Ayşegül GÜRDAL PAMUKLU, Melike BAKAR FINDIKCI

Grafik Tasarımda Etik Sorunlar: Akademisyen Görüşleri

Grafik tasarım geçmişten günümüze insanlara bilgi verme, ürün veya hizmeti tanıtma konusunda önemli bir görev üstlenmiştir. Teknolojik gelişmelerle birlikte iletişim teknolojileri de grafik tasarım alanını daha da önemli hale getirmiş, grafik tasarımcının sorumluluğunu da arttırmıştır. Bununla birlikte teknolojiyle genişleyen ve değişen üretim şekli tasarım alanında bazı etik sorumlulukları beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda grafik tasarımcıların sorumluluk alanlarının artması ve bu alanlarda uyulması gereken etik ilkelerin belirlenmesi gerekliliği de doğmuştur. Bu araştırma ile grafik tasarım alanındaki etik kurallar nelerdir?, tasarımcının bu konuyla ilgili uyması gereken kurallar nelerdir?, grafik tasarım eğitiminde etiğin yeri nedir? sorularına cevap aranmıştır. Grafik tasarım etiği anlamında farkındalık oluşturmak amaçlanmıştır. Bu bağlamda öncelikle yerli ve yabancı literatür taranmıştır. Ölçme aracı olarak yarı-yapılandırılmış Görüşme Formu tercih edilmiştir. Görüşme formunda 7 adet yarı-yapılandırılmış soru bulunmaktadır. Araştırmanın evreni Güzel Sanatlar Fakültesi, İletişim Fakültesi, Sanat ve Tasarım Fakültelerinin bünyesinde bulunan Grafik Bölümleri ile Görsel İletişim Tasarımı Bölümlerinde görev yapan öğretim elemanlarından oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise Kota Örneklem Seçim Tekniği ile oluşturulmuş 13 öğretim elemanından oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Grafik tasarım, grafik tasarım etiği, etik, ahlak

PDF

___

Akman, M. (2021). Tasarımda Etiğe Giriş. Elektronik Kitap.
Aristoteles (2014). Nikomakhos’a Etik, (Z. Özcan, Çev.), Sentez Yayıncılık: Ankara.
Aykan, O. A. (2008). Grafik Tasarımda Etik “Grafik Tasarımcının Sosyal ve Kültürel Sorumlulukları”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Grafik Anasanat Dalı, İstanbul.
Badiou, A. (2003). Etik Kötülük Kavrayışı Üzerine Bir Deneme, (T. Birkan, Çev.), Metis Yayınları: İstanbul.
Berman, D. B. (2009). Do Good Design How Designers Can Change The World. New Riders: California.
Bozgeyik, H. ve Er, S. (2019). Tasarımlar için Kümülatif Koruma. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, s. 19-38.
Büken, N. (1997). “Genetik ve Etik”, Etik Bunun Neresinde içinde, Ankara Tabib Odası Yayınları: Ankara.
Blackburn, S. (2017). Etik, (E. Uzun, Çev.), Dost Kitabevi: Ankara.
Canfer Bayraktaroğlu, H. ve Özcan, Z. (2020). Nikomakhos’a Etik Bağlamda Aristoteles’in Erdem Etiği. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 29/1 (Haziran 2020), 277-296.
Erdem, Ö. (2017). Grafik Tasarımcı Adaylarının Grafik Tasarımın Etik İlkelerine Yönelik Farkındalıklarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat ve Tasarım Anasanat Dalı, Adana.
Franklena, W. (2007). Etik. (Azmi Aydın Çev.), İmge Kitabevi: Ankara.
Holland, DK (Kasım 2010). Şiddet Çağında Grafik Tasarım Etiği (I). (Aslı Mertan Çev.) Grafik Sanatlar Üzerine Yazılar: Grafikerler Meslek Kuruluşu. Sayı: 98.
Ketenci, T. (1997). Hartmann Etiğinde Değer(ler) Kavramı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, H. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kuçuradi, İ. (1998). “İnsan ve Değerleri”, 2. Baskı, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları: Ankara.
Kuçuradi, İ. (2009). “Felsefi Etik ve Meslek Etikleri”, Etik ve Meslek Etikleri içinde, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları: Ankara.
Nuttall, J. (2020) Ahlak Üzerine Tartışmalar, Etik’e Giriş (Abdullah Yılmaz Çev.), Ayrıntı Yayınları: İstanbul.
Icograda Tasarım Eğitimi Manifestosu, 27 Ekim 2000, Seul.
IDEO (2015) The Little Book of Design Ethics, 23 Eylül 2022 tarihinde ulaşılmıştır. https://www.are.na/block/1287840
İyi, S. ve Tepe, H. (2013). Etik. Anadolu Üniversitesi Yayını: Eskişehir.
Pieper, A. (2012). Etiğe Giriş. (Veysel Atayman ve Gönül Sezer Çev.). Ayrıntı Yayınları: İstanbul.
Poyraz, H (1996) Dil ve Ahlak, Vadi Yayınları: Ankara.
Tepe, H. (1992). Etik ve Metaetik. Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları: Ankara.
Tepe, H. (2009). Etik ve Meslek Etikleri. Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları: Ankara.
Tezcan, M. (1985) Eğitim Sosyolojisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No 150: Ankara.
Twemlow, A. (2008). Grafik Tasarım Ne İçindir?. Yem Yayınları: İstanbul.
Ünder, H. (1996). Çevre Felsefesi. Doruk Yayınevi: Ankara.
https://www.telifhaklari.gov.tr/Telif-Hakki-Nedir 12 Kasım 2022 tarihinde ulaşılmıştır.
https://ind.ie/ethical-design/ 5 Ekim 2022 tarihinde ulaşılmıştır.