framework of education, relations, rules, and order. From this point of view, upon examining the novel Yürümek (Walking) by Sevgi Soysal, it is seen that the processes Elâ and Memet go through starting from the elementary school years are put forward in detail.In this study, it is examined the personalities of Elâ and Memet, which are shaped in the triangle of tradition, class discrimination, and gender inequality, according to the bildungsroman characteristics. The fact that the bildungsroman type discussed the male character until the 20th century brought along the discussion whether the male bildungsroman and female bildungsroman is different. Upon examining the works of the period, it is possible to say that such differentiation exists. Therefore, in this study, it is examined Memet in terms of male bildungsroman characteristics and Elâ in terms of female bildungsroman characteristics.

Keywords:

bildungsroman, the female bildungsroman, Yürümek, Sevgi Soysal, novel,

PDF

___

Aytaç, Gürsel (2009). Edebiyat Yazıları 2000-2010. Ankara: Phoenix Yayınları.
Bakhtin, Mikhail (2005). Sanat ve Sorumluluk. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bakhtin, Mikhail (2016). Söylem Türleri. İstanbul: Metis Yayınları.
Bayram, Sibel (2014). “Meşa Selimoviç’in ‘Kale’ Adlı Romanını Bildungsroman Olarak Okumak” Hikmet 23. s.152-167.
Golban, Petru (2017). “Bildungsromanın Tarihsel Gelişimine Bir Bakış: Antik Dönemden Romantik Döneme Bildungsroman Alt Türünün Ortaya Çıkışı” Humanitas 5(10). s.111-141.
Gürle, Meltem (2018). Ölülerle Konuşmak. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mackinnon, Catharine A. (2015). Feminist Bir Eleştiri Kuramına Doğru. İstanbul: Metis Yayınları.
Mercan, Evşen (2009). Tezer Özlü’nün Çocukluğun Soğuk Geceleri ve Yaşamın Ucuna Yolculuk Romanlarını Öz-Anlatımlı Kadın Bildungsromanı Olarak Okumak Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
Parla, Jale ve Akarlı, Engin (1978). “Roman ve Toplum Sorunları” Boğaziçi Üniversitesi Dergisi 6. s.239-245.
Sevinç, Canan (2016). “Sanatçı Romanı (Künstlerroman) Olarak Karartma Geceleri” Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 11. s.95-113.
Soyöz, Nihan Simge (2016). Cumhuriyet Öncesi Türk Edebiyatında Kadın Oluşum Romanı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.
Soysal, Sevgi (2015). Yürümek. İstanbul: İletişim Yayınları.
Türkdoğan, Melike (2007). “Rasim Özdenören’in ‘Kuyu’ Öyküsünde Metinlerarası İlişkiler” Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 35. s.167-189.