Hüseyin KUTBAY

Kayıt Dışı İstihdamın Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi

Bu çalışmada kayıt dışı istihdam neticesinde devlet bütçesinde meydana gelen azalmalar dikkate alınmış ve kayıt dışı istihdamın gelir ve damga vergileri özelinde devletin vergi gelirleri hasılatına etkisi 2006 – 2017 dönemi kapsamında aylık veriler dikkate alınarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda kayıt dışı istihdamda meydana gelen %1’lik bir artış damga vergisini %2.78 oranında azaltırken gelir vergisini ise %3.02 oranında azaltmaktadır. Çalışmada ayrıca yapısal kırılmalarda dikkate alınmış olup bu kırılma dönemlerinde yapılan düzenlemelerin istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Yani kırılma tarihi olarak belirlenen dönemde hükümet tarafından kayıt dışı istihdamı azaltıcı politikalar uygulanmış ve bu politikalar kayıt dışı istihdam üzerinde olumlu etkiler oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Kayıt Dışı İstihdam, Gelir Vergisi

PDF

___

Arltová, M. ve Fedorová, D. (2016), Selection of Unit Root Test on the Basis of Length of the Time Series and Value of AR(1) Parameter, STATISTIKA, 96(3), 47-64.
ÇSGB (2006), Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele (KADİM) Projesi, http://docplayer.biz.tr/736434-Kayit-disi-istihdamla-mucadele-kadim-projesi.html, (18.03.2018).
Dereli, T. (2011), “Informal Employment in Turkey”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 53 (2): 65-82.
Enders, W. (1995), Applied Econometric Time Series, New York: Wiley.
Engle, R. F., ve Granger, C. W. J. (1987), “Co-integration and Error Correction: Representation and Testing”, Econometrica, (55), ss. 251-276.
European Union Structural Funds (2007), Evaluation of Unregistered Employment, University of Latvia, Nr.VPD1/ESF/NVA/04/NP/3.1.5.1./0001/0003.
Göktaş, Ö. (2008), “Türkiye Ekonomisinde Bütçe Açığının Sürdürülebilirliğinin Analizi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı:8, 45-64.
Granger, C. (1988), “Causality, Cointegration and Control”, Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 551-559.
Gujarati, D. N. (1999), Basic Econometrics, Mc Graw Hill, Literatür Yayıncılık, 3rd Edition, İstanbul.
Gujarati, D. N. (2010), Temel Ekonometri, (Çev. Ümit Şenesen ve Gülay Günlük Şenesen), Literatür Yayıncılık, İstanbul.
Kaleli, E. (2015), Türkiye'de Kayıt Dışı İstihdamın Vergi Gelirleri Ve Ekonomi Üzerine Etkileri, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Sivas.
Kamalıoğlu, N. (2014), Kayıt Dışı İstihdam ve Türkiye’de Uygulanan Mücadele Politikalarının Değerlendirmesi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
Karaarslan, E. (2010), Kayıt Dışı İstihdam ve Neden Olduğu Mali Kayıpların Bütçe Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği, Mali Hizmetler Derneği, Yayın No:7, Ankara.
Karan, K. G. (2006), Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam ve Doğurduğu Vergi Kaybı, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
Kwiatkowskı, D. vd. (1992), Testing The Null Hypothesis of Stationarity Against The Alternative of A Unit Root: How Sure Are We That Economic Time Series Have A Unit Root?. Journal of Econometrics, 54, 159-178.
Nightingale, D. S. ve Wandner, S. A. (2011), “Informal and Nonstandard Employment in the United States: Implications for Low-Income Working Families”, The Urban Institute, Brief 20.
Özel, S. (2012), Kayıt Dışı Ekonominin Vergi Gelirleri Üzerine Etkileri Ve Alınması Gerekli Önlemler, http://www.vmhk.org.tr/kayit-disi-ekonominin-vergi-gelirleri-uzerine-etkileri-ve-alinmasi-gerekli-onlemler/ (200.03.2018).
Perron, P. (1990), “Testing for a Unit Root in a Time Series with a Changing Mean”, Journal of Business & Economic Statistics, 8(2), 153-162.
Portes, A. (1981) “Unequal Exchange and the Urban Informal Sector,” In Labor, Class, and the International System, by Alejandro Portes and John Walton. New York: Academic Press.
Serdengeçti, T. (2003), Türkiye’de İstihdam Yatırım ve Haksız Rekabet Sorunları, Antalya Martı Myra Tatil Köyü, Türkiye de İstihdam Yatırım Ve Haksız Rekabet Sorunları Semineri, Mayıs.
Sevüktekin, M. ve Nargeleçekenler, M. (2007), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Syczewska, E. M. (1997), “Empirical Power of the Kwiatkowski-Phillips-Schmidt-Shin Test”, Warsaw School of Economics Institute of Econometrics Department of Applied Econometrics, Working Paper No. 3-10.
Şenesen, Ü. ve Şenesen G. G. (2014), Temel Ekonometri, Beşinci Baskı, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
Tansöker, R. (2017), “Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamın Vergi Takozu Açısından Değerlendirilmesi”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 30,309-334.
Yandık, F. M. (2017), Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamın Gelir Vergisi Hasılatı Üzerindeki Etkisi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Aydın.