Refah Devletinin Dönüşüm Süreci ve “Düzgün İş” Kapsamında Sosyal Güvenlik Anlayışı

1970’lere kadar devam ettiği kabul edilen ve refah devletinin altın çağı olarak isimlendirilen dönemde; devletlerin sosyal politika harcamalarında artış yaşanmış, sosyal koruma ve sosyal güvenlik; vatandaşlar için bir hak, devlet için ise bir yükümlülük olarak görülmeye başlanmıştır. 1980 sonrası küresel gelişmeler ve neo-liberal ekonomi politikalarıyla birlikte değişen anlayış ise; geçmiş dönemde refah devletinin temel sorumluluğu olarak görülen yükümlülüklerde bir geri çekilme yaratmıştır. Çalışma hayatında ortaya çıkan ve artık küresel ölçekte etkiye sahip sorunların giderilmesinde uluslararası örgütlerin etkinlik kazanmaya başladığı bu dönemde; Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO); sosyal güvenlik, eşitlik, sosyal diyalog ve temel haklar göstergeleri ile şekillendirdiği “Düzgün İş (Decent Work)” kavramını uluslararası gündeme taşımıştır. Literatüre dayalı bir derleme çalışması olarak kurgulanan bu çalışmada; refah devletinin 1970’lerden günümüze yaşadığı bu dönüşüm süreci ekseninde sosyal güvenlik anlayışında yaşanan değişimler değerlendirilmiş, “Düzgün İş” kavramı içerisinde sosyal güvenlik boyutunun yeri tartışılmıştır. Bu kapsamda ILO’nun standartlarını belirlediği “düzgün iş” göstergelerinden, sosyal koruma ve sosyal güvenlik boyutuna ilişkin OECD ülkeleri ve Türkiye mukayesesinin yapıldığı çalışmada; refah devletinin dönüşüm sürecinin sosyal güvenlik üzerindeki etkileri ve ortaya çıkan düzgün iş açıklarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Conception of Social Security within the Scope of Welfare State in Transition and the “Decent Work”

In the period defined as the golden age of the welfare state; social policy expenditures of states increased, social protection and social security; a right for the citizens and the state as an obligation. After 1980, global developments and neo-liberal economic policies have changed. it has created a retreat in obligations that were seen as the basic responsibility of the welfare state in the past. In the period when international organizations started to gain efficiency in the elimination of the problems that emerged in the working life and which have an effect on a global scale. International Labour Organization (ILO); the concept of “Decent Work”, which is shaped by social security, equality, social dialogue and fundamental rights, has been moved to the international agenda. In this study, which was prepared as a review study based on literature; the transformation process of the welfare state and changes in the social security concept were evaluated and the role of the social security dimension within the concept of “decent work” is discussed. In this context, the ILO’s decent work indicators that set standards for OECD countries were compared and Turkey regarding the social protection and social security dimension. Finally; the aim of this study is to evaluate the effects of the transformation process of the welfare state on social security and decent work gaps that arise.

PDF

___

Anker, R., Igor, C., Philippe, E., Farhad, M. ve Ritter J. (2002). Measuring Decent Work with Statistical Indicators. International Labour Review. 142(2). 147-178.
Alper, Y. (2012). Sosyal Güvenlik Reformu ve Finansmanla İlgili Beklentiler. Sosyal Güvenlik Dergisi. 1(1). 7-47.
Arpa, A. Taha ve Kolçak, M. (2017). Türkiye ve OECD Ülkelerinde Sosyal Güvenlik Harcamaları. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 5(3). 651-677.
Ayhan, A. (2012). Sosyal Güvenlik Kavramı ve Sosyal Güvenlik İlkeleri. Sosyal Güvenlik Dergisi. 1(1). 41-55.
Başbuğ, A. (2013). Sosyal Güvenlik Sisteminde Sosyal Sigortalar. Ankara: Ankamat Matbaacılık Ltd. Şti.
Buğra, A. (2016). Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika. İstanbul: İletişim Yayınları.
Eurofound (2013). Tackling Undeclared Work in Turkey.
Evers, A. (1995). Part of The Welfare Mix: The Third Sector As An Intermadiate Area. International Journal of Voluntary and Nonprofit Organisations. 6(2). 159-182.
Ghai, D. (2002). Decent Work: Concepts, Models and Indicators. ILO: International Institute For Labour Studies.
Gökbakar, Ş. (2010). Türkiye’de Sosyal Güvenliğin Dönüşümü. Çalışma ve Toplum Dergisi. 11.Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi Özel Sayısı (25). 141-162.
Günaydın, D. (2015). İnsana Yakışır İş: Türkiye Açısından Bir Değerlendirme. The Journal Of Academic Social Science Studies. 1(37). 123-148.
Hayek, F.Von (2015). Kölelik Yolu. Ankara: Liberte Yayınları.
ILO (International Labour Organization) (1999). Decent Work. International Labour Conference. 87th Session. Report of the Director - General. International Labour Office. Geneva.
ILO (International Labour Organization) (2017). World Social Protection Report 2017-2019.
ILO (International Labour Organization).
ILO’nun Görevi ve Hedefleri. [http://www.ilo.
org/ankara/about-us/WCMS_372872/lang--tr/ index.htm].(Erişim: 21.01.2018).
Işığıçok, Ö. (2005). XXI. Yüzyılda İstihdam ve İnsana Yakışır İş. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Kurşun, A. ve Rakıcı, C. (2016). Sosyal Refah Devletinin Tarihi Süreci ve Günümüz Bazı Refah Devletlerinin Değerlendirilmesi. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi. 2(2). 135-156.
Kapar, R. (2005). Sosyal Korumanın İşgücü Piyasasına Etkisi. İstanbul: Birleşik Metal - İş Yayınları.
Kapar, R. (2007). Uygun İş Açığı: İnsana Yaraşmayan İşler. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 1(29). 2-10.
Meda, D. (2004). Emek Kaybolma Yolunda Bir Değer mi? İstanbul: İletişim Yayınları.
Metin, B. ve Özaydın, Mehmet M. (2014). Çalışma ve Refah. Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları.
OECD (The Organisation for Economic Cooperation and Development) (2016). Sosyal Harcama İstatistikleri. [http://stats.oecd.org]. (Erişim: 20.01.2018).
Öz, Cihan S. ve Bulut, E. (2014). Düzgün İş’ Bağlamında Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çalışma Koşullarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi. 1(1). 99-121.
Palaz, S. (2005). Düzgün İş (Decent Work) Kavramı ve Ölçümü: Türkiye ve OECD Ülkelerinin Bir Karşılaştırması. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi. (50). 479-505.
Pierson, P. (1996). The New Politics Of The Welfare State. World Politics. Vol 48. No 2. The John Hopkins University Press. 143-179.
Powell, M. and Barrientos, A. (2004). Welfare Regimes and Welfare Mix. European Journal of Political Research. 43(1). 83-105.
Şenkal, A. (2005). Küreselleşme Sürecinde Sosyal Politika. İstanbul: Alfa Yayınları.
Talas, C. (1995). Toplumsal Politika. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
TİSK (2013). Düzgün İş (Decent Work) Hakkındaki IOE Görüşü. Şubat 2003 İşveren Dergisi Eki.
Tokol, A. ve Alper, Y. (2018). Sosyal Politika. Bursa: Dora Yayıncılık.