Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Abdullah Efendi’nin Rüyaları” ve “Yaz Yağmuru” İsimli Hikayelerinin Alegori Açısından Mukayesesi

Elbette hiçbir edebî eser, hangi maksatla ortaya konulursa konulsun, devrinin sosyal, siyasi, ekonomik şartlarından bağımsız olamaz. O eseri ortaya koyan kişinin cemiyetin bir parçası olması münasebetiyle eser de cemiyetten ve devirden bağımsız değerlendirilemez. Wellek’e göre bir edebî eser organizma değil sosyal bir değerdir. Bahsedilen bu yönleri itibarıyla sanat beşerî bir eylemdir. Bu anlamda, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın sanat anlayışı ve dilindeki alegorileri anlamak için de onun sanat görüşü ve ardındaki felsefeye müracaat etmek gerekir. Bu yüzden çalışmanın esasını teşkil eden bölüme geçmeden önce imge, simge ve sembol açısından Tanpınar’ın sanat ve edebiyat anlayışına değinildi. Ardından esas bölümde ise hikâyelerdeki alegorilerden hareketle Tanpınar’ın alegorileri hangi maksat ve kapsamda kullandığı incelendi. Çalışmanın sonuç bölümünde ise elde edilen veriler üzerinden Tanpınar’ın sanat, edebiyat ve hayat görüşü kapsamında bir yargıya varılmaya çalışıldı.

Anahtar Kelimeler:

Alegori, Tanpınar, Hikâye, Sembol, Mistisizm

The Comparison of Ahmet Hamdi Tanpınar’s Two Stories Entitled “Abdullah Efendi’nin Rüyaları” and “Yaz Yağmuru” in Terms of Allegory

Of course, Any of arts - So İt doesn’t meter why it was written.- cannot be independent of its social, politic and economic conditions. A work cannot be thought freely from its term of conditions. Cause of a part of society who wrote it. So according to Wellek: A Literary work is not an organism. İt is a social value. If you want to understand view of Tanpınar’s art, you should apply on his philosophy. Cause of this we mentioned about Ahmet Hamdi Tanpınar’s view of art around image, symbol or allegory before we passed our art’s basic theme. Secondly We studied on allegories on Tanpınar’s two stories called “Abdullah Efendi’ninRüyaları” and “Yaz Yağmuru” we tried to understand and to compare that stories’ allegories according to point of view Ahmet HamdiTanpınar’s views of art. Thirdly We tried to obtain an idea according to our data which we had.

Keywords:

Allegory, Tanpınar, Story, Symbol, Mysticism,

PDF

___

Austen, Warren ve WellekRené (2016) Edebiyat Teorisi, İstanbul, Dergâh Yayınları
Ayhan, Emine, (2011) Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘Abdullah Efendi’nin Rüyaları’nda” “Ulusal Alegori, İstanbul, Bilgi Üniversitesi (Yüksek Lisans Tezi)
Aydın, Abdurrahman (2017) Bilinçdışıve Arzu, Ankara, Bibliotech Yayınları
FryeNorthrop (2015) Eleştirinin Anatomisi,İstanbul, Ayrıntı Yayınları
Gürbilek, Nurdan (2016) Kör Ayna, Kayıp Şark, İstanbul, Metis
Kaplan, Mehmet (2001) Tanpınar’ın Şiir Dünyası, İstanbul, Dergâh Yayınları
Şahin, İbrahim (2012)Haz ve Günah- Bir Ahmet Hamdi Tanpınar Yorumu,İstanbul, Kapı Yayınları
Şahin, İbrahim (2015) Sanatın ve Sanatkârın Alegorisi Olarak “Abdullah Efendi’nin Rüyaları” TDK, Cilt: CIX Sayı: 767-768 Kasım-Aralık
Tanpınar, Ahmet Hamdi (1995) Hikâyeler, İstanbul, Dergâh yayınları
Tanpınar, Ahmet Hamdi (2017) Hikâyeler, İstanbul, Dergâh yayınları
Tanpınar, Ahmet Hamdi (1977) Edebiyat Üzerine Makaleler, İstanbul, Dergâh Yayınları
Tanpınar, Ahmet Hamdi (2016) Edebiyat Üzerine Makaleler, İstanbul, Dergâh Yayınları
Uysal, Zeynep (2014) Metruk Ev, İstanbul, İletişim Yayınları
Uçman, Abdullah ve İnci Handan (2014) Ahmet Hamdi Tanpınar, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı