Sevgi Soysal’ın Yürümek Adlı Romanını Bildungsroman ve Kadın Bildungsromanı Olarak Okumak

Bildungsroman; kişinin çocukluk evresinden başlayarak yetişkin bir birey olma yolunda geçirdiği ruhsal ve bilişsel değişimi, büyümeyi, olgunlaşmayı, kazandığı farklı bakış açıları ve benlik anlayışını, birey-toplum diyalektiği bağlamında işleyen roman türüdür. İşlenen kişi üzerinden toplumun kültür ve idealleri ortaya konulur. Kişi, içinde bulunduğu toplumda eğitim, ilişkiler, kurallar ve düzen çerçevesinde kendisine bir nokta arar. Buradan hareketle Sevgi Soysal’ın Yürümek adlı romanı incelendiğinde Elâ ve Memet’in ilkokul yıllarından başlayarak geçirdiği süreçlerin detaylı bir biçimde ortaya konmuş olduğu görülmektedir. Çalışmada Elâ ve Memet’in gelenek, sınıf ayrımı ve cinsiyet eşitsizliği üçgeninde şekillenen kişilikleri bildungsroman özelliklerine göre incelenmiştir. Bildungsroman türünün 20. yüzyıla kadar erkek karakteri konu etmesi beraberinde erkek bildungsromanı ve kadın bildungsromanı farklı mıdır, tartışmasını getirmiştir. Dönemin eserleri incelendiğinde böyle bir ayrımın olduğunu söylemek mümkündür. Bu nedenle, çalışmada bildungsroman özellikleri açısından Memet, kadın bildungsromanı özellikleri açısından da Elâ incelenmiştir.

PDF

___

Aytaç, Gürsel (2009). Edebiyat Yazıları 2000-2010. Ankara: Phoenix Yayınları.
Bakhtin, Mikhail (2005). Sanat ve Sorumluluk. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bakhtin, Mikhail (2016). Söylem Türleri. İstanbul: Metis Yayınları.
Bayram, Sibel (2014). “Meşa Selimoviç’in ‘Kale’ Adlı Romanını Bildungsroman Olarak Okumak” Hikmet, Sayı:23, s.152-167.
Golban, Petru (2017). “Bildungsromanın Tarihsel Gelişimine Bir Bakış: Antik Dönemden Romantik Döneme Bildungsroman Alt Türünün Ortaya Çıkışı” Humanitas 5(10). s.111- 141.
Gürle, Meltem (2018). Ölülerle Konuşmak. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mackinnon, Catharine A. (2015). Feminist Bir Eleştiri Kuramına Doğru. İstanbul: Metis Yayınları.
Mercan, Evşen (2009). Tezer Özlü’nün Çocukluğun Soğuk Geceleri ve Yaşamın Ucuna Yolculuk Romanlarını Öz-Anlatımlı Kadın Bildungsromanı Olarak Okumak. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
Parla, Jale ve Akarlı, Engin (1978). “Roman ve Toplum Sorunları”. Boğaziçi Üniversitesi Dergisi, Sayı: 6, s. 239-245.
Sevinç, Canan (2016). “Sanatçı Romanı (Künstlerroman) Olarak Karartma Geceleri”, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 11, s. 95-113.
Soyöz, Nihan Simge (2016). Cumhuriyet Öncesi Türk Edebiyatında Kadın Oluşum Romanı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.
Soysal, Sevgi (2015). Yürümek. İstanbul: İletişim Yayınları.
Türkdoğan, Melike (2007). “Rasim Özdenören’in ‘Kuyu’ Öyküsünde Metinlerarası İlişkiler” Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 35, s. 167-189.