Wayne C. Booth’un Retorik Kuramı Bağlamında İhsan Oktay Anar’ın Amat Romanındaki Anlatıcının Bir Anlatı Kişisi Olarak İncelenmesi

Wayne C. Booth’un retorik kuramı anlatıları baştan sona kat eden, onu var eden temel bir anlatı stratejisinin varlığını ortaya koyar. Booth bu stratejik varlığı nitelemek için retorik kavramını kullanır. Retorik, yazarla, daha doğru olarak örtük yazarla ilgilidir. Anlatıcı kavramı ise retorik etkinin ortaya çıkabilmesi için örtük yazarın kullandığı anlatı unsurlarından biridir. Bu çalışmada anlatıcının, bahsi geçen diğer anlatı unsurları içerisinden anlatı kişilerine yakınlaştırıldığı, âdeta bir anlatı kişisi gibi ele alındığı teorik bir durum incelenecektir. Onun, örtük yazarın anlatı stratejisine yaptığı katkı, anlatı kişilerinin anlatıcının stratejilerine yaptığı katkıya benzer biçimde ele alınacaktır. Kullandığı dil, anlatıya yaptığı ve yapmadığı müdahaleler, anlatı kişilerini çeşitli amaçlarla kullandığı durumlar ve tüm bunların metnin estetik düzeyine yaptığı katkı üzerine tartışılacaktır. Barındırdığı farklı anlatı teknikleri sayesinde İhsan Oktay Anar’ın Amat romanı böyle bir inceleme için uygun bir metin örneği oluşturmaktadır.

AN EXAMINATION OF İHSAN OKTAY ANAR’S NOVEL AMAT’S NARRATOR AS A NARRATIVE CHARACTER IN THE CONTEXT OF WAYNE C. BOOTH’S THEORY OF RHETORIC

Wayne C. Booth’s theory of rhetoric proves a basic presence of narrative strategy that covers narratives entirely and generates it. Booth uses “rhetoric” word to describe this strategic presence. Rhetoric is about author, about implied author more precisely. Narrator is one of the narrative elements that used by implied author to reveal rhetoric effect. In this study, a theoretical situation will be examined in which the narrator is made familiar to the narrative persons from the other narrative elements and is considered as a narrative person. His contribution to the narrative strategy of the implicit author will be handled in a similar manner to that of narrative persons. The narrator’s language, interventions and the situations that s/he used narrative persons for various purposes and their all contribution to the aesthetic level of the text will be scrutinized. İhsan Oktay Anar’s novel Amat is a proper text for such a study because of the varied narrative techniques that it has.

___